Azinlik Tali Komisyonu nun cemaat vakiflarinin mal edinmesine iliskin yonetmelige mudahalesi hakkindaki haberler dogruysa hukuk devleti iddiasiyla kuvvetler ayriligi ilkesini unutmak gerek TBMM nin 03.08.2002 de kabul ettigi 4771 sayili Cesitli Kanunlarda Degisiklik Yapilmasina Iliskin Kanun yani Uyum Yasalari nin 4. maddesi ile cemaat vakiflarinin mal edinmesine iliskin bir duzenleme getirildi. Iki fikradan olusan bu yasanin uygulanmasini saglamak uzere ilgili bakanlik bir yonetmelik hazirlamis. Iste ne oluyorsa bundan sonra oluyor. Gazete haberlerine gore bu yonetmelik Milli Guvenlik Kurulu nun uyarisi uzerine Basbakanlik taki Azinlik Tali Komisyonu nda yeniden ele alinmis bu komisyon cemaat kavraminin yeterince acik olmadigini belirlemis ve bu ifadeyi degistirmis. Komisyon ayrica sadece bundan sonra edinilecek mallar icin degil gecmiste edinilmis tasinmazlarin tescili icin de Bakanlar Kurulu onayi istemis. Komisyon butun bunlarin ustune -tuzu biberi olacak sekilde mutekabiliyet ilkesi ni yonetmelige yerlestirmis. Simdi bu haberler dogruysa biz bir hukuk devleti oldugumuz iddiasindan artik vazgectigimiz gibi kuvvetler ayrimi ilkesinin de gereksiz teorik bir ayrinti oldugunu okullarda cocuklarimiza ogretelim. Ogretelim ki bizden sonraki kusaklarin bizi ikiyuzlu olarak nitelendirmelerinden kurtulalim. Cemaat tanimi Bir kere cemaat vakiflari kavrami yasal bir kavram ve 4771 sayili kanundan yillar once kabul edilmis olan 2762 sayili Vakiflar Kanunu nda yer aliyor. Cemaat sozcugunun icerdigi olumsuz cagrisimlara ragmen biz hukukcular yasada zikredilen terim bu oldugundan azinliklara ait vakiflar icin bu tabiri kullanmaktayiz. Kabul tarihi 1935 olan bu Vakiflar Kanunu tarihinden de anlasilacagi uzere bir devrim kanunu dur. Ancak goruluyor ki Tali Komisyon Cumhuriyet kadrolarinin su anki yasama organinin bile goremedigi tespit edemedigi bir sakincayi bugun kendisi goruyor(!) yasadaki terimin sakincali olduguna karar vererek bu terimi yasanin uygulama sekil ve usullerini gosterecek olan bir yonetmelikte degistiriveriyor. Tali Komisyon un boyle bir yetkisi mi var? Varsa bu yetkiyi nereden aliyor? Simdi onemli bir kurala daha geliyoruz: Yasaya aykiri yonetmelik olamaz. Anayasa nin 124. maddesinde ongorulen bu kurala gore kanunlarin ve tuzuklerin uygulanmasini saglamak uzere ve bunlara aykiri olmamak sartiyla yonetmelikler cikarilabilir. Ana kurallar ve Lozan Gerek 2762 sayili Vakiflar Kanunu ve gerekse 4771 sayili Kanun da soz konusu vakiflar icin acikca cemaat vakiflari ya da cemaate mahsus vakiflar terimi kullanildigina ve bu yasa hukumleri yururlukten kaldirilmadigina gore bu kanunun uygulanmasini saglamak uzere cikarilan yonetmelik kanuna uygun olmalidir ve hicbir sekilde aykiri olmasi dusunulemez. Ana prensibi animsatalim: Hukuk devletini polis devletinden ayiran baslica ozellik devlet gorevlerinin belli hukuk kurallari icinde yurutulmesidir. Hukuk devletinde devlet yalniz hukuku koyan bir varlik degil koydugu hukuka da bagli olan bir varliktir. (A. Seref Gozubuyuk Yonetim Hukuku kitabi) Peki Tali Komisyon yillardir kullanilan bu yasal terimi neden degistirmis? Yine gazete haberlerinden ogrendigimize gore Lozan Antlasmasi sadece Rum Ermeni ve Musevi topluluklarini azinlik olarak taniyormus Suryanileri Keldanileri Bulgarlari vs. azinlik olarak tanimiyormus ve bu nedenle cemaat vakfi terimi azinlik sinirini genisletebilecek ve Turkiye nin gelecegine yonelik bir tehdit olusturabilecekmis! Simdi bu haber dogruysa cok onemli bir yanlisi icinde barindiriyor. Bir kere Lozan Antlasmasi nda azinliklar tek tek sayilmamis azinliklar icin Musluman olmayan Turk uyruklari ifadesi kullanilmistir. Azinlik tan anlasilan Siz Musluman olmayan sozcugunden ne anliyorsunuz bilemem ama ben hukuki bir metin olan Lozan Antlasmasi nin bu teriminden Rumlar azinliktir ama Suryaniler degil gibi bir anlam cikaramiyorum. Lozan Antlasmasi nin Azinliklarin Korunmasi baslikli kesimde (38-45. maddelerinde) gazete haberlerinde iddia edildigi gibi ornegin Rum toplulugunun azinlik sayildigina ancak Suryani toplulugunun azinlik sayilmadigina iliskin bir ifade yoktur. Lozan daki anlamiyla azinliklar Musluman olmayan TC uyruklaridir ve bu nedenle azinliklari sadece Rum Ermeni ve Musevi topluluklari ile sinirlamaya calismak en azindan Lozan Antlasmasi nin bizzat kendisine hukuki terimle soyleyecek olursak ruhuna ve lafzina aykiridir. Oysa Lozan Antlasmasi Turkiye Cumhuriyeti nin kurucu antlasmasidir ve ne acayiptir ki bu antlasma her firsatta Lozan Antlasmasi ni militanca savunanlar tarafindan ihlal edilmektedir. Yine gazete haberlerine donecek olursak yasada bulunmamasina ragmen mutekabiliyet (karsiliklilik) ilkesinin yonetmelige yerlestirildigini ogreniyoruz. Birakiniz yasada olup olmamasini burada bir baska hukuk kurali daha ihlal ediliyor. Yabancilar hukukuna ait bir disiplin olan mutekabiliyet ilkesi ya da bir baska deyisle karsiliklilik ilkesi kendi vatandaslarimiza uygulaniyor. Oysa mutekabiliyet ilkesi vatandasa uygulanamaz. Lozan Antlasmasi nin 45. maddesi de mutekabiliyet olarak degerlendirilemez. (Cemaat Vakiflari Bugunku Sorunlari ve Cozum Onerileri Ist. Barosu Yayinlari Sayfa 36-45) 4771 sayili 03.08.2002 tarihli yasanin 4. maddesinin birinci fikrasina gore cemaat vakiflari Bakanlar Kurulu izniyle ihtiyaclarini karsilamak uzere tasinmaz mal edinebilirler ve tasinmaz mallari uzerinde tasarrufta bulunabilirler. Bu fikraya gore cemaat vakiflari bundan boyle yani yasanin yururluge girdigi tarihten sonra Bakanlar Kurulu izniyle tasinmaz mal edinebilirler. Yasanin ikinci fikrasinda ise cemaat vakiflarinin su ana kadar yani yasanin yururluge girdigi 3 Agustos 2002 tarihine kadar tasarruflari altinda bulundurduklari tasinmazlarin alti ay icinde basvurulmasi halinde vakif adina tescil edilecegini hukme baglamistir. Bunun asli organi nerede? Goruldugu gibi bu ikinci fikrada Bakanlar Kurulu izni aranmiyor. Basit ve kaba bir anlatimla soylersek soyle deniyor yasada cemaat vakiflarina: Su ana kadar edindigin senindir ancak bundan sonra edineceklerine ben ihtiyac olcutune gore karar veririm. Yani yasa koyucu su ana kadar edinilmis ve tasarruf edilen tasinmazlarin yasanin yururluge girdigi tarihten itibaren alti ay icinde basvurulmasi halinde cemaat vakiflari adina tescil edilecegini kuskuya yer birakmayacak aciklikta ifade etmis. Yasa maddesi boyle. Ama eger gazete haberleri dogruysa Tali Komisyon sadece bundan sonra edinilecek mallar icin degil gecmiste edinilmis tasinmazlarin tescili icin de Bakanlar Kurulu onayi istemis! Yani yasaya tamamen aykiri bir sey istemis... Yasalar Tali Komisyonu baglamiyor mu? Sahi Basbakanlik ta neden bir Azinlik Tali Komisyonu var? Neden Tali Komisyon? Ortada bir tali komisyon var ise bunun bir de asli organinin bulunmasi lazim. Bu Tali Komisyon un asli organi hangi organdir? Bu Tali Komisyon un kurulus yasasi var midir? Varsa hangi yasadir? Bu komisyonun gorevleri nelerdir? Bu gorevler hangi yasayla belirlenmistir? Baska tali komisyonlar da var mi? Sahi niye tali ? Fethiye Cetin: Avukat