Hatay’ın Samandağ ilçesine 4 kilometre uzaklıktaki, Türkiye’nin ayakta kalan son Ermeni köyü olan Vakıflı’da Türkiye’de bir ilk olacak Ermeni Müzesi kuruluyor. Milliyet’e kurulacak müze ile ilgili açıklamalarda bulunan Vakıflı Köyü Ermeni Ortodoks Kilisesi Vakfı Başkanı Cem Çapar “Bu müze, Türkiye’de Türklerle Ermenilerin beraber yaşadığının, yaşayabildiğinin de tespiti olacak” dedi.

Müzenin Türkiye’de ilk ve tek olacağını söyleyen Çapar, Kültür Bakanlığı’ndan, “özel müze” statüsü alacaklarını; Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı’nın da Vakıflı’ya müze için hibe desteği verdiğini kaydetti. Müzede, Vakıflı’nın kültürünü, dilini, tarihini, yemeklerini, oyunlarını ortaya koyacaklarını anlatan Çapar, şunları söyledi:

“Aslında bir köy müzesi olarak planladığımız müzemizde hem Vakıflı’yı hem Ermeniliği hem de Hristiyanlığı anlatacağız. Çünkü hâlâ üniversite mezunlarından bile Anadolu’da Ermeniliğin bir din mi bir milliyet mi olduğunu; biz Ermenilerin Ermenistan’dan mı geldiğini; dinimizin ne olduğunu soranlar oluyor. Bizim bu toprakların kadim bir halkı olduğumuzu anlatmaya ihtiyacımız var. Bir diğer görevimiz de Türkiye’de Türklerle Ermenilerin beraber yaşadığının, yaşayabildiğinin tespitini ortaya koymak olacak. Yani, ‘İşte burada Hatay’da bir köy var. Burada Ermeniler yaşıyor; daha geniş bakarsak Türklerle Ermeniler; Hristiyanlarla Müslümanlar beraber yaşıyor. Hatta bu durum çok güzel beraberlikler, birliktelikler çıkarabileceğimiz anlamına geliyor’ düşüncesi altında, pek çok bölümü olacak bir vakıf müzesi kuruyoruz. Desteğe ihtiyacımız var.”

Projenin bir sözlü tarih çalışmasını da içereceğini belirten Çapar, “Bu müze çalışmasının bir amacı da kültürü tespit etmek, dijitalleştirmek. Yani bu çalışmanın, insanların belleklerini, hafızalarını, anılarını, yaşamlarını, aile fotoğraflarını, mektuplarını dijital ortama geçirip yok olmasını engellemek gibi bir misyonu da olacak” diye konuştu.

Köyün kendi dili ‘Parpar’
Vakıflı Ermeni Kilisesi Papazı Avedis Tabaşyan, 1939’a kadar Fransız egemenliğinde olan Hatay’da, Musa Dağı eteklerinde yer alan Vakıflı Köyü gibi altı köy daha bulunduğunu, Hatay’ın bu tarihte Türkiye’ye katılması ile bölgedeki Ermenilerin bir kısmının Hatay’dan ayrıldığını, kalanların ise Vakıflı Köyü’nde toplandığını anlatarak, “Vakıflı’da 35 Ermeni aile yaşıyor, ancak çoğu yurt dışında. Köyümüzde okuma oranı yüzde 99. Kilisemizde ayinleri Ermenice yapıyoruz; vaazları ise Türkçe veriyoruz. Köyde kendimize özgü bir dilimiz de var. Burada yaşayanlar Batı ve Doğu Ermenicesini biliyor, ama Arapça ve Ermenice karışımı Parpar bizim özel dilimiz. Burada yaşayan herkes bu dili bilir” dedi.