19 Aralık 2015
Ամերիկեան պետական շրջանակներու մէջ յայտնաբար որոշ տեղաշարժ կայ, արցախեւազրպէյճանական շփման գիծին վրայ արձանագրուող խախտումներուն դիմաց պատասխանատուութիւններու համահաւասարեցման մօտեցումը շրջելու: Արագ նշում կատարելով վերջին դիպաշարին` երկու քոնկրեսականներու կողմէ նախաձեռնուած ստորագրահաւաք, ամերիկացի համանախագահին հասցէագրուած նամակի ձեւով, ուր կ՛առաջարկուի զինադադարը խախտողները ճշդելու մեքենականութեան յառաջացում: Այնտեղ արծարծուած կէտերը հետեւեալներն են.
Ա.- Նոր հաստատուելիք միջոցառումները թոյլ կու տան կարճ ժամկէտի մէջ ապահովել ռազմական գործողութիւններու դադրեցումը եւ պահպանել կայունութիւնը:
Բ.- Իսկ երկարաժամկէտ հեռանկարի մէջ` նպաստել համապարփակ եւ կայուն խաղաղութեան հաստատման տարածաշրջանին մէջ:
Գ.- Մասնաւորապէս, կողմերը պէտք է ստորագրեն համաձայնագիր շփման գիծէն արձակազէնները հեռացնելու շուրջ, շփման գիծին վրայ ԵԱՀԿ-ի կողմէ վերահսկուող զարգացած կրակորսիչ համակարգեր եւ ձայնային սարքաւորումներ տեղակայուին` յարձակումներու աղբիւրը ճշդելու համար,
Դ.- ԵԱՀԿ-էն լրացուցիչ դէտեր պէտք է տեղակայուին` շփման գիծին վրայ հրադադարի խախտումներու դէպքերը աւելի լաւ վերահսկելու համար:
Արտաքին գործոց նախարարութեան եւ նախագահի վարչակազմին կողմէ դրական արձագանգները այս ուղղութեամբ փաստօրէն պէտք է ընկալել իբրեւ համաձայնութիւն քոնկրեսականներու առաջարկին:
Մինչ, շփման գիծին վրայ արձանագրուած վերջին լարուածութիւնը ուղղակիօրէն կը կապուի այսօր տեղի ունենալիք միջնախագահական հանդիպումին: Եւ որովհետեւ հանդիպումը տեղի կ՛ունենայ եռանախագահներուն միջնորդութեամբ, նման յարձակողապաշտութիւն Ազրպէյճանի կողմէ ուղղուած է ԵԱՀԿ-ի Մինսքի խմբակին հեղինակութեան:
Այս առիթով պաշտօնական Երեւանի առաջարկները ուղղուած են ԵԱՀԿ-ի եռանախագահներուն եւ ըստ էութեան համահունչ են ամերիկեան պետական շրջանակներուն մէջ արծարծուած պահանջներուն:
Պաշտօնական Երեւանը կ՛առաջարկէ.
Ա.- Եռանախագահներու կողմէ առաջարկուող` միջադէպերու հետաքննութեան մեքենականութեան ստեղծումը,
Բ.- ԵԱՀԿ գործող նախագահի անձնական ներկայացուցիչի դիտորդական առաքելութեան ամրապնդումը,
Գ.- Անոր դաշտային օգնականներու թիւը աւելցնելը:
Յայտնաբար այս բոլոր աշխատանքներուն հիմնական նպատակը լոյսին բերելն է նախայարձակը: Քոնկրեսականներու երրորդ կէտն ու Երեւանի կողմէ առաջ մղուած առաջին կէտը այդ բացայայտումին կը միտին:
Յայտնաբար այստեղ կ՛երեւին աշխատանքային թիրախի կամ առաջադրանքներու համընկնումներ Հայ դատի գրասենեակին եւ պաշտօնական Երեւանի արծարծած պահանջ-առաջարկներուն միջեւ:
Պաքուի այս խաղը, համակարգուած Անգարայի կողմէ (նկատի ունենալով երկու օր առաջ տեղի ունեցած Թուրքիոյ եւ Ազրպէյճանի պաշտպանութեան նախարարներու հանդիպումը)` հերթական հանդիպումի նախաշեմին նման լարուածութիւն ստեղծելու, պէտք է վերջ գտնէ:
Այս խաղի աւարտին համար մեքենականութիւն մը պէտք է բանի: Կը թուի, թէ այդ մեքենականութեան բանեցման նախադրեալները ձեւաւորման ընթացքի մէջ են:
Ազրպէյճանական կողմը կրկին պիտի յայտնուի բարդ իրավիճակի մէջ, եթէ այլեւայլ պատճառաբանութիւններով փորձէ հակամարտութեան ռազմական վտանգաւոր զարգացումը եւ երկու կողմերէն արձանագրուող մարդկային կորուստները կանխող նման նախաձեռնութիւնը դարձեալ վիժեցնել: Ամէն պարագայի, սադրիչի համար կը ստեղծուի փակուղային վիճակ եւ այլեւս դժուար կը դառնայ երկու կողմերը հաւասարապէս մեղադրելը: