Anayasa Mahkemesi (AYM) 2. Bölümü’nden, Kudüs Ermeni Patrikhanesi’nin yönetimindeki, Maryakop Ermeni Kilisesi Vakfı’na iyi haber geldi.

AYM, vakfın yönetiminin Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne geçmesinin iptali ve Türkiye’deki taşınmazlarının iadesi talebiyle açılan davada ihlal karar verdi. AYM, vakfın niteliğine dönük yeterli araştırma yapılmadan davanın ehliyet yönünden reddilmesinin, “mahkemeye erişim hakkının ihlali” olduğuna hükmetti. AYM, yeniden yargılama yapılması için kararını Ankara 15. İdare Mahkemesi’ne gönderdi. İdare mahkemesinin Ermeni Kilisesi’yle ilgili kararı iptal etmesi halinde, İstanbul başta Türkiye’deki 100’ün üzerindeki mülklerinin iadesi yolu da açılabilecek. AYM, mülkiyet hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın bu aşamada ayrıca incelenmesine ise yer olmadığına hükmetti.

Maryakop Ermeni Kilisesi Vakfı 26 Ağustos 2016’da AYM’ye bireysel başvuruda bulunmuş, başvuruda, Vakıflar Genel Müdürlüğü belgelerinde de vakfın Kudüs merkezli bir vakıf olduğunun açıkça görüldüğü ve yabancı bir vakfın yönetimine el konularak, mazbataya alınamayacağı savunulmuştu.

AYM, 12 Eylül’de oybirliğiyle mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiğine ve yeniden yargılama yapılmasına hükmetti. AYM kararında özetle şunlar vurgulandı:

“İdarenin ve başvurucunun sunduğu kayıt ve belgeler ile özellikle dava konusu idari işlemden önce söz konusu vakfın işlerinin yürütülme süreçleri ve tarihçesi incelenerek başka bir vakfın mevcut olup olmadığının bütün ilgili kurum ve kuruluşlardan da araştırılmak suretiyle belirlenmesinin mümkün olduğu anlaşılmıştır. Bu şekilde başka bir vakfın mevcut olup olmadığı ilgili ve yeterli bir araştırma ile kesin olarak tespit edilmeden davanın ehliyet yönünden reddedilmesi başvurucuya şahsi olarak aşırı bir külfet yüklemiştir. Bu sebeple başvurucunun mahkemeye erişim hakkına yapılan müdahalenin ölçüsüz olduğu sonucuna varılmıştır. Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiğine karar verilmiştir.”