Siyasi gözlemcilere göre Dağlık Karabağ’da Ermeni milislerin yenilgisi ve toprak kaybıyla sonuçlanan son savaşın kaybedenlerinden biri de Fransa oldu.

Dağlık Karabağ sorununun çözümü için Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) bünyesinde 1994 yılında oluşturulan Minsk Grubu’nun ABD ve Rusya ile birlikte üç eş başkanından biri olan Fransa’nın bu rolü sorgulanmaya başladı.

Fransa Senatosu’nda Çarşamba günü kabul edilen ve Fransız hükümetini Karabağ’ın bağımsızlığını tanımaya çağıran karar bardağı taşıran son damla oldu. Azerbaycan, “Hiçbir güç kendi toprağımızdan çıkmamızı talep edemez” açıklaması yaparak Fransa’nın tarafsızlığı ve niyetleri konusunda soru işaretleri oluştuğunu vurguladı. Azerbaycan meclisi de Perşembe günkü oturumunda Bakü yönetimini Fransa’nın Minsk Grubu’ndan çıkarılması için AGİT’e başvurmaya ve Fransa ile siyasi ve ekonomik ilişkileri gözden geçirmeye çağıran bir karar çıkardı.

Fransa Dışişleri Bakanlığı, Senato’nun kararının Fransa’nın politikalarını yansıtmadığını açıklasa da siyasi gözlemcilere göre Fransa’nın tarafsız arabulucu rolünü yeniden kabul ettirebilmesi kolay değil.

“Fransa oyun dışı kaldı”

Fransa Uluslararası ve Stratejik İlişkiler Enstitüsü Başkan Yardımcısı Didier Billion, “Minsk Grubu’nun yaratıldığı şekliyle artık öldüğünü” belirterek “Hoşumuza gitsin ya da gitmesin: Vladimir Putin usta bir oyun oynadı ve Türkler de puan kazandı” dedi. Billion, Fransa’nın resmi olarak tarafsız olması gereken arabuluculuk rolüne rağmen “Ermeni davasını savunarak” oyun dışı kaldığını belirtti.

Didier Billion

Bazı siyasi gözlemciler, Azerbaycan’ın en büyük destekçisi konumundaki Türkiye ile yaşanan diğer sorunlara da dikkat çekerek Fransa’nın Minsk Grubu’ndan ayrılmayı düşünmesi çağrısı yapıyor.

“Almanya ya da İsveç’e devredebilir”

Düşünce kuruluşu Carnegie Uluslararası Barış Vakfı’ndan Thomas de Waal da Fransa’nın Minsk Grubu’ndaki eş başkanlık görevinden ayrılmayı ve yerini başka bir AB ülkesine bırakmayı ciddi bir şekilde düşünmesi gerektiğini belirterek “Fransa bu konumu 23 yıldır elinde bulunduruyor. Almanya ya da İsveç gibi Ermenistan ve Azerbaycan ile daha dengeli ilişkilere sahip bir ülke kesinlikle daha fazlasını sunabilecektir” diye konuştu.

Carnegie Uluslararası Barış Vakfı’ndan Thomas de Waal

Siyasi gözlemciler, Macron’un ise Minsk’in eş başkanlarından ABD’ye bel bağladığı, Başkanlık görevini Ocak ayında devralacak Joe Biden’ın Dağlık Karabağ konusuyla daha fazla ilgilenmesini umduğu görüşünde.

Macron, haftasonunda Fransa’daki Ermeni diasporasından temsilcilerle yaptığı toplantıda ateşkesin sorunlara çözüm getirmeye yeterli olacağını düşünmediğini, çözümün Minsk Grubu çerçevesinde bulunması gerektiğini vurgulamıştı. Macron, alanın Türkiye ve Rusya’ya bırakılamayacağını, Karabağ sorunu çerçevesinde sadece Türkiye-Rusya ekseninde çözülemeyecek kadar fazla meselenin bulunduğunu söylemişti.