Hafta sonunda Papa’nın Fas ziyareti sırasında, Papa Francis ile Fas Kral VI. Muhammed’in bir araya geldiği dinler arası diyalog etkinliklerinde, Yahudi liderler Hristiyan temsilcilerle ön sırada yer aldı.

Aynı zamanda Fas’ın dini otoritesi olan Kral VI. Muhammed, Papa’ya hitaben konuşmasında, “İslam vatanından burada sadece Müslümanlar yaşıyormuş gibi bahsedemem; Fas Yahudilerini ve ülkemde yaşayan Hristiyanları aynı şekilde korurum” dedi.

Fas’ın 2011 anayasası ‘Yahudilikle ilgili’ unsurları, milli kimliğin parçası olarak görüyor. Kuzey Afrika krallığındaki Yahudilerin kendi mahkemeleri, okulları, hatta devlet destekli bir Yahudi Mirası Müzesi bulunuyor.

Fas Yahudi cemaatinin tarihi Romalılar zamanına kadar uzanıyor. Cemaat üyeleri, yüzyıllar boyunca kraliyet mensuplarına büyükelçi, diplomat, bakan ve danışman olarak hizmet etmiş.

Fransız sömürgesi olduğu dönemde dahi, Kral V. Muhammed, II. Dünya Savaşı sırasında Alman işgalindeki Fransa’da Fransız Vichy yönetiminin dayattığı antisemit önlemleri ülkesinde uygulamayı kabul etmedi.

2010 yılında, torunu yani şimdiki kral, ülkede yüzlerce sinagogun, Yahudi mezarlıklarının ve sit alanların yenilendiği bir program başlattı. Bu süreçte sömürge döneminde ve sonrasında ismi değiştirilmiş Yahudi mahallelerine eski isimleri geri verildi. Kral ayrıca zamanında göç etmiş Fas Yahudilerinin mezarları bulunduğu için, binlerce kilometre uzaktaki Cape Verde ada-ülkesindeki Yahudi mezarlığının yenilenmesi için bile kaynak sağladı.

Fas Yahudileri kral tarafından korunduklarını hissettiklerini belirtiyor. Rabat’ın 200 kişiden daha az üyeli Yahudi Cemaati Başkanı Davide Toledano, “O tüm inançların, hem Müslümanların hem de Yahudilerin, başkanı” şeklinde konuşuyor.

Papa ve Fas Kralı’ndan Kudüs çağrısı: ORTAK MİRAS OLARAK KORUNMALI

Katolik Kilisesi lideri Papa Francis ile Fas Kralı VI. Muhammed, Kudüs’ün “insanlık ve özellikle de tek tanrılı üç dinin inananları için bir ortak miras” olarak korunması çağrısı yapan bir belgeye imza attı.

İki günlük bir ziyaret için Fas’a giden Papa, Rabat’taki Kraliyet Sarayında Kral Muhammed ile bir araya geldi. Bu görüşmede iki lider, Kudüs’ün statüsüyle ilgili ortak bir çağrıda bulundu.

Vatikan tarafından yapılan açıklamaya göre ortak belgede Papa ve Fas Kralı, Kudüs’ün “kendine özgü ve kutsal yapısına” ve “barış şehri olarak manevi önemine” vurgu yaptı.

Papa ve Fas Kralı’nın ortak çağrısında şu ifadeler yer aldı:

“Bizler, kutsal Kudüs kentinin insanlık ve özellikle de tek tanrılı üç dinin inananları için bir ortak miras, bir buluşma mekânı ve barışçıl biçimde bir arada yaşama sembolü olarak korunmasını önemli buluyoruz. Bu amaçla, Kudüs’ün kendine özgü çok dinli karakteri, ruhani boyutu ve özel kültürel kimliği korunmalı ve desteklenmelidir.”

Ortak çağrıda, “Tek tanrılı 3 dinin takipçilerinin Kudüs’e tam erişim özgürlüğüne sahip olması, ibadet haklarının garanti altına alınması umudu” dile getirildi.

Papa Francis, 1985’te bu ülkeyi ziyaret eden dönemin Papası II. Giovanni Paolo’dan sonra Fas’a giden ikinci papa oldu.