Jön Türklerin Abdülhamid'i alaya alan karikatür ve yazıları kitaplaştırıldı...

Aslen İsveçli olan Ali Nuri Bey (Dilmeç), İsveçli adıyla Gustaf Noring'in yayımladığı dergilerdeki Abdülhamid'le ilgili yazı ve karikatürler Abdullah Gürgün tarafından derlenerek kitaplaştırıldı.

1861 yılında İsveç'in Malmö kentinde doğan ve 18 yaşındayken İstanbul'a göçerek Türk vatandaşı ve müslüman olan Ali Nuri Bey hem Abdülaziz hem de Abdülhamid'in bacanağı olan Tunuslu Mahmud Benayad Paşa'nın kızıyla evleniyor. Zamanla, konsolos yardımcısı ve konsolos olarak görev yapan Ali Nuri Bey Rotterdam Başkonsolosluğuna kadar yükseliyor...

Diplomatlıkta yükselirken Jön Türkler'den etkilenen Ali Nuri Bey Abdülhamid'e karşı isyan bayrağı açarak çıkardığı "Davul" isimli mizah dergisiyle Abdülhamid'i alaya alan karikatür ve yazılar yayımlıyor.

Bu karikatür ve yazılardan yapılan seçkide, dönemin Avrupa basınında sık sık konu olan, Abdülhamid'in annesi Rusyalı Ermeni Virjin Trimüjgan Sultan vesilesiyle Ermeni kökenli olması ve Davul dergisinin bunu Abdülhamid'i 'Ermenilerin Patriği 1. Petros' olarak takdim etmesi de bulunuyor.

İşte Karikatürlerle Abdülhamid kitabındaki “Abdülhamid Ermeni Papazı” başlıklı o bölüm ve yayımlanan karikatür:

"Abdülhamid'in Ermeni kökenli olduğu Avrupa basınında sık sık konu edilmiştir. (Annesi Rusyalı Ermeni Virjin Trimüjgan Sultan.) Bu söylentinin tarihi bir temeli yok değil. Şimdi bu dedikodu İstanbul'da da yayılıyor ve ona takılan isimlerden en ünlüsü Ermeniler arasında çok yaygın olan 'Petros'.

Kuşkusuz bu durum, Abdülhamid'in 'kendi soyu' ile olan ilişkilerinin anımsanması için iyi bir kaynak oluşturur. Davul buna özel ilgi gösterir ve buna dayanarak Ermeni katliamlarını anımsar.

Bir keresinde gazete, Ermeni patriğinin istifası (Ermeni patrikleri, asillerin gömlek değiştirdikleri gibi değiştirilirdi) nedeniyle hükümdarın Ermeni kullarını ne kadar düşündüğünü övmüştü.

Bir sayısında da Abdülhamid'in birdenbire kendisinin kökenlerini anımsadığını ve Ermenilerin ruhani liderliğini üslenerek krize kahramanca bir çare bulmak istediğini yazmıştı.

Böylece bu halka karşı duyduğu merhamet duygularını gösterecek ve onları daha iyi gözetecekti. Davul, gösterişli patrik giysileri içindeki bu 'muzaffer' sultanı 'Ermenilerin Patriği 1. Petros' olarak takdim eder. Halife, 'Allahın yeryüzündeki gölgesi', o donanım içinde! Türkiye'nin ucundan diğer ucuna alkışlar bitmek bilmedi. Bu karikatür öteki sayıda yeniden yayımlandı. Ve talepleri karşılayabilmek için yeni basımlar yapıldı. Türkler ve Ermeniler dergiyi Anadolu'nun en uzak köşelerine dek ulaştırmak için coşkuyla birbirleriyle yarıştılar.

Bunun gibi karikatürler gösterişli olmaya gayret eden Abdülhamid'in fiyakasını fena bozuyordu. Diğer bir resimde ise, İstanbul'daki sokak çocukları onu 'perde'ye resmi olmayan bir kılıkta yansıtıyorlar. Ona olan saygının kökleşmesine hiç de katkıda bulunmayan bir karikatür."