Van'daki Akdamar Kilisesi'nde bugün 12'nci ayin yapıldı. Dünyanın dört bir yanından Ermenilerin gelip dua ettiği ayinin yapılmasında Türk edebiyatının çınarı Yaşar Kemal'in rolü büyük.

Hürriyet gazetesi yazarı Fatih Çekirge, "Yaşar Kemal’in kurtardığı tarihi kilisede barış ayini" başlıklı bir yazı kaleme aldı. Akdamar Kilisesi’nde bugün yapılan ayinden bahseden Çekirge, "Van Gölü’ndeki tarihi Ermeni Kilisesi’nde eğer bu pazar bir ayin olacaksa; O dönem genç bir gazeteci olan Yaşar Kemal’in sayesindedir. Çünkü kiliseyi yıkımdan Yaşar Kemal kurtarmıştır" dedi.

"(...) Şimdi Yaşar Kemal’in hikâyesine gelebilirim.

Yaşar Kemal Van Gölü’nü şöyle tarif ediyor: “Van Gölü değil Van Denizi. Öylesine geniş ki denizden başkası yakışmaz. Zaten Vanlılar da deniz diyorlar; gümüş tasta bir sudur. Kenarları oya oya işlenmiş bir gümüş tas.”

Yıl 1950...

Yaşar Kemal o tarihlerde Cumhuriyet gazetesine röportajlar yapıyor. Gemiyle Van’a giderken tanıştığı bir tabip yüzbaşı ile sohbet ediyor. Yüzbaşı Kemal’in gazeteci olduğunu anlayınca şöyle diyor: “İyi ki size rastladım. Burada, Akdamar Adası’nda Ermenilerden kalma tarihi bir kilise var. Bir başeser. Ancak yıkılacak. İnsanlık adına bunu kurtarabilir miyiz?”

Yaşar Kemal gazeteciliğe yeni başlamış; “Ama ben daha çok yeniyim ne yapabilirim ki” diye cevap veriyor...

Ertesi gün Akdamar Kilisesi’ne gidiyorlar.

Yaşar Kemal’in kurtardığı tarihi kilisede barış ayini

Yaşar Kemal’in anlatımıyla durum şuydu: “Doktorla Akdamar Adası’na doğru yola çıktık. Van Gölü de büyülü bir suydu. Andan ana rengi değişiyordu. Küçük bir kayıkla Ada’ya çıktık. Kiliseye daha sıra gelmemişti ya, kilisenin yakınındaki küçücük şapeli hemen hemen yıkmışlardı.”

Yaşar Kemal'in kurtardığı Akdamar Kilise'sinde 12'nci ayin - Resim : 1

"ÇARE CUMHURİYET GAZETESİNİ ARAMAKTI"

Buradan sonrasını özetliyorum:

Yıkımı durdurmak için tek çare Cumhuriyet Gazetesi Başyazarı Nadir Nadi’yi aramaktı.

Nadi, 1950-54 yıllarında Demokrat Parti listesinden Muğla bağımsız milletvekiliydi.

Yaşar Kemal bir cesaret gösterip arıyor.

Ve ertesi gün Nadir Nadi telefona çıkıyor. Yaşar Kemal heyecanla kilisenin durumunu ve tarihi önemini anlatıyor.

Nadir Nadi 'Sen merak etme ben Avni Bey’le konuşurum' diyor. Avni Bey, Milli Eğitim Bakanı Avni Başman’dı.

Yaşar Kemal'in kurtardığı Akdamar Kilise'sinde 12'nci ayin - Resim : 2

KİLİSE KURTULDU

Ve iki gün sonra Vali Bey haberi veriyor.

'Yıkım durduruldu'

Böylece kilise kurtuluyor.

Aradan yıllar geçiyor. Kültür ve Turizm Bakanı Atilla Koç döneminde müze olarak açılıyor.

Ben en son dönemin Devlet Bakanı Egemen Bağış’la gitmiştim.

Bağış, bizi götüren teknedeki herkese sormuştu: 'Bu kilise ayine açılsa olmaz mı?'

Yaşar Kemal’in kurtardığı tarihi kilisede barış ayini

Doğrusu o zaman ‘tepki çeker’ diye düşünmüştüm.

Ama yıllar geçti, yılda bir kez ayine açılmaya başladı.

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Ersoy’un bu kilisenin bakımına ayrı bir önem verdiğini de biliyorum.

İşte bugün o ayin yapılacak.

Gazze’de çoluk çocuk binlerce insanın katledildiği bir ortamda;

Akdamar Kilisesi’ndeki bu ayinde düşmanlıkların son bulması ve barışın hâkim olması için dua edilecek.

Geçmişe saplanıp kalmak yerine barış dolu bir geleceğe bakabileceğimiz bir medeniyet dileğiyle.

Demokrasi, barış ve özgürlük isteyen büyük romancı Yaşar Kemal’i;

Yıkımı durdurmak için uğraşan Tabip Yüzbaşı Cavit Bey’i ve muhabir İlyas Aktaş’ı saygıyla anıyorum"

12. AYİN SONA ERDİ

Kültür ve Turizm Bakanlığının özel izniyle yılda bir kez ibadete açılan Van Gölü'ndeki Akdamar Adası'ndaki kilisede bu yıl 12'ncisi yapılan ayin sona erdi. Gevaş ilçesindeki iskeleden sabah saatlerinde, beraberindeki din adamlarıyla adaya gelen Türkiye Ermenileri Patriği Sahak Maşalyan, yardımcısı Rahip Kaspar Garabetyan ve Kıdemli Peder Drtad Uzunyan bir süre ziyaretçilerle sohbet etti.

AYİNİ UZUNYAN YÖNETTİ

Akdamar Kilisesi'nde Türkiye Ermenileri Patrikliğine mensup din adamları ve ziyaretçilerin katılımıyla gerçekleştirilen ayini Uzunyan yönetti. Katılımcıların mum yaktığı, dua ettiği ve ilahiler okuduğu ayine başkanlık yapan Maşalyan, gazetecilere, yıllık ayinlerini gerçekleştirmenin mutluluğunu yaşadıklarını söyledi.

"HER GELDİĞİMİZDE BURANIN İMARININ DAHA DA YETKİNLEŞTİĞİNİ GÖRÜYORUZ"

Bu yıl da geleneksel ayin için Akdamar Adası'nda bulunduklarını anlatan Maşalyan, "İstanbul, Ermenistan, ABD ve Almanya gibi dünyanın pek çok yerinden gelen hac ziyaretçileri ile geleneksel ibadetimizi yaptık. Yüreğimiz mutlulukla dolu. Adaya her geldiğimizde buranın imarının daha da yetkinleştiğini görüyoruz. Çevre düzenlemesi yapılıyor. Sayın Valimiz Ozan Balcı'ya gösterdikleri ilgi için teşekkür ediyorum" diye konuştu.

"GELDİK VE HUZUR İÇİNDE İBADETİMİZİ GERÇEKLEŞTİRDİK"

Tarihi mabetlerde ibadet yapmanın önemine değinen Maşalyan, "Geldik ve huzur içinde ibadetimizi gerçekleştirdik. Bu gibi tarihi yerler ülkenin büyük kazancı. Bu toprakların çok renkli, çok kültürlü, çok dinli geçmişine tanıklık ediyorlar ki bunların korunması ve turizme açılması herkes gibi bizim de en büyük temennimiz. Çok teşekkür ediyoruz" ifadelerini kullandı.

Konuşmanın ardından Maşalyan, ayine katılanlarla fotoğraf çektirdi.