ABD Kongresi’nde "Türkiye’de Referandum Sonrası: Kurumlar ve İnsan Hakları” başlıklı bir panel düzenlendi. Kongre’nin Avrupa’da Güvenlik ve İşbirliği Komisyonu (Helsinki Komisyonu) ile Tom Lantos İnsan Hakları Komisyonu’nun ortak panelinde, Türkiye’de demokrasi durumuna dair ağır eleştiriler ve kaygılar dile getirildi. Tom Lantos İnsan Hakları Komisyonu Eş Başkanı, milletvekili James McGovern, Türkiye’de son yıllarda demokrasinin zemin kaybederek yerini otoriter bir yapıya bıraktığını belirterek, Türkiye-ABD ilişkilerinin de kritik bir noktada olduğunu dile getiren McGovern, “temel hakları ihlal eden ülkelerin güvenilir müttefikler olamayacağı” diye uyardı.

Panelde konuşan ABD Uluslararası Seçim Sistemleri Vakfı (IFES) Avrupa ve Avrasya Bölge Direktörü Beata Martin-Rozumilowicz, uluslararası gözlemcilerin, anayasa referandumu ile ilgili endişelerini dile getirdiklerini hatırlattı. Referandumun gerçekten bir demokratik ortamda yapılmadığını belirten Rozumilowicz, sivil toplum örgütlerine seslerini tam olarak duyurma şansı tanınmadığını, temel özgürlüklerin kısıtlandığını, Yüksek Seçim Kurulu’nun şeffaflıktan yoksun olduğunu, mühürsüz seçim pusulalarının geçerli sayılması kararının da referandum sürecinin güvenilirliğiyle ilgili belirsizliği arttırdığını kaydetti.

Wilson Center’dan Henri Barkey, yeni düzenlemede Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kurulu’na idari soruşturma yetkisi eklenmesinin çok kritik bir madde olduğunu ve Erdoğan’ın bu değişiklikle istediği tüm kurumları kapattırabileceğini belirterek, yeni sistemde yargının da tamamen cumhurbaşkanın kontroluna girdiğine ve hakimlere baskıların yargı bağımsızlığını da olanaksız hale getirdiğine işaret etti. Barkey, “Herkesin Erdoğan’a karşı sorumlu olduğu bir sistem. Türkiye’de artık nefes almaya izin vermeyen bir atmosfer var. Bireyi devlete karşı koruyacak kimse kalmadı” ifadelerini kullandı.

Özgürlük Evi’nden Nate Schenkkan, yaptığı konuşmada özellikle basın ve sivil topluma yönelik baskılara değindi. Siyaset bilimci Ebru Erdem Akçay ise, Barış İçin Akademisyenler Bildirisi’ne imza atanların uğradığı baskılar ve tehditlerden bahsetti. Akçay, adaletin ilerlemesi adına ortada hiçbir umut kalmadığını dile getirdi. Konuşmacılar, ABD yönetiminin Türkiye’deki demokrasi ihlallerine daha yüksek sesle tepki göstermesi gerektiğinı ileri sürdü. ABD Kongresi ve hükümetinin artık Türkiye’nin bir demokrasi olmadığı ve otoriter bir rejime sahip olduğu gerçeğini kabul etmesi ve ilişkilerini de ona göre düzenlemesi gerektiğini savunuldu.