ABD Başkanı Donald Trump döneminde Washington yönetimi, Azerbaycan’ın Nakhicevan Özerk Cumhuriyeti ile Ermenistan toprakları üzerinden bağlantı kurmasını öngören bir ulaşım projesi önerisini Yerevan ve Bakü'ye sundu. Bu bilgi, Carnegie Vakfı analisti Olesya Vardanyan tarafından iki yabancı diplomatın ifadelerine dayandırılarak aktarıldı.

Amerikan önerisi, yıllar önce Avrupa Birliği tarafından gündeme getirilen bir modele benziyor. Bu model, 2008’deki savaş sonrası Rusya ve Gürcistan arasında varılan anlaşmaya dayanıyor. Plan kapsamında, Abhazya ve Güney Osetya gibi tartışmalı bölgelerden geçen ulaşım yollarının yönetimi, tarafsız bir İsviçreli şirket tarafından sağlanacak, elde edilen lojistik veriler ise ilgili tüm taraflarla paylaşılacaktı.

Aynı yaklaşım, bir dönem AB tarafından da Ermenistan ve Azerbaycan’a önerilmişti. Ancak, Ermenistan-Azerbaycan sınırındaki yeni çatışmalar ve 2023’te Dağlık Karabağ’daki gerginliklerin artması nedeniyle bu görüşmeler sonuçsuz kaldı.

Güney Kafkasya’daki ulaşım hatlarının geleceği, halen çözülmemiş başlıca sorunlardan biri olarak öne çıkıyor. Bu bağlamda, “Orta Koridor” adı verilen rota, Rusya’yı baypas ederek Çin’i Avrupa’ya bağlayan alternatif bir güzergâh oluşturma potansiyeline sahip. Söz konusu güzergâhın bir kısmı teorik olarak Ermenistan üzerinden geçerek, Türkiye ile Azerbaycan ve ardından Orta Asya arasındaki bağlantıyı güçlendirebilir. Ankara’nın bu hatta özel ilgi ve çıkarları bulunuyor.

Azerbaycan genel olarak bu fikre karşı çıkmasa da, önceliğin Nakhicevan ile Azerbaycan’ın geri kalanı arasındaki güney hattının açılmasına verilmesi gerektiğini savunuyor. Bu proje, Bakü’nün girişimiyle, Rusya’nın arabuluculuğunda 2020 Karabağ Savaşı’nın ardından imzalanan üçlü bildirgeye dahil edildi ve gelecekteki yönetiminin Rusya tarafından sağlanması öngörülüyor.