Van’ın önemli tarihi değerlerinden biri olan Yedi Kilise Manastırı koruma altına alınmadığı için ayakta kalan kısımları da yıkılmakla yüz yüze.

Van’ın önemli tarihi değerlerinden biri olan tarihi Yedi Kilise Manastırı koruma altına alınmadığı için ayakta kalan bölümleri de bakımsızlıktan adeta yok olmuş. 8’nci ve 11’inci yüzyıllar arasında inşa edilen tarihi Yedi Kilise Manastırı diğer adı ile Varagavank Manastırı, Erek Dağı’nın eteklerinde kuruldu. Zamanla yıkılan tarihi kilisenin kubbesi 2011 yılında ki depremde yıkıldı.

GELEN TURİSTLER ŞOKE OLUYOR
Tarihi kilisenin eski fotoğraflarına bakarak bölgeye gelen turistler, karşılaştıkları manzara karşılığında adeta şoka oluyor. Tek tük duvar kalıntılarından başka sağlam bir bölümü kalmayan tarihi yapının içinde bir cami ve cami tuvaleti olması gelen turistler tarafından şaşkınlıkla karşılanıyor. Sağlam kalan bölümlerin anahtarı köy imamında olurken, tarihi yapıya ait bölümleri ise köylüler tarafından saçlarla kapatılarak korumaya alınmış durumda. Tarihi yapıya ait taşlar, köylüler tarafından ev ve bahçe duvarlarında kullanıldığı iddiaları ise sahipsizliğe işaret ediyor. Gelen ziyaretçiler, “kilisenin orijinal haliyle kalması durumunda köy ve çevresinin de kaderini değiştirebilirdi” diye düşüncelerini ifade etti.

KİLİSE VE CAMİ AYRILACAKTI
Önceki yıllarda bir proje kapsamında kilise ile iç içe geçmiş olan cami yıkılarak uygun bir alanda yeni bir cami yapılması ve kilisenin restore edilmesi gündeme gelmişti. Ancak gündeme gelen proje ile ilgili bugüne kadar hiç bir somut adımın atılmamış olması, bu yöndeki beklentileri de ortadan kaldırmış durumda.

TARİHİ YAPININ TARİHÇESİ
Tarihi yapı yedi kiliseden oluşmayıp 5 kiliseden, kiliseye eklenen bir Jamatun, bir kütüphane ve bir çan kulesinden oluşmakta. Bu kiliselerden en eskisi St. Sophia kilisesidir. 8. yüzyılda inşa edilmiş. İkincisi ise kuzey duvarına bitişik inşa edilmiş ve son dönemde yıkılan olan St. John kilisesi ve ikinci grup yapıların çekirdeğini ise 1003 ila 1021 tarihleri arasında inşa edilen Meryem Ana Kilisesi oluşturuyor. Dıştan doğu batı doğrultusunda dikdörtgen planlı yapı, içten dörtlü yonca planlı olarak yapılmış olan kilisenin kubbesi yıkılmış durumda. İç mekânı dört yöne açılmış, yarım daire planlı nişlerle köşelere yerleştirilmiş odalar oluşturuyor. Rivayetler, Ermeni kral Senekerim-Hovhannes 1005 yılında burada Surp Nişan manastırını yani Varagavank’ı inşa ettiği yönünde. III. yüzyılın sonlarına doğru Gayene ve Hripsime adında iki azize Hz. İsa’nın çarmıha gerildiği haçın bir parçasını alıp Van’a getirip buradaki manastırda tutulduğu söylenilir.