Diyarbakır Suriçi’nde Alipaşa ve Lalebey mahallelerinin "kentsel dönüşüm" kapsamında çıkan yıkılma kararı, tarihi bir yapıya da tehdit ediyor. Definecilerce harabe haline getirilen Surp Sarkis Kilisesi de bu karar kapsamında yıkılabilir.

Türkiye Kültür Bakanlığı ve yerel yönetimleri tarafından restore etmediği kilise, defnecilerin de katılımıyla yıllarca tahrip edilmesine göz yumulması sonucu riskli alan ilan edilerek, yıkım kararı alındı.

Halkların Demokratik Partisi (HDP) Merkez Yürütme Kurulu ve Nor Zartonk-Ermeni Kültür üyesi Murad Mıhçı, “Kilisenin yeniden tahrip edilmesi ve yıkım kararı alınması tarihi bir kırımdır” dedi. Mıhçı, Ermeniler ve Diyarbakırlılar tarafından kilisenin onarıldığını, fakat 28 Kasım 2015’te başlayan ve 103 gün süren çatışmalar sırasında yeniden tahrip edildiğini bildirdi.

“100 yıl önce yaşanan katliamdan sonra Ermeniler göçe ve kırıma tabi tutuldu. Dolayısıyla Ermeni toplumu adına Sur’da çok az yapı kaldı. 100 yıl önce Ermenilere yaşatılanlar, bugün diğer halklara yaşatılıyor” diyen Mıhçı, kilisenin yıkımı ile Ermenilere ait kalıntıların silinmek istendiğini vurguladı.

“Mesele sadece kilisenin yıkımı değil; Ermenilere ait tapulu mülklerin iadesi konuşulurken, daha geriye dönük hal almakta” değerlendirmesini yapan Mıhçı, kilisenin yıkımına karşı hukuki sürecin devam ettiğini aktararak, Ermenilere ait yapılar ve tarihi eserlerin yıkımına karşı mücadele edeceklerinin altını çizdi.

Kentin tarihi miraslarından olan Ermeni Surp Sarkis Katolik Kilisesi, Ermeni Soykırımıı takip eden dönemde zamanın ağa ve beyleri tarafından tahıl ambarı ve ahır olarak kullandı. Bunun dışında çeltik fabrikası olarak da kullanan kilise, "Çeltik Kilisesi" olarak anılmaya başladı.

Kilisenin yapılış tarihi, yazılı kaynak yetersizliği ve kitabelerin mevcut olmadığı nedeniyle tam olarak bilinmiyor. Fakat bazı kaynaklara göre, plan ve mimari özellikleri bakımından kilisenin 16. yüzyıla ait olduğu tahmin ediliyor.