Հոկտեմբեր 11-ին ՀՀ սփիւռքի նախարարութեան նախաձեռնութեամբ հանդիսաւորութեամբ նշուեցաւ Գալուստ Կիւլպէնկեան հիմնարկութեան հիմնադրման 60-ամեակը:

Մասնակիցները ծաղիկներ տեղադրեցին Օղակաձեւ զբօսայգիի Բարերարներու ճեմուղիին մէջ Գալուստ Կիւլպէնկեանի յուշարձանին:

Այնուհետեւ` ՀՀ սփիւռքի նախարարութեան մեծ դահլիճին մէջ մեկնարկեց Գալուստ Կիւլպէնկեան հիմնարկութեան հիմնադրման 60-ամեակին նուիրուած գիտաժողովը, որուն ներկայ էին ՀՀ սփիւռքի նախարար Հրանոյշ Յակոբեան, Գալուստ Կիւլպէնկեան Հիմնադրամի հայկական համայնքներու բաժանմունքի տնօրէն Ռազմիկ Փանոսեան, գիտնականներ, մտաւորականներ, հիւրեր:

Բացման խօսքով հանդէս եկաւ ՀՀ սփիւռքի նախարար Հրանոյշ Յակոբեան: Ողջունելով գիտաժողովի մասնակիցները` ան մասնաւորապէս նշեց. «Գալուստ Կիւլպէնկեան հիմնարկութեան հիմնադրման 60-ամեակի առթիւ մենք որոշեցինք մէկ անգամ եւս անդրադառնալ եւ արժեւորել մեծ հայի կեանքն ու գործը: 1869 թուականը խորհրդանշական էր հայ ժողովրդի համար: Ծնուեցին հայոց մեծերը` Ամենայն հայոց բանաստեղծը` Յովհաննէս Թումանեանը, մեծագոյն դրամատուրգը` Լեւոն Շանթը, երգիծանքի վարպետը` Երուանդ Օտեանը, հայ երգի մաշտոցը` Կոմիտասը, հայ վրիժառուն` Սողոմոն Թեհլիրեանը եւ վերջապէս համաշխարհային խոշոր նաւթարդիւնաբերողը, մեծ բարերարը` Գալուստ Կիւլպէնկեանը:

«Գալուստ Կիւլպէնկեան» հիմնարկութիւնն անշուշտ իրականացնում է քաղաքական ու աշխարհագրական սահմաններ չճանաչող, բարեգործութեան խորհրդանիշ հանդիսացող Գալուստ Կիւլպէնկեանի իղձերն ու նպատակները` բարձր մշակոյթի ստեղծումն ու տարածումը, սփիւռքահայութեանն ու Հայաստանին յուզող բազմաթիւ կենսական հարցերի ու խնդիրների լուծմանն օժանդակումը:

“Հպարտութեան զգացում եմ ապրում, որ հայ ժողովրդի զաւակի կտակով է Լիսապոնում հիմնադրուել իր իսկ անունը կրող «Գալուստ Կիւլպէնկեան» բարեգործական ու գիտամշակութային հաստատութիւնը, որն այսօր վերածուել է համայն մարդկութեան առաջընթացին սատարող հզօր կառոյցի` իր կարեւորութեամբ չզիջելով համաշխարհային խոշորագոյն նմանատիպ կազմակերպութիւններին:

Համաշխարհային համբաւի տիրացած մեծահարուստը երբեք չմոռացաւ իր արմատները: Թուրքիայի, Սիրիայի, Լիբանանի, Իրաքի եւ Յորդանանի հայկական գաղութներում իր առատաձեռն նուիրատուութիւններով կառուցուեցին, վերանորոգուեցին, կահաւորուեցին դպրոցներ ու առողջապահական կենտրոններ: Նրա միջոցներով առ այսօր սփիւռքահայ հազարաւոր պատանիներ ու երիտասարդներ ստացել եւ ստանում են միջնակարգ եւ բարձրագոյն կրթութիւն: Կառոյցը, հաւատարիմ իր հիմնադրի նպատակներին, հետեւողական է դպրոցաշինական ծրագրերի իրականացմանը: Հայկական համայնքների բաժանմունքի կրթաթոշակներից օգտուել եւ օգտւում են առաջադիմութեամբ աչքի ընկնող, սոցիալապէս անապահով հայ աշակերտներն ու ուսանողները: «Գալուստ Կիւլպէնկեան» հիմնարկութեան Հայկական համայնքների բաժանմունքի աջակցութեամբ հրատարակուել է 750-ից աւելի հայագիտական աշխատանքներ, որոնցից 250-ը` Հայաստանում:

“Յատուկ շնորհակալութիւն եմ ուզում յայտնել հիմնարկութեանը` Սիրիայում` յատկապէս վերջին տարիներին, կրթական ոլորտում իրականացրած ծրագրերի համար: Նշեմ, որ Սիրիայում 20 հայկական դպրոց է գործում, որտեղ 2861 երեխայ է կրթւում: Նրանք օգնութեան կարիք ունեն: Հիմնարկութիւնը հոգում է նաեւ 500-ից աւելի ուսանողների կրթավճարների ծախսերը:

“Վստահ եմ, որ դեռ շատերն են անդրադառնալու մեծ հայի, զարմանալի մարդասերի, խոշոր տնտեսական գործչի, անգերազանցելի մտաւոր, հոգեւոր ու նիւթական հարուստ կարողութիւնների տէր մարդու կեանքի ու գործունէութեան չբացայայտուած դրուագներին, որոնք նորովի կը ներկայացնեն Գալուստ Կիւլպէնկեան բացառիկ երեւոյթի ու նրա միջոցներով գործող կառոյցի կարեւորագոյն առաքելութիւնը»:

«Գալուստ Կիւլպէնկեան հիմնարկութեան» յոբելեանին առթիւ շնորհաւորանքի խօսքեր ըսին ու հաստատութեան ազգանուէր գործունէութիւնը մեծապէս արժեւորեցին ՀՀ ԳԱԱ նախագահ Ռադիկ Մարտիրոսեան եւ ԵՊՀ ղեկավար Արամ Սիմոնեան:

«Գալուստ Կիւլպէնկեան հիմնարկութեան» հայկական համայնքներու բաժանմունքի տնօրէն Ռազմիկ Փանոսեան շնորհակալութիւն յայտնեց շնորհաւորանքներու ու գնահատանքի համար: Խօսելով հիմնարկութեան գործունէութեան մասին` ան շեշտեց,որ մեծ բարերարը կ’առաջնորդուէր երեք սկզբունքով, որոնցմով կ’ուղղորդուի հիմնարկութիւնը մինչեւ օրս` լուռ ու մունջ աշխատիլ, գործը լաւ ընել եւ իմանալ նպատակը: «Բարեգործութիւնը լուռ պէտք է ըլլայ, երբ գործ մը ընէք, լաւ ըրէք այդ գործը, իմացէք` ուր պէտք է հասնինք», կը սորվեցնէր մեծ հայը”:

Ամփոփելով հիմնարկութեան 60 տարուան գործունէութեան արդիւնքները, Ռազմիկ Փանոսեան նշեց, որ իրենց աշխատանքին մէջ յատկանշականը մարդուժ պատրաստելն է, երիտասարդ սերունդ կրթելը:

ՀՀ ԳԱԱ պատմութեան հիմնարկի գիտաշխատող Վահրամ Ղարախանեան ներկայացուց «Գալուստ Կիւլպէնկեանի բարեգործական գործունէութիւնը»:

«Գալուստ Կիւլպէնկեան. «Միայն ամենալաւը» թեմայով զեկուցումով հանդէս եկաւ ՀՀ ԳԱԱ պատմութեան հիմնարկի յառաջատար գիտաշխատող Էդուարդ Մելքոնեան:

ԵՊՀ պատմութեան բաժանմունքի տնօրէն Էդիկ Մինասեան անդրադարձաւ «Գալուստ Կիւլպէնկեանի հասարակական-քաղաքական գործունէութեան»:

Հնչեցին հարցեր եւ առաջարկներ:

Ամփոփելով գիտաժողովի արդիւնքները` ՀՀ սփիւռքի նախարարը կարեւոր համարեց Գալուստ Կիւլպէնկեանի ծննդեան 150 ամեակին ընդառաջ` անոր արխիւներու ուսումնասիրումն ու դասակարգումը, մեծ բարերարի ժառանգութեան գնահատումը:

�