Cemaat Vakıfları Seçim Yönetmeliği beklenildiği üzere cemaatimiz arasında yeni bir heyecan ve memnuniyet dalgası yaratmıştır. 2013 yılında iptal edilen yönetmeliğin yenilenmesiyle ilgili olarak Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan, 2 Mart 2021 tarihinde İnsan Hakları Eylem Planı’nı açıklayarak gayrimüslim cemaat vakıfları yönetim kurullarının oluşturulması ve seçimine ilişkin Vakıflar Yönetmeliği’nde düzenleme yapılacağını beyan etmişlerdi. Bu yönetmelikle diğer azınlık cemaatlerinde olduğu gibi Ermeni toplumunda da yeni bir dönemin açılacağı şüphesizdir. Eski yönetmelikten farklı olarak iki temel iyileştirmeyi yeni Yönetmelikte tespit etmekteyiz.

Öncelikle asıl şikâyet konumuz olan seçim çevrelerinin genişletilmesi talebimizi Yönetmelik büyük ölçüde karşılamaktadır. Halkı azalmış semtlerin ve bazı büyük gelirlere sahip vakıflarımızın yönetimlerini tekrar halkın denetimine sokacak oy çokluğunu yeni Yönetmelik artık sağlamaktadır.

MADDE 6- (1) Seçim çevresi, cemaat vakfının bulunduğu ildir. İstanbul ili için seçim çevresinin belirlenmesinde, milletvekili seçimlerinde uygulanan seçim çevreleri esas alınır.

Böylece İstanbul ili sınırlarında üç bölgeye dağılmış vakıflarımızda binlerce oy kullanılarak seçilecek yönetim kurullarının halkın iradesi ve talepleri doğrultusunda görev yapmaları mümkün olacaktır.

Yeni Yönetmeliğin ikinci iyileştirilmesi Seçim tertip heyetinin oluşumuyla ilgidir. Seçime gidilirken mevcut vakıf yönetiminin belirlediği tertip heyetleri bir başka eleştiri ve şikâyet konusuydu. Çünkü tekrar seçilmek isteyen vakıf yönetimlerinin kontrolünde oluşan tarafgir seçim tertip heyetleri beklenilen tarafsızlık, saydamlık ve hesap verebilirlik konularında yeterli olamıyorlardı. Yeni Yönetmeliğe, seçimlerde hem vakıf yönetiminin semt tecrübesini işin içine katacak ama aynı zamanda seçimi onların mutlak kontrolünden çıkaracak maddeler koyulmuş olduğunu görüyoruz.

MADDE 11- (2) Seçim tertip heyeti; her bir seçim için, beş asıl, iki yedek üyeden oluşur. (3) Seçim tertip heyeti asıl ve yedek üyelerinin en fazla ikisi mevcut vakıf yönetim kurulu üyelerinden olabilir. (5) Seçim tertip heyetinde olanlar, yapılacak seçimde yönetim kuruluna aday olamazlar.

Elbette seçimlerin bölgeye genişletilmesi her bir vakfın seçiminin bölge çapında planlanmasını gerektirdiğinden bölgesel bir seçim kurulunun atayacağı tarafsız üyeler sayesinde tertip heyetlerinden beklenilen güvenilir, tarafsız ve saydam seçim süreçleri gerçekleştirilebilir. Aksi takdirde, eğer tertip heyetinin beş üyesinden ikisi vakıf yönetiminden olacak ve diğer üç üyesini de vakıf yönetimi kendi atayacaksa aynı sorunları tekrar yaşayacağımız gün gibi aşikardır. Bu ve başka konularda muğlak noktaların Vakıflar Genel Müdürlüğüyle aydınlığa kavuşturulmasında yarar olduğu görüşündeyiz. Sayıları oldukça azalan azınlık cemaatleri için koyulduğunu düşündüğümüz madde, onların diğer azınlık cemaatlerinden de seçim tertip heyetine üye almalarının önünü açmaktadır.

(4) Seçim tertip heyeti üyelerinde aynı cemaat mensubu olma zorunluluğu aranmaz.

Hastane vakıf seçimlerini bir istisna olarak ele alan Yönetmeliğin bazı kesimlerce şüpheyle karşılandığı ve yoğun bir şekilde eleştirildiğini görmekteyiz.

MADDE 15- (1) Hastanesi olan cemaat vakıflarının yönetim kurullarının seçimlerine ilişkin usul ve esaslar bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde Sağlık Bakanlığının olumlu görüşü doğrultusunda düzenlenen Yönetmelikle belirlenir. Bu vakıfların yönetim kurulu seçimlerinin 31/12/2023 tarihine kadar sonuçlandırılması esastır.

Resmi mercilerden bize iletilen sözlü beyanlar, bu istisnanın asla bir hak kaybıyla sonuçlanmayacağı, tam tersine Sağlık Bakanlığıyla entegre olmuş ve onun olanaklarıyla desteklenecek cemaat vakıf hastanelerinin daha etkin hizmet vermesinin önünün açılacağı yönündedir.

Yönetmelik yeni olduğundan, arzulanan randımanı zamanla verecektir. Ermeni ve diğer azınlık cemaatlerinin birbirleriyle ve Vakıflar Genel Müdürlüğüyle sürdürecekleri yapıcı diyalogların bu aşamada çok elzem ve değerli olduğuna inanıyoruz. Bu süreci yakından takip edenler olarak, yetkililerin her zaman çözüm odaklı olduklarına ve sorunların giderilmesinde her türlü kolaylığı gösterdiklerine tanık olduk. Aynı yaklaşımı Yönetmelikteki belirsizliklerin aydınlatılmasında ve varsa eğer eksiklerin tamamlanmasında da göstereceklerine inanıyoruz. Bu anlamda ihtiyaçlarımızı karşılayan bu Yönetmeliğin hazırlanmasında katkısı bulunan Kültür ve Turizm Bakanlığına, Vakıflar Genel Müdürlüğüne ve İçişleri Bakanlığına sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan şahsında teşekkürlerimizi sunuyoruz.

Cemaatimize tavsiyemiz, bardağın dolu kısmını görerek bir an önce seçimlere hazırlanmaktır. Zaman kaybetmeye tahammülü olmayan süreçlerden geçiyoruz. Toparlanmanın ve yeniden yapılanmanın tam zamanıdır. Uzun yıllardır vakıflarımızın sorumluluğunu sırtlanmış yönetimlere şahsım ve cemaatim adına teşekkürlerimi ve takdirlerimi sunuyorum. Onları şerefli hizmetlerini taçlandıracak yeni bir seçim dönemi bekliyor. Eminim onların pek çoğu hizmet yarışında bayrağı yeni gelenlere teslim etmek istiyor. Bu seçimlerin düzenli yapılması, seçmen listelerinin mükemmelleştirilmesi ve tarafsız seçim tertip heyetleri oluşturulması gibi ciddi görevler vakıf yönetimlerini beklemektedir.

Çocuklarımız ve gençlerimize daha güzel bir gelecek kurabilmek için vakıflarımızda birikmiş olan atalarımızın mirasını en akılcı biçimde kullanmak zorunluluğuyla karşı karşıyayız. Halkımız içinde yöneticilik vasfı, deneyimi ve arzusu olan evlatlarımızı göreve davet ediyoruz. Sadece eleştiri ve şikâyetin kolaycılığına sarılarak duyarlı vatandaşlar olunacağı zannına kimse kapılmasın. Toplumuna küsmek ve onun sorunlarına sırt çevirmek için herkes bir bahane bulabilir. Ama tarih elini taşın altına koyacak, halkının yazgısında söz sahibi olmak isteyenlerin sahaya çıkmasını bekliyor. İşte, yıllardır eleştirdiklerinizi düzeltme olanağı karşınıza çıktı. Yüzlerce vakıf yöneticisine ihtiyacımız var. Herkesi gelişmelere karşı duyarlı ve meraklı olmaya çağırıyoruz. Birbirimizi olup bitenlerden lütfen haberdar edelim. Bu seçimlere ilişkin toplumsal bir sinerji ve heyecan yaratalım. Güzel günlere dair umudumuzu tazeleyelim. Huzur içinde, kadim bir halka yaraşır olgunlukta ve en yetenekli evlatlarını yöneticiliğe yükseltecek bir seçimi Yüce Tanrı bize nasip etsin.

Tanrı yardımcımız olsun.

Sahak II

Türkiye Ermenileri Patriği

Kumkapı, 20 Haziran 2022