Ermeni Kilisesi 1700 yillik koklu bir tarihsel gecmise sahip buyuk bir kurumdur. Bu kurumun devamliligi ve onurunun korunmasi Ermeni halkinin temel yasamsal ilkelerinden biridir. Ermeni Kilisesi nin herhangi bir biriminde yapilan yanlis bir davranis kaynagi ve gerekcesi ne olursa olsun tum kiliseye ve cemaat uyelerine mal edilmekte haksiz elestiri ve ithamlara muhatap kalmamiza yol acmaktadir. Bu nedenle kiliselerimizin madag sofralari doneminin hemen oncesinde dini yasamimizi ilgilendiren bazi yonergelere yeniden dikkatinizi cekmek arzusundayim. “Ermeni cemaatine Hak yolunda onderlik etme cemaatin dini hayri ve ictimai kurumlarinin hak ve menfaatlerini koruma gorevini ustlenen Turkiye Ermenileri Patrigi sifatiyla Ermeni Kilisesi’nin Kitabi Mukaddes’e ve kilise hukukuna dayanan kadim orf ve adetleri uyarinca asagidaki maddeleri tum vakif yoneticilerinin ve cemaat uyelerinin bilgisine sunuyor bu maddelerin hayata gecirilmesi konusunda kendilerinden tam bir uyum ve isbirligi bekliyorum. 1) Orf ve adetlerimize gore madag bir kiliseye o kilisenin bulundugu semtin yoksullarina dagitilmasi ve sevgi sofralarina katilan cemaat uyelerine sunulmasi amaciyla yapilan “et bagisi”dir; “Iyilik yapmayi sizde olani baskalariyla paylasmayi unutmayin” (Ibr. 13:16) diyen Tanri sozune uygun ananevi bir paylasmadir. Madag gunahlardan arinmak amaciyla veya Tanri’nin herhangi bir lutfuna karsilik verilen “kurban” degildir cunku dinimize gore “Krisdos bircoklarinin gunahlarini yuklenmek icin bir kez kurban edildi” (Ibr. 9:27). Dini torenler esnasinda kiliselerimizde veya cevrelerinde herhangi bir hayvanin uzuvlarinin kesilmesi kaninin akitilmasi Yeni Ahit ogretisine aykiri oldugu gibi gelismis bir topluma da yakismayan cagdisi goruntuler ortaya koymaktadir. Bu tur aliskanliklar Ermeni cemaatinin ve onun dini inanclarinin hic de hak etmedigi saygisiz ithamlara muhatap olmasina yol acmaktadir. Bu nedenle hangi suretle olursa olsun bundan boyle kilise ve cevresinde bu tur cirkin manzaralara izin verilmeyecektir. Sevgi sofralari icin gereken et cok daha uygar ve sihhi kosullarda kasap veya mezbahalardan temin edilecektir. 2) Kilise ve vakif kulliyeleri dahilinde bulunan mekanlarda alkollu icki tuketilmesi kiliseye saygisizliktir. Sevgi sofralarinda veya kilise vakfi kulliyelerindeki herhangi bir sofrada geleneksel olarak sunulan sevginin ve inancin paylasimini ifade eden saraptan baska alkollu icki kullanilmamali sarap bir bardagi gecmemek uzere isteyenlere verilmelidir. 3) Kilise ve vakif kulliyeleri dahilinde bulunan salonlarda verilen sevgi sofralarinda bagislar yasa geregince makbuz karsiliginda yapilmalidir. Hayirseverlerin bagislarini cemaate yuksek sesle ilan ettirmeleri ve vakif yoneticilerinin bagislari tesvik amaciyla bu ayiba goz yummalari ise hem dinimize hem de geleneklerimize gore yanlistir. Yapilan bagislar daha sonra kilise avlusundaki bulten vitrinlerinde liste halinde asilabilir. 4) Patriklik dini konularda halka sunulacak her turlu bilgi uzerinde denetim yetkisine sahiptir. Bu tur bilgiler rastgele sunulamaz. Vakif dernek koro benzeri hicbir cemaat kurumu Patrikligin yazili izni olmaksizin dini icerikli takvim kitap brosur ve benzeri yayinlar cikaramaz. Kiliselerimizin salonlarinda avlularinda ve bahcelerinde Patrikligin izni olmadan takvim brosur kitap dergi benzeri yayinlar hediyelik esya vb. satilamaz. 5) Kiliselerimizde atanmis olan resmi din gorevlileri disinda Patrikligin iznini almadan herhangi bir kimsenin yurticinden veya yurtdisindan herhangi rutbede din gorevlisi veya sivil sahsin ibadet yonetmesi yasaktir. 6) Kiliselerimiz ibadet ve ruhani kulturun yasatilmasi icindir. Kilise vakfi kulliyelerinin ibadethane bolumlerinde baska herhangi bir etkinlikte bulunmak yasaktir. Surp Badarak geleneksel dua vakitleri vaftiz dini nikah ve cenaze torenleri disindaki herhangi bir toren veya etkinlik icin Patrikligin yazili izni gerekmektedir. 7) Kilise kulliyelerimiz ibadet ve dayanisma icin temiz duygularla gelen herkese aciktir. Ancak kimlikleri ve niyetleri konusunda bilgi sahibi olmadigimiz dileyen her basin mensubunun politikacinin ya da yabanci konugun kilise vakfi kulliyelerimize serbestce girmesine izin verilmemelidir. Cemaatimiz gazeteleri disinda kalan her turlu yayin organi temsilcisi buralarda fotograf ya da film cekmek bilgi toplamak roportaj yapabilmek icin Patrikligin yazili onayina basvurmak zorundadir. Basvuruda bulunan herkese yardimci olunmali ve en kisa surede Patriklige yonlendirilmelidir. 8) Cemaat vakiflarimiz yerel mahalli vakiflardir Turkiye’deki kilisemiz uyelerinden olusan cemaatin tum uyeleri de bir butundur. Yurticinden ya da yurtdisindan gelen ozel bir konuk sanatci politikaci sporcu vb. herhangi bir kisi veya grubun vakif kulliyeleri dahilinde tum cemaatimiz adina kabullerle agirlanabilmesi icin Turkiye Ermenileri Patrikligi’nin yazili onayi gereklidir. 9) Ruhani Kurulumuz denetiminde bulunan tum kilise korolarinin ait olduklari mahalli kilisenin kulliyesi disinda ibadet veya kultur-sanat etkinliklerine katilabilmek icin Patrikligin yazili onayini en az bir hafta onceden almis olmalari gerekir. 10) Halkin dini inanclarini somuren yerli ve yabanci din tacirlerinin kendilerinde “ozel bir enerji” bulundugunu iddia eden ibadethanelerimiz disinda “kahinlik” rolune soyunan birtakim sarlatanlarin bazi evlerde tuhaf ayinler duzenlemekte olduklarina dair duyumlar alinmaktadir. Kiliselerimizdeki vaazlarda defalarca tekrarladigimiz gibi bu tur tovbe ayinleri sifa dagitma seanslari cin cikarma seytan baglama torenleri faldan kursundan incik-boncuktan kurumus hayvan uzuvlarindan ve benzeri seylerden medet umulmasi mezhebimizin ogretilerine aykiridir. Bu tur torenler kandirarak ve kucuk dusurerek halkimizin onurunu da ayaklar altina almaktadir. Tum cemaat uyelerimizin bu cehalete engel olmak icin caba harcamalarini arzu ediyorum. 11) Ermeni Kilisesi’nin 1700 yillik ogretilerine gore Hokehankist dualari kilisede Surp Badarak sunulmadan yapilmamalidir. Din gorevlilerinin bayramlarda veya diger gunlerde kilisedeki Surp Badarak’ta Hokehankist yapmaksizin vefat kirki veya sene-i devriye vesilesiyle mezarliklardaki torenlere katilmalari 1 Ekim 2002 tarihinden itibaren yasaktir. 12) Mezarliklarimiz bir nev’i acik hava kiliseleridir. Mezar baslarinda cesitli vesilelerle yiyecek-icecek dagitmak cirkin ve uygunsuz bir gorunum arz etmekte olulerimize saygisizlik ifade etmektedir. Kirk ve sene-i devriye gibi ozel gunlerde geleneksel olarak dagitilan irmik helvasi veya benzeri bir tatli mezar baslarinda degil mezarligin ana girisindeki salonda veya acik alanda sunulmalidir. Tatli disinda kalan gelenegimizde olmadigi halde sonradan turetilen cesitli yiyeceklere ise bu gibi vesilelerde itibar edilmemelidir. Sevgili Cemaatim Surp Bogos Arakyal’in (Aziz Havari Pavlos) sozlerini hatirlatmakta yarar goruyorum: “Hisus Krisdos (Isa Mesih) dun bugun ve sonsuza dek aynidir. Cesitli garip ogretilerin etkisine kapilip suruklenmeyin. ... Onderlerinizin sozunu dinleyin onlara bagli kalin. Cunku onlar canlariniz icin hesap verecek kisiler olarak sizi kollarlar. Onlarin sozunu dinleyin ki gorevlerini inleyerek degil –bunun size yarari olmaz- sevincle yapsinlar. Bizim icin dua edin. Vicdanimizi temiz tuttugumuza her bakimdan olumlu bir yasam surmek istedigimize eminiz. ... Tanri’nin lutfu hepinizle olsun! Amen!” (Ibr. 13). Dua takdis ve sevgilerimle MESROB II Turkiye Ermenileri Patrigi