Yeni Ermeni Patriği Maşalyan, Cumhuriyet tarihindeki en rahat dönemlerini yaşadıklarını söyledi: “Diaspora 100 yıl geride, trajediye dayalı toplum bilinci oluşturmuş.”

Mesrop Mutafyan’ın ölümünün ardından Ermeni Patriği seçilen ve yakın zamanda uluslararası bir törenle ‘tahta’ geçecek olan Sahak Maşalyan AKŞAM’a konuştu. Patrik, 11 Ocak’ta Vatikan’dan ve diğer ülkelerden davetlilerin katılacağı bir taht töreni yapılacağını söyledi. Ermeni cemaatinin patrik seçimleriyle rahatladığını ifade eden Maşalyan, 12 yıllık tıkanıklığın böylece çözüldüğünü ifade etti.

Maşalyan şunları söyledi:

RAHATÇA ULAŞIYORUZ

“Türkiye’deki bütün azınlıklar hemfikirdir; bizler en rahat dönemimizi AK Parti’de yaşadık. Özellikle 2008 Vakıflar Yasası değişikliği bizim için çok önemliydi. 2 bin Rum, 50 bin Ermeni, 10 bin Yahudi, 8 bin Süryani kalmış. Biz ülke nüfusu içinde binde biriz ama küçük olmak değersiz olma anlamına gelmiyor. Azınlık meselesi Osmanlı’dan beri Türkiye’nin içişlerine müdahale etmek için kullanılan argüman olmuştur. Biz Türkiye’nin bu mesele yüzünden dünya siyasetinde zedelenmesini istemiyoruz. Biz bu ülkenin vatandaşlarıyız, bu ülkeye gelecek herhangi bir söz bizi de yaralar. Devletin ilgisinden memnunuz. Cumhurbaşkanımıza rahat ulaşabiliyoruz. Bakanlar sık sık ziyaretimize geliyor, valimiz ilgisini hiç kesmiyor.”

DİASPORA 100 YIL GERİDE

“Ermeni diasporasının bizimle ilgisi yok. 1915 ve sonrasındaki anıları nesilden nesle aktarmışlar. Onlar da bakmışlar ki bu mesele en azından birliği sağlıyor ve bir negatif toplum bilinci oluşturmuşlar. Trajediye dayanan bir toplum bilinci oluşmuş. Onu kaybetmek istemiyorlar. Biz ise o olaylardan sonra bu topraklarda kaldık. Bizler diğer unsurlarla beraber yaşamayı seçtik. Diaspora 100 yıl öncesinde kaldı.

Nüfusumuz 50-60 bin. Nüfusun azalmasının iki nedeni var, birincisi bizden kaynaklanan etkenler. Bunlar da doğum ve ölüm oranları arasındaki fark. 1.2 doğum oranımız, 2.6 ölüm oranımız. Çoğalmıyoruz. Umudu yurt dışında görenler var, fırsatını bulup gidenler var. Üniversiteye giden gençlerimiz karma evlilikler yapıyor. O da bir eksilme nedeni. Baskın kültüre kayma oluyor. Ben Bayrampaşa’da büyüdüm ve tek Ermeni aileydik mahallede. Din sorunu olmadan yaşıyorduk. Yani halkların birbiriyle sorun yok. Biz beş vakit ezan işiterek büyüdük.”

1461’DE FATİH KURDURDU

“Bu patrikhane 1461’de Fatih Sultan Mehmet tarafından kurduruluyor. Anadolu’dan getirdiği Ermeni göçmenleri özellikle kapılarının olduğu 6 mahalleye yerleştiriyor. Sadıka-i Millet deniyor çünkü o zaman Ermenilere. İlk patrikhane Samatya’da kurulmuş. 1641’de Kumkapı’ya bugünkü yerine geliyor patrikhane. Sonra yangınlar oluyor yıkılıyor yeniden yapılıyor. 1894 depreminde bina bir kez daha zarar görüyor. Temelden ahşaptan yapıyorlar yeniden, bu bina 1913’te tamamlanıyor.”

90 YILLIK SORUN SON BULACAK

Maşalyan şunları söyledi: “Patrik ve cemaatin tüzel kişiliği yok. Bu konuda bir mevzuat bile yok. Tek tek kiliselerin Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne bağlı tüzel kişilikleri 1960’a kadar Merkez Mütevelli Heyetimiz vardı. Darbeyle o da lağvedildi. 33’ü İstanbul’da 5’i Anadolu’da 38 kilisemiz var her biri ayrı cumhuriyet gibi davranıyor. Onları bir arada tutabilecek bir mekanizmamız yok.”

DESTEK ALDIK

“İçişleri Bakanımız Süleyman Soylu, bu konuda bize çok yakın davrandı. ‘Hukuksal boşluğu doldurmaya yönelik konsensüs sağlayın sonra bunları konuşalım, tartışalım ve en uygun bir şekilde oluşturalım’ dedi.
Bu halledilirse en büyük sorunlarımızdan biri sonlandırılmış olacak.”