Köyün Süryanice adı Der Kubbe yani Kubbeli kilise köyü. Türkçe adı ise Karagöl. Mardin’in Midyat ve Dargeçit ilçeleri arasında bulunan köy, bölgedeki onlarca Süryani Köyünden biri. 1990’lara kadar kendi halinde bir köy olan Karagöl, Türk ordusu ve PKK arasında yaşanan çatışmalardan etkilendi. Çatışmalar şiddetlenince köylüler, 1995 yılında köyü terk etmek zorunda kaldı.

Köye tam yedi yıl kimse uğramadı. Evlerle birlikte köyün 1500 yıllık kilisesi de harabeye döndü. Köylüler bir yandan evlerini diğer yandan da kiliseyi onarmaya başladı. O günlerin tanığı Abdulmesih Ergün, Amerika’nın Sesi’ne şunları söyledi: ”Kilise birçok kez yıkıldı, tamir edildi. En son 1995’te köyü bıraktık mecburen, Köy boş ve sahipsiz kaldı. 2002 yılına kadar boştu. Bu süre zarfında harap oldu. İçinde ateşler yakılmış, duvarları tahrip edilmişti, yazılar yazılmıştı. 2002’de geldiğimizde çok kötüydü. Kendi imkânlarımız ve yardımlarla restore ettik” dedi.[Photo Gallery: Kiliseyi Temizlerken Tarih Buldular]
Photo Gallery:Photo Gallery: Kiliseyi Temizlerken Tarih Buldular

Köylüler kiliseyi restore ederek, yeniden ibadete açtı. Ancak aradan yıllar geçince kilisenin rutubetlendiğini fark ettiler. Rutubete avluda biriken toprağın neden olduğunu fark eden köylüler, toprağı dışarı atmaya karar verdi. Ancak toprağı kazdıkça altında tarihi eserler çıktı.

Bir kule kalıntısı, su sarnıçları, duvar kalıntıları ilk göze çarpanlardı. Ergün çıkan eserlerin ne olduğunu bilmediklerini belirterek, “Burası toprakla dolmuştu rutubet çekiyordu. Rutubeti ne yaptıysak engelleyemedik. Toprağı kaldırdığımızda eski eserleri bulduk. Doğrusu ne olduğunu bilmiyoruz. Bizim tahminize göre burası yönetim yeriydi, cemaat yeri değildi. Burası rahiplerin, öğrencilerin yeriydi. Birçok iddia var burayla ilgili. İsa’dan önce burada yaşayanlar başka şeylere inanıyordu. Burası sonradan kiliseye dönüşmüş olabilir. Burası kurban kesme yeri olabilir ya da kuyu olabilir. 9-10 su sarnıcı ortaya çıktı” dedi. Köylüler ne olduğunu bilmeseler de eserleri çok iyi koruyorlar.

Amerika’nın Sesi kilisenin kayıtlarını Mardin Müze Müdürlüğü’nde buldu. Müze Müdürlüğündeki kayıtlara göre tescil kaydı olmayan kilisenin bilinen herhangi bir yapım kitabesi bulunmuyor. Kayıtlara göre ana kilise 2008 yılında restore edildi. Köylülerin bulduğu eserlerin, din adamlarının kullandığı inziva kulesi, su sarnıçları ve eski yapı kalıntıları olduğuna dikkat çekildi. Kayıtlara göre 5. yüzyılda yapıldığı tahmin ediliyor. Faal olsa da din adamının bulunmadığı kiliseye diğer köylerden din adamları gelerek ayin yapıyor.