Süryani soykırımı sonrası Diyarbakır’da yaşamını yitiren gayrimüslimlerin gömüldüğü mezarlık, 90 yıldır aynı aile tarafından korunuyor.

Ermeni soykırımı sonrası Türkiye’nin birçok yerinde Ermenilere ait mülkler, ya kamulaştırıldı ya da devlet yönetimiyle güçlü bağları olan ailelere tahsis edildi. Ermenilerden kalan harabe yerleşim yerleri ve mezarlıkları ise define avcılarının hedefi oldu. Bu hedeflerden biri ise Diyarbakır’ın Sur ilçesinde bulunan Ermeni-Süryani Kadim Mezarlığı oldu.

Diyarbakır kent merkezinde soykırımdan kurtulanlar, 15 yıl sonra soykırımın etkisinin daha az hissedildiği Diyarbakır’ın Kulp ilçesindeki Ermeni İlkılıç ailesinden mezarlığın korumalarını ister. Bu talebi kırmayan İlkılıç ailesi de 1930’dan beri Sur ilçesinde bulunan Ermeni-Süryani Kadim Mezarlığı’nı define avcılarından koruyor. Dedesi Abdulaziz, amcaları Adem ve Edip İlkılıç ile babası Ramazan İlkılıç’tan mezarlığın korunması görevini devralan Özgüner İlkılıç, 12 yıldır mezarlığı koruyor.

Görevi 38 yaşındayken 2007’de devralan ve 6 çocuğuyla birlikte mezarlıkta inşa edilen evde yaşamı sürdüren İlkılıç, yaşadığı son ana kadar mezarlığı koruyacağını aktardı. Yaptığı görevin atalarının miras borcu olarak değerlendiren İlkılıç, mezarlığı korurken yaşamını yitiren dede, amca ve babası da aynı mezarlıkta yattığını söyledi.

Ailesinin tümünü Katolik Mezarlığı’nda kaybettiğine değinen İlkılıç, kendi topraklarının, kendi atalarının ve kendi halklarının kendisi üzerindeki hakkını ödeyebilmek için mezarlıkta nöbet tuttuğunu belirtti. Hıristiyan mezarlıkları için en büyük sorunun define avcıları olduğuna işaret eden İlkılıç, “Burada olmayan bir şeyin nöbetini tutuyoruz. Define olmadığı halde sürekli mezarlar kazılmaya çalışılıyor. Her gün silah çekip bizi rahatsız ediyorlar” dedi.

“Taciz, hakaretlere maruz kalıyorum”

Koruduğu mezarlıkta inşa edilen evde dünyaya geldiğini vurgulayan İlkılıç, kimliğinden ve mezarlığı korumasından dolayı kendisinin ve çocuklarının taciz, hakaretlere maruz kaldığını belirterek 6 çocuğuyla birlikte Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi’nin sağladığı destekle geçindiğini ifade etti.

“Burası atalarımın bana emaneti”

Herhangi bir sağlık güvencesi olmadan bekçilik yapan İlkılıç, “Talep etmememdeki neden ise başıma bir şey geldiği zaman evlatlarım kimsenin kapısına dikilmesin” diye konuştu.

“Define için gelenler tarafından onlarca kez saldırıya uğradım” diyen İlkılıç, saldırılar arasında silahla, kesici aletle toplu yapılan saldırılar olduğunu ifade etti. Saldırılardan sağ kurtulmasını boksla ilgilenmesinden kaynaklı olduğunu bundan dolayı daha özgüvenle burada durduğunu dile getiren İlkılıç, “Her gelene burayı bırakamam. Burası atalarımın bana emaneti” diye belirtti.

Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Mezarlıklar Müdürlüğü’nün, mezarlıkları kentin aynası olarak görmeleri nedeniyle mezarlığa önem verdiğini belirten İlkılıç, “Mezarlarını ziyarete gelecek ailelerin güzel bir manzarayla karşılaşması için sürekli temizliyorum” dedi.

“Mezarlığa gelenlerin saldırıları sonucunda vücudum delik deşik”

İlkılıç, kendisinden sonra mezarlığı koruyacak kişinin oğlu Ramazan olduğunu söyledi. Oğlunun henüz ilkokula gittiğini ve gününün çoğunda mezarlığın temizliğinde kendisine yardım ettiğini belirtti. Son olarak define peşinde olanlara çağrıda bulunan İlkılıç, şunları söyledi: “Şuanda vücudum neredeyse harita gibi darbe almayan yer kalmamış. Mezarlığa gelenlerin saldırıları sonucunda vücudum delik deşik olmuş durumda. Yani yapmak istediğim tek çağrı, ‘Burada hazine yoktur’ çağrısıdır. Sabahlara kadar burada beklememin tek sebebi cahil insanların gelip bu mezarlığa zarar vermelerini engellemek içindir.”