Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geçtiğimiz dönem başlatılan ‘ortak sınav’ uygulaması bu yıl da devam ediyor. 2024-2025 eğitim döneminde yapılacak ‘Ülke Geneli Ortak Sınav’ ile ‘İl Geneli Ortak Sınav’ kapsamlarında Bakanlık, resmi internet sayfasından sınav tarihlerini duyurdu. İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nün takvimine göre 6 Ocak 2025’te İstanbul ili genelinde Türkçe ile Türk dili ve edebiyatından ortak sınav yapılacak. Sınava, 6, 7 ile 10’uncu sınıflar girecek. Bu tarihler Hıristiyan toplulukların en büyük bayramları arasında olan, Noel ve Hz. İsa’nın Vaftizi (Ta Fota) yortularına rastlıyor. Bu tarihlerde Ermeni ve Rum okulları kapalı. Belirlenen tarihte sınava giremeyen çocuklar, mazeret sınavına girme hakkına sahip. Ancak azınlık toplumlarının dini bayramlarının dikkate alınmaması hem velilerde, hem de okul yönetimlerinde belirsizlik yaratıyor.

Ortak sınav yürürlüğe girmeden önce, okullar eğitim öğretim dönemi başında sınav tarihlerini belirleyip öğrencilere duyuruyordu. Milli Eğitim Bakanlığı, ‘Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’ kapsamında geçtiğimiz yıl başlattığı yeni uygulamayla 6 ile 9. sınıf öğrencilerini ortak sınav kapsamına aldı. Yeni düzenlemeyle birlikte sınav soruları, Bakanlık’ın belirlediği komisyon tarafından hazırlanıyor. Dönem başında duyurulan sınav tarihlerinde her öğrenci, kendi okulunda sınava giriyor. Sınav soruları ise Bakanlık’ın ücretsiz olarak öğrencilere dağıttığı kaynaklardan hazırlanıyor. Belirlenen tarihte sınava giremeyen öğrenci, bir hafta sonra yapılan mazeret sınavına giriyor. Ancak bu sınavda farklı sorular soruluyor. 2024-2025 eğitim döneminde ortak sınav kapsamı genişletildi. Sınava 7 ve 10. sınıflar da girecek. Kapsam dışında yer alan sınıflar ise, okul içerisinde hazırlanan sınavlara girmeye devam edecek. Ermenice ve Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersleri sınavları da okulların öğretmenleri tarafından yapılacak.

Bakanlık dönem başında ülke geneli ve il geneli ortak sınav tarihlerini resmi internet sitesinden duyurdu. Takvim şöyle:

1. dönem 1. sınavlar: 30 Ekim-8 Kasım 2024,

1. dönem 2. sınavlar: 30 Aralık 2024-10 Ocak 2025,

2. dönem 1. sınavlar: 17-28 Mart 2025,

2. dönem 2. sınavlar: 26 Mayıs-13 Haziran 2025

30-31 Ekim’de başlayan ilk sınavlar 6 ve 10. sınıf öğrencilerini kapsayacak. Sınıflar Türkçe, Türk dili ve edebiyatı ve matematik derslerinden sınava girecek.

40 dakika süren sınavların sonuçları, M.E.B. Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından kontrol edilecek. Sınav notlarına öğrenciler, e-Okul sistemi üzerinden görebilecek.

İstanbul ili geneli ortak sınav tarihleri de İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından açıklandı. 6 Ocak 2025’te 6. sınıf öğrencileri Türkçe, 7. sınıf öğrencileri Sosyal Bilgiler, 10’uncu sınıf öğrencileri ise Türk Dili ve Edebiyatı sınavına girecek.

6 Ocak’ta, Ermeni Apostolik Kilisesi’nin beş büyük yortusundan İsa Mesih’in Doğuş ve Beliriş (Surp Dzınunt) Yortusu kutlanıyor ve Ermeni okulları kapalı. Belirlenen tarihe sınav konulması okullar ve velilerde belirsizliğe yol açtı. Edindiğimiz bilgilere göre geçtiğimiz dönem, Paskalya Yortusu öncesi Büyük Hafta’nın ilk günü olan ‘Büyük Çarşamba’ gününe de bir sınav denk geldi, bazı okulların öğrencileri Bakanlık tarafından belirlenen tarihte sınava girdi, bazı okulların öğrencileri ise dilekçe vererek mazeret sınavlarına girdi.

Mazeret sınavı formülü var ancak..

Bazı veliler, yeni dönemde 6 Ocak’a sınav konulmasına dini bayramların dikkate alınmaması nedeniyle anlam veremiyor. Bazı veliler ise o tarihte sınava girmeseler bile mazeret sınavlarında öğrencilerin farklı sorularla karşılaşacağını ve öğrencilerin sıkıntı yaşayabileceğini düşünüyor.

Agos olarak okul müdürlerine Surp Dzınunt (Noel) Yortusu gününe denk gelen ortak sınava ilişkin tutumlarını sorduk. Bazı okul müdürleri, bulundukları ilçenin milli eğitim müdürlükleri ile görüştüklerini ve mağduriyetlerini yetkililere ilettiklerini söyledi. Bazı okul müdürleri de, mazeret sınavına girmelerinin herhangi bir sorun teşkil etmeyeceğini, sınav tarihinin değiştirilmesi konusunda ise ortak hareket edilebileceğini belirtti.

“Okulların birlikte hareket etmesi iyi bir çözüm olur”

Surp Haç Tıbrevank Lisesi Müdürü Serkan Kıyıcı, İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü ile konuyu görüştüğünü ve çalışma takvimi hazırlayarak Müdürlük’e ilettiğini söyledi. Kıyıcı, “Geçen dönem bir sınavımız Zadig (Paskalya) haftasına denk geliyordu. Pek problem olmadı. Ben Üsküdar İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’nü aradım. Kendilerine durumu anlattım, bana Ermeni okullarının çalışma takvimi olmadığını söyledi. Müdürler arasında ‘toplu dilekçe yazalım ve mazeret sınavına girelim’ diyalogu geçti. İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, Bakanlık’ın çalışma takvimine tabi tutulduğumuzu söyledi. ‘Sene başından bir takvim hazırlarsanız sınava katılma ya da katılmama hakkınız doğar’ dendi. Biz de bu sene Tıbrevank olarak çalışma takvimi hazırladık. Hiçbir Ermeni okulu 180 gün çalışmıyor, 166 gün çalışıyor. 6 Ocak’ta sınava girmeme hakkım var. Bakanlık tarafından atanan öğretmenler, sınav günü okulda olacak. Biz, öğrencilere duyuruda bulunacağız. Resmi olarak çalışma takvimimiz olmadığı için biz dilekçe de yazsak ’Neye göre?’ yanıtını veriyor. Okulların bir araya gelerek hareket etmesi çok güzel bir çözüm olur” dedi.

Getronagan Lisesi Müdürü Silva Kuyumciyan da, öğrencilerin mazeret sınavına gireceğini açıkladı. Kuyumciyan, geçtiğimiz dönemde benzer bir talepte bulunduklarını, mazeret sınavına girilebileceği yanıtını aldıklarını aktardı.

Esayan Lisesi Müdürü Dença Çınar, 6 Ocak’taki sınavda okulun açık olacağını, sınava giremeyen öğrencinin herhangi bir kaybı olmayacağını belirtti ve şöyle dedi:

“Yapacak çok bir şey olmuyor. Bu sınavlar ülke geneli olduğu için okulu açmak durumundayız. Ancak gelmeyen çocukları mazeret sınavına alacağız. Çocuğun kaybı olmayacak. ‘6 Ocak’ta okulda sınav yapmıyorum’ deme şansım yok. Bunu bütün okullar ile bir araya gelerek söyleyebiliriz.”

Sahakyan Lisesi Müdürü Diana Yılancıoğlu, Fatih İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’ne durumu ilettiklerini belirtti. Yılancıoğlu, ülke geneli ortak sınavı kılavuzunda yer alan “Dönem ve ara tatilleri nedeniyle ortak yazılı sınavlara katılamayan eğitim kurumlarının öğrencileri, bu sınavların mazeret sınavına katılacaktır” maddesine dayanarak okullar arası herhangi bir görüşme yapmadıklarını, Müdürlük’ten yanıt beklediklerini belirtti.

Bomonti Mıhitaryan Okulu Müdürü Karekin Barsamyan da, İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü ile yapılan toplantıda, 13 Ocak tarihinde mazeret sınavlarının yapılacağını ve öğrencilerin o tarihte de sınava girebileceği yanıtını aldıklarını belirtti.

Rum okulları da kapalı
Ermeni okullarının yanı sıra Rum okulları da 6 Ocak’ta Ta Fota Yortusu kutlamaları nedeniyle 5-6-7 Ocak tarihlerinde kapalı. Fener Rum Lisesi Müdürü Dimitro Zotos, Rum okulları olarak henüz karar veremediklerini söyledi.

“Farklılıklar yok sayılıyor”

Azınlık okullarının dini bayramlarına ilişkin takvim, bağlı oldukları Milli Eğitim Bakanlığı’nda bulunuyor. Geçmişte azınlık okulları üzerine çeşitli çalışmalar yürüten Avukat Nurcan Kaya, Agos’a yaptığı açıklamada, azınlık okullarının yaşadığı durumu ayrımcılık olarak nitelendirdi ve şunları söyledi:

“6 Ocak'ın Ermeni toplumu için doğuş bayramı/noel olduğu biliniyor. Hal böyleyken bu tarihe bir sınav konulması öncelikle ülkedeki farklılıkları yok saymaktır. Herkesin Sünni ve Türk olduğu farz edilerek politikalar geliştiriliyor, kararlar alınıyor ülkede. Ayrıca bana kalırsa herkes için geçerli olan bir sınav tarihinin, farklılığı olan bir topluma da uygulanması ayrımcı bir uygulamadır zira bu sınav tarihi nedeniyle Ermeni çocuklar ve ebeveynler farklı planlar yapmak zorunda kalacaklar. Veya mazeret sınavına giren çocuklar farklı sorularla karşılaşacaklar. Bunlar herkese uygulanan bir kararın, toplumun bir kesimi için dezavantajlı bir durum yaratması anlamına geliyor. Bu da dolaylı ayrımcılık dediğimiz türde bir ayrımcılıktır. Karar vericiler, etkinlik planlayanlar toplumun farklı kesimlerini, onların özel günlerini dikkate almalılar.”