Bir çok Ermeni bilim insanı, yazar, akademisyen ve satatçının yetiştiği Robert Kolej ABD sınırları dışındaki en eski Amerikan eğitim kurumudur. 1863 yılında İstanbul’da Amerikalı misyonerler tarafından kurulan bu önemli eğitim kurumu, 154 yılda binlerce insanın hayatına yön vermiştir ve Ermeni kültürel ve toplumsal yaşamında da önemli bir rol oynamıştır.

�

Şuba ayında Şnorhig Altun’un Hrant Dink Vakfı Kütüphanesi’ne yaptığı ziyaretle dijital kitap koleksiyonumuza yeni bir eser daha eklendi. Kitabın adı Hisnamya Hankrvan – 1871-1921, Elli Yıllık Süreç – 1871-1921. Robert Kolej Ermeni Mezunlar Derneği’nin kuruluşunun 50. yılı vesilesiyle, 1922’de yayımlanan bu kitapta ağırlıklı olarak Robert Kolej’deki eğitim ve kültür faaliyetleriyle ilgili çeşitli kalemlerden çıkma edebi anılar ve fotoğraflar bulunuyor. Saygıdeğer Şnorhig ve Dikran Altun çiftinin kütüphanemize bağışladıkları Ermeni edebiyatından çeşitli eserleri kütüphane kataloğumuzda bulmanız mümkün.

�

Robert Kolej’in kuruluşundan 8 yıl sonra, 1871’de Kolejin 35 Ermeni öğrencisi Ermeni Öğrenci Mezunlar Derneği’ni kurar. İlerleyen senelerde Türk Dil Kurumu başkanlığı yapacak olan Hagop Martayan’ın, yani herkesin bildiği soyismiyle Dilaçar’ın başkanlığı döneminde, 1921’de Robert Kolej 50. Yılını kutlar. Bir yıl sonra, 1922 senesinde yayınlanan bu kitap, düzenlenen etkinlikleri, Ermeni Mezunlar Derneği faaliyetlerini mezunların ve mezun olamayıp 1915’te kurban edilenlerin yaşam öyküleriyle tarihin bir dönemine tanıklık ediyor.

1915’te tutuklanan, kaybolan, öldürülen, birçok öğrencisinin fotoğraflarını biyografileriyle birlikte barındırıyor. Kitabın oluşturulması için Ermeni Öğrenciler Mezunlar Derneği bir yayın kurulu seçiyor ve bu kurul eski öğrencilerden hem yazılı hem de sözlü olarak görüşerek kitabın oluşturulması yolunda birçok bilgi elde ediyor. Yayın kurulu başkanlığını Yenovk Armen üstleniyor. 1883 doğumlu, Kayseri-Efkereli bu öğretmen, Ermeni kültürüne ve edebiyatına çok büyük katkıları var. 1931 yılında İstanbul’dan Fransa-Marseille’e göç eder, ve ömrünün sonuna kadar orada yaşar. 1968 yılında vefat eder. Yine 1 Mayıs 1922 tarihli önsözde kitabın hazırlığı için yurt içi ve yurt dışında yapılan çalışmalarda söz edilirken acıyla yitirilen öğrenciler anılıyor.

�

Kitapta ayrıca Ermeni Mezunlar Derneği’nin “Miutyun” yayını hakkında da bilgiler yer alıyor. ‘Birlik’ alamında gelen Miutyun 1888-1892 yılları arasında haftalık olarak, 1892-1899 yılları arasında iki haftalık, 1899-1909 yılları arasında aylık ve ondan sonra 1922’e kadar farklı aralıklarla yayımlanmaya devam etmiş. Bu yayın Yenovk Arnen’in katkılarıyla çıkıyordu. Zakarya Mildanoğlu’nun derlediği Ermenice Süreli Yayınlar kitapında Yonovk Armen’in adını birçok yayın bilgisinde karşılaşmak mümkün, Masis (İstanbul), Arevelyan Mamul (İzmir), Püragn (İstanbul), Surhantag (İstanbul), Jamanak (İstanbul), Aravod (İstanbul), Karun (İstanbul), Çezok (İstanbul), Arakadz (New York), Şant (İstanbul), Hay Sird (Philadelphia).

�

Pek çok fotoğraf ve anıların da yer aldığı ‘Elli Yıllık Süreç’ kitabı kütüphanemizdeki mezun derneklerinin ‘huşamadyan’ları (anı-kitaplar) arasında yerini aldığı için buradan bir kez daha bağışçımız Şnorik Altun’u teşekkür ediyoruz. hrantdink.org/tr/kütüphane linkinden ulaşacağınız kütüphane kataloğumuzda Ermenice ‘sanuts’, yani ‘mezunlar’ sözcüğünü aratırsanız, sonuçlar arasında bu mezunlar derneklerinin çıkardığı, desteklediği, yayınladığı kitaplar da çıkacaktır. Şaşırmayın ki büyük şair Zahrad’ın ‘Medz Kağak’ yani ‘Büyük Şehir’ kitabı Getronagan Mezunlar Derneği 1995 yılında yayınlamış.

�

Agos�

�

�