Gomidas Vartabed, Ermeni müziğinin önemli bir ismiydi. 1915 olayları sırasında tutuklanmış ve ‘‘Ben bir Türk'üm, dinim cinsim uludur’’ mısraının yazarı millî şairimiz Mehmed Emin Yurdakul'un araya girmesiyle serbest bırakılmıştı.

Fransa, Anayasa Mahkemesi’nin sözde soykırım yasasını iptal kararına rağmen sözde soykırım iddialarını ders kitaplarına sokan ülkedir. Bu ülkenin Gomidas Vartabed üzerinden Türkiye’yi sözde Ermeni soykırımı yapmakla suçlamaya kalkması gülünçtür ve Fransa’ya yakışmamıştır. Fransa’ya tavsiyem, sözde Ermeni soykırımı masallarını ders kitaplarına koymak yerine Kanuni Sultan Süleyman’ın Kral Fransuva’ya yazdığı fermanını öğrencilere okutmalarıdır. Genç Fransızların bunu bilmelerinde yarar vardır.

Paris’te 24 Nisan 2003 tarihinde Ermeni müzisyen Gomidas Vartabed’in heykeli Kanada meydanında açılmış, heykelin altında da soykırım iddiaları yer almıştır. Gomidas Vartabed, Ermeni müziğinin önemli bir ismiydi. 1915 olayları sırasında tutuklanmış ve ‘‘Ben bir Türk’üm, dinim cinsim uludur’’ mısraının yazarı millî şairimiz Mehmed Emin Yurdakul‘un araya girmesiyle serbest bırakılmıştı. Çok sayıda öğrenci yetiştiren, İstiklâl Marşı’nın orkestra düzenlemesini yapan Edgar Manas da Gomidas’ın talebesiydi.

Gomidas Vartabed gibi bir sanatçı, isminin soykırım ya da 1,5 milyon Ermeni’nin katledilmesi gibi yalanlara alet edilmesini herhâlde istemezdi. Bu sebeple İstanbul Ermeni Patrikhanesi’nde 23 Kasım 2019 Cumartesi günü Patriklik Kaymakamı Episkopos Sahag Maşalyan’ın talimatları ve katılımlarıyla, Gomidas Vartabed’in heykeli bir törenle açılmıştır. Heykelin yapımı, Erol Sarafyan’ın çabaları ve Sarkis Külegeç’in hayırseverliği sayesinde gerçekleştirilmiştir.



Aslında Gomitas’ın soykırım iftiralarıyla ilgili bir açıklaması ya da eylemi olmamıştır. Ermeni ulusal müzik okulunun kurucusu olup rahip, müzikolog, besteci, aranjör ve koro şefidir. 8 Ekim 1869 tarihinde Kütahya’da doğmuş, 22 Ekim 1935’te Fransa’da Villeiuif’de ölmüş, Ermenistan’da defnedilmiştir. Gomidas, 4000’e yakın Ermenice, Kürtçe, Arapça ve Türkçe halk şarkısını notaya alarak bu şarkıların günümüze kadar ulaşmasını sağlamıştır. Gomidas’ın verdiği konserlere katılanlar arasında dönemin İçişleri Bakanı Talat Paşa, Savaş Bakanı Enver Paşa ve Şehzade Mecid Efendi de vardır. “Ben bir Türk’üm dinim cinsim uludur. Özüm sinem ateş ile doludur.” diye başlayan şiirin yazarı Mehmed Emin Yurdakul, tutuklanan Gomidas’ın serbest bırakılıp İstanbul’a getirilmesini sağlamıştır. Gomidas, Jön Türkler ve saray çevresine yakın olmasına rağmen 24 Nisan 1915’te tutuklanır, 1919’da Fransa’ya göç eder. Türk Ocağı’nda verdiği konserden önce Hamdullah Suphi kendisinden övgüyle bahsetmiştir.

Paris’in merkezinde, turistlerin yoğun olarak ziyaret ettikleri Seine Nehri kıyısındaki Kanada Meydanı’nda altı metre boyundaki Gomidas heykelinin kaidesine “soykırım” yazmak, Murat Bardakçı’nın da belirttiği gibi Gomidas’a yapılan büyük saygısızlıktır. (Murat Bardakçı, 17.03.2003)

16 Mart 2019 tarihinde sarı yeleklilerin eylem yaptıkları tarihte Paris’te idim. Özellikle bu anıta gittim. Çok sayıda turistin fotoğraf çektiğini görünce kendilerine bunun kim olduğunu sordum. Cevap tahmin ettiğim gibi geldi: “Türkler Ermenilere soykırım yapmış. Bu kişi de buna karşı çıkmış.”

Gomidas, yüzlerce yıldır unutulan Ermeni notasyonu “Khaz”ı çözmüştür. Türk ve Ermeni müziklerinin yanı sıra Kürtçe müzikleri de incelemiştir. Ermeni Kilisesi’nin ana ayinini çok seslendirmiş ve 7 varyasyonuyla hazırlamıştır. Dönemin İçişleri ve Savaş Bakanları Talat ile Enver Paşalar da Gomidas’ın bir konserini izleyip beğenmişlerdi. Şehzade Abdülmecid de Gomidas’ı dinlemiş ve hayran olmuştu. Prof. Kurt Sachs ve Debussy gibi Avrupalı müzikçiler de Gomidas için övgü dolu sözler söylemiştir.