Habertürk TV’de Oylum Talu’nun hazırlayıp sunduğu ‘Burası Haftasonu’ programında ‘nasıl define aranır’ konusu anlatıldı. 8 Nisan Pazar günü yayınlanan programa kendisini ‘define ve işaret uzmanı’ olarak tanıtan Uğur Kulaç konuk olarak katıldı. ‘Uğur Elektronik’ adlı dedektör firmasının sahibi olan Kulaç nasıl define aranacağını anlattı. Kulaç, programda dedektörün kullanımı ve firmasının konuyla ilgili ürünleri hakkında bilgi verdi. Arkeologlardan tepki

Program esnasında Uğur Kulaç’a sosyal medyadan tepkiler geldi. Sosyal medya kullanıcıları Kulaç’ı defineciliği özendirmekle suçladı. Arkeologlar Derneği de konuyla ilgili açıklama yaptı. Dernek Başkanı Soner Ateşoğulları, ‘Dedektör Kullanımı Yasaklanmalı’ başlıklı açıklamasında dedektörlerin kaçak kazıları ve defineciliği özendirdiğine dikkat çekti. Derneğin web sayfasından yapılan açıklama şöyle:

“Tüm insanlığın ortak değeri olan kültürel emanetlerimize zarar veren dedektörlerin kullanımı gün geçtikçe artmaktadır. Maalesef ülkemizin korunması gerekli taşınmaz kültür varlıkları neredeyse her gün kaçak kazılara ve soygunlara maruz kalmaktadır. Kaçak kazılarda taşınmaz kültür varlıkları önce dedektörlerle taranmakta ve sinyal alınan yerler define bulmak amacıyla tahrip edilmektedir.

...Acilen dedektörlerin define aramak için kullanımının önüne geçilmesi için yasal düzenlemeler yapılmalıdır. Her önüne gelenin eline dedektör alıp define araması ve kaçak kazı yapması mutlaka engellenmelidir. Aksi takdirde Anadolu’nun on binlerce yıllık kültür varlıklarının geri dönülemez bir şekilde tahribi ve yok edilmesi kaçınılmaz olacaktır. Ayrıca internet ortamında define aramayı özendiren dedektör reklamları yasaklanmalıdır.

...Tüm bu yasal önlemler yanında Arkeologlar Derneği olarak sorunun kaynağını, halkımızın kültür varlıklarının korunması konusunda yeterince bilinçlendirilememiş olmasında görüyoruz. Bu işin eğitimle çözülmesi mümkündür. Bunun için devletin tüm kurum, kuruluşları ile STK’lar el ele verip işbirliği içinde, halkımızı kültür varlıklarının korunması ve gelecek kuşaklara aktarılması konusunda bilinçlendirmeliyiz.” Kulaç’tan yanıt

Eleştirilerin hedefindeki isim Uğur Kulaç’ın sahibi olduğu Uğur Elektronik de konuyla ilgili basın açıklaması yaptı. Firmanın açıklamasında Uğur Kulaç’ın sözde arkeologların hakaretine maruz kaldığı, dedektör ile define aramanın yasak olmadığı iddia edildi. Firmanın açıklamasında şu ifadeler yer aldı:

“Şu anda ülkemizde define ile ilgilenen ve aktif uğraşan yüz binlerce kişi vardır. Bu kişiler farklı meslek gruplarından, etnik yapılardan oluşan kişilerdir. Her birinin bu işle uğraşmaktaki amacı altın bulmak, hayatını düzene sokmak, borcunu ödemek, çoluk çocuğuna daha iyi bir gelecek sağlamaktır. Hiçbir definecinin kültür varlıklarına ve tarihi eserlere zarar vermek gibi bir niyeti olduğunu zannetmiyoruz. Define aramayı kanunlarda düzenleyen 2863 Sayılı yönetmelikteki eksikliklerden dolayı maalesef birçok kişi kaçak kazılar yapmak zorunda bırakılmıştır. Bu insanların anlayamadığı konu şudur. Türkiye’de defineyi kazarak veya sondaj yaparak aramak yasaktır. Dedektör ile defineyi aramayı yasaklayan bir kanun yoktur. Ayrıca kazı ruhsatı almak isteyen kişi öncelikle defineyi noktasal anlamda bulmak zorundadır. 100 m2’lik ruhsat alanında definenin nerede olduğu belli olmayacağı için maalesef sonuç alınmayacaktır. Hal böyle olunca da “define kazısı ruhsatı” almak isteyen kişilerin öncelikle definenin yerini tam olarak bulmak zorunluluğu vardır. Maalesef arazide define arayan insanların ellerinden dedektörleri kolluk kuvvetleri tarafından alınmaktadır. Hiç bir definecinin arkeologların işini elinden almak gibi bir çabası yoktur ve hiçbir defineci arkeolog değildir. Herkes kendi işini yapmalıdır. Defineciler altın avcılarıdır. Defineciler eğitildikleri takdirde bu sıkıntılar ortadan kalkabilir. Tüm bu düzenlemeler yapıldıktan sonra hala daha kaçak kazılar yapılmaya devam eder ise, tarihi eserler kaçak ve el altından satılmaya devam ederse bunları yapanlar hakkında devletin en ağır cezaları uygulamaya hakkı vardır.”