Yüzbaşı Sargis Torosyan 1891’de Everek (Angora vilayeti, Kesarya ilçesi) şehrinde doğmuş.Yerli Ermeni okulu mezun olmuş. Sargis askeri olmasını amaç edinmiş. Ama Osmanlı İmparatorluğu’nda 1908y. Meşrutiyet’e kadar Hıristiyanlar için askeri olmasını yasaktır. Okulu bittikten sonra Torosyan Adrianapol Devlet Koleji’ne kabul edilir. Kolejde Muharrem ismiyle bir arap ögretmenle dost olur. Muharrem Osmanlıordusunun bir paşanın oğluydu. Bu dostluğun sonucunda Muharrem’in babasının yardımıyla Sargis ve Muarrem Harbiye Mektebi’ne kabul edilir. Paşanın sarayına birkaç ziyaretlerden sonra Sargis Muharrem’in kızkardeş Camile’ye aşka düşür.

Koleji bittikten sonra 1914’te Sargis`a topçu teğmen rütbesi verilir ve üç aylık kurs için Almanya’ya gönderilir. Türkiye’nin savaşa girmekten önce Sargis Dardanel’in girişi koruyan Ertuğrul fortu’nun komutanı, Muharrem ise Dardanel istihkamlar komutanı Cevat Paşa’nın katibi atanır.

Yüzbaşı Sargis Torosyan 1915 başında Dardanel(Çanakkale) cephesinde Britanyalı savaş gemisi Torosyan imha eder.Torosyan’ın sadаkatıyla ve yiğitliğiyle büyünlü Cevat Paşa onu Harbiye bakanıya göstererek Torosyan’ın yönetmiş fortu düşmanın gemileri yok eden bir tek olmasını söyler.

Görüşmede Enver Paşa Torosyan’ı Alman yüksek subaylar mareşal Liman von Sanders’e ve general von der Goltz’e “Dardanel’in Ermeni kahramanı” olarak gösterir. Göruşme sırasında Enver ve Alman subayları Torosyan ile Çanakkale’de kurulu strateji ve muhasara etmiş Constantinople’de Britanyalar’ın başarılar hakkında tartışılır.

29 Eylül 1915 Torosyan Dardanel için cenklerde Muharrem’in yaralanması hakkında bir mektup alır ve onu görmeğe acele eder. Ölümden önce Muharrem kızkardeşi Camile hakkında ilgili açıklama yapar. Bunun hakkında Sargis Torosyan hatıra defterinde yazmıştır: “1896 Ermeni kırımlar sırasında babam Muş yanında yerleşmiş ordu birliğinin komutanıydı. O zaman bile Hıristiyanlara karşı Türkler’in davranmasından çok kaygılıydı. Bir gün babam ermeni köylerinden birinin yanından geçerek sokaklarda yürüyen henüz iki yaşındaki bir kız görür. Onun annababası hakkında hiç bir haberi bulunmayarak, babam kızı alıp evimize getirdi. En son ailemizde kabul edildi. Annem kızın sol elinde yapılmış Haç gibi işareti Kabul etmeyip elinde yara izi bırakarak nişanıekşiliğiyle temizledi”.

1915 Haziran’dan İmperatorluğu’nun Ermeni nüfusunun tehciri ve katliamı başlar. Sargis Torosyan’ın annababası ve kızkardeşi de Deir el Zor’a sürgüne gönderilir. Everek kaymakamı Zeki göçten önce Torosyan’ın annababasına Müslümanlık kabul etmeğe ve küçük kızı kaymakamın yeğenle evlenmeğe teklif eder. Fakat bu teklifi reddedilir. Torosyan kendi aile korumak için Türk yüksek rütbeli subaylardan yardım rica eder, ama onlar Torosyanı öldürmeğe denerler. Daha sonra Torosyan türk askerlerinden Talat Paşanın metresilerden biri olan Fahriye Human yardımıyla kendisi zehirleleceğini ve ceseti denize atacağını bilir.

Biraz sonra Filistin’de ikinci defa ona suikast yapılır. Jön Türkler’e karşı kini ve annababasının öldürmesini Torosyan Nuri Yusuf’un başkanlığıyla Müttefiklerin kayırmasında savaşan araplarla birleşmesine zorlar. Kendi yiğitliği, yönetiminin niteliği ve akıllı komutanlığından dolayı İngiltere ve Fransa tarafından yüksek ödüller alır. Müttefiklerin ödüllerinden başka Torosyan Osman, Alman, Avusturya ve Bulgaristan tarafından da ödülleri alır.

Arap çöllerinden birinde Torosyan kızkardeşi Bayzar`ı bulur. O kendi ailesinden bir tek kurtulmuştu. Fakat hem Bayzar hem Camile hastalıklardan ölürler. Kilikyalı Ermenilerin dönüşünden sonra Torosyan kemallılara karşı örgütlenmiş yerli savunma kavgalarında katılmış, ama bunların başarısızlıktan sonra ABD Pensilvanya yerleştirir. 1927’de Boston’da Sargis Torosyan kendi anıları “Dardanel’den Filistin’e” adıyla kitabı yayımlamış. Beş cephelerinde toplamış görgüsü ve olayların bilmesini Torosyan’a tek hatıra defteri yazmağa temeli olur.



​