Azerbaycan'ın Karabağ'a yönelik geniş çaplı saldırısının ardından 20 Eylül'de Karabağ hükümetinin şartları kabul etmesiyle ateşkes sağlanmıştı. Karabağ, silahlı güçlerini dağıtmayı kabul ederken bugün de ( 21 Eylül Perşembe) Bakü yönetimi ve Karabağ Ermenilerinin temsilcileri arasında bir görüşme yapılıyor.

Görüşme, 21 Azerbaycan’ın Yevlak yerleşim yerinde gerçekleşiyor.

Karabağ makamlarına göre , toplantıda “Karabağ silahlı oluşumlarının dağıtılması ve tamamen silahsızlandırılması ve yeniden entegrasyonu” konuları görüşülecek.

Azerbaycan tarafıyla müzakere yapmak için Karabağ'dan Yevlak'a giden heyete Karabağ Parlamentosu Dış İlişkiler Komitesi üyesi Davit Melkumyan başkanlık ediyor.

Ermenistan Kamu Radyosu'na konuşan siyaset bilimci Armen Badalyan’a göre müzakerecinin kişiliğinin günümüz koşullarında artık hiçbir önemi yok:

“Doğal olarak Karabağ tarafı zaten mağlup bir taraf, Azerbaycan ordusuna karşı koyamıyor, Ermenistan’dan da yardım gelmiyor ve orada yaşayanlar ya Azerbaycan’ın taleplerini kabul edecek ya da gidecekler.

Elbette, kadın ve çocukların anlaşmadan önce gitmesine Azerbaycan’ın ihtiyacı yok, çünkü bu aynı zamanda imajına da zarar verir, bu yüzden onları tutacak ve sonra suspus gönderecek.”

Bölge uzmanı Armen Petrosyan’ın görüşüne göre Evlakh’ta neler konuşulacağı Artsakh (Karabağ) Enformasyon Merkezi’nin yayınladığı açıklamada açıkça görülüyor:

“Aslında Azerbaycan’ın Artsakh sorununun çözümüne yönelik gündeminin doğrudan güç kullanma tehdidi altında hayata geçirildiğine tanık oluyoruz. Evlakh’taki müzakereler muhtemelen orada bir ara noktadır. Yani hemen tam bir teslimiyet demesek bile, en azından o küçük egemenlik parçalarının Artsakh tarafından adım adım teslim edilmesi.”

Siyasi analist Tatul Hakobyan ise elindeki bilgilere dayanarak, 10 gün önce Karabağ'a , şimdikinden daha iyi bir teklif sunulduğunu iddia ediyor:

“2020 savaşından sonra Artsakh’ta kalan askeri teçhizatın Ruslara verilmesi konusunda Azerbaycan’dan teklif geldi, anlaşmaya varıldı, elimizde fazla bir şey de yoktu zaten. 10 gün önce Artsakh’ta polis teşkilatı ve kurtarma teşkilatından Ulusal Muhafızlar gibi bir yapının oluşturulması yönünde de uzlaşma teklifi yapılmıştı. Şimdi bunu da alamayacağız.”

Karabağ'a yönelik saldırıyla ilgili olarak analistler sıklıkla “Rus ayak izinden” bahsediyor.

Geçmişte bu, varsayım düzeyinde yapılırken, Tigran Grigoryan’a göre son birkaç günde yaşananlar neredeyse kanıt niteliğinde.


“Barış misyonunun pasifliği, Moskova’dan farklı düzeylerde gelen tüm açıklamalar, Kremlin’in resmi olmayan sözcülerinden gelen tüm yorumlar, Ermenistan’a yönelik çeşitli tehditler, tüm bunlar gösteriyor ki evet, Rusya bu eylemle Ermenistan’da bir iktidar değişikliği sağlamaya çalışıyor gibi. Yani Artsakh’ta bu trajedi yaşanırsa Ermeni toplumunun öncelikle okları yetkililere çevireceğini düşünüyor. Peki şayet Rusya Ermeni Artsakh’ın varlığını dahi sağlayamıyorsa, genel olarak Ermenistan’ın böyle bir müttefike neden ihtiyacı olsun?"

Paşinyan: Karabağ’da askerimiz yok

Bu arada Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan 20 Eylül’deki ateşkes sonrasında gelişmeleri canlı yayında değerlendirdi. Paşinyan “Ağustos 2021’den itibaren Ermenistan’ın Dağlık Karabağ’da ordusu olmayacağını defalarca söyledik” dedi.

Paşinyan şöyle konuştu:

“Kısa bir süre önce Dağlık Karabağ’ın resmi sayfalarından Dağlık Karabağ yetkililerinin Rus barışı koruma birlikleri komutanlığının ateşin durdurulmasına ilişkin önerisini kabul ettiğini öğrendik.

Ermenistan o metnin oluşturulmasına katılmadı, tartışmalara taraf olmadı. Metin Ermenistan Silahlı Kuvvetlerinden bahsediyor. Bu bizim açımızdan pek anlaşılır değildir. Ağustos 2021’den bu yana Ermenistan’ın Dağlık Karabağ’da ordusunun bulunmadığını defalarca söyledik”

Başbakan Nikol Paşinyan, Dağlık Karabağ’daki ateşkesle ilgili olarak Ermenistan’la ilgisi olmayan bir metinde Ermenistan adının geçmesinin, Dağlık Karabağ’a yönelik saldırının amaçlarından birinin de Ermenistan Cumhuriyeti’ni olaya dahil etmek olduğu yönündeki hipotezini haklı çıkardığını söyledi.

Paşinyan, “Benim değerlendirmeme göre, Ermenistan’ın askeri operasyonlara dahil edilmesi durumunda, derin hedefin Ermenistan’ın bağımsızlığı ve egemenliği olması gerekecekti. Her halükarda yaşananları not alıyoruz ve gelişmeleri takip etmeye devam edeceğiz” dedi. Paşinyan, şu anda en önemli konunun Dağlık Karabağ Ermenilerinin evlerinde yaşama hakkının, Rusya Federasyonu tarafından tam olarak güvence altına alınması olduğunu vurguladı.

Michel ve Putin’den açıklama
AB Konseyi Başkanı Charles Michel ise, Azerbaycan'ın Karabağ Ermenilerine güvenli, onurlu muamele etmesini sağlamak için Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'i aradığını söyledi.

Michel, “Haklarının ve güvenliklerinin güvenilir bir şekilde garanti altına alınması gerekiyor. Acil insani yardım için erişim gerekli” dedi.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Dağlık Karabağ'daki barış güçlerinin sivil nüfusu korumak için "her şeyi yaptığını" söyledi.

Putin Dağlık Karabağ'daki Rus barış güçlerinin ana karargâhında 2 binden fazla sivilin bulunduğunu, binden fazlasının çocuk olduğunu kaydetti.