Ermeni Soykırımı hakkında diplomatik raporlar, görgü tanıkların hikayeleri, anıları, kurtulanların hikayleri gibi on binlerce belge var. Ermeni Soykırımı yıllarında Ermeni ve yabancı fotoğrafçıların çektiği yüzlerce fotoğraflar eşsiz belgesel delillerdir.

Bu fotoğrafların çoğu Rus askerler veya gazete muhabirleri yada Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı İmparatorluğu’nda görev yapan Alman askerler ve yetkililer tarafından çekildi. Her yıl Ermeni Soykırımı ve onun sonuçları ile ilgili yeni fotoğraflar ortaya çıkıyor. Ermeni Soykırımı Müze Enstitüsü, Ermenilere yapılan katliamların fotoğraflarını “Ermeni Soykırımı ile ilgili 100 fotoğraf hikayesi” kitabında topladı. ArmenianGenocide100.org bu fotoğrafların çoğu okurlarına sunacak.

Yakalanan Zeytun’luların hikayesi bir gün farkla 3 ayrı fotoğrafta yansıtıldı. İlk fotoğraf Zeytun’daki kışla avlusunda, ikincisi Maraş’ın askeri deposu önünde, üçüncüsü ise Maraş Kaymakamlığı avlusunda çekildi.

Sunulan 3. fotoğraf’ta üst sırada sol tarafta Türk askerlerle birlikte Maraş Kaymakamı Haydar Paşa duruyor.
Zeytun’un yarı bağımsız durumuna izin vermek istemeyen Türkiye makamları sık sık oraya cezalandırıcı seferler düzenliyorlardı. Ağustos 1914’te Maraş’ın milliyetçi ve Ermeni karşıtı yeni kaymakımı Ali Haydar Paşa 600 kişilik bir askeri birlik ile Zeytun’a girerek yalan vaatlerle kent toplumunda önemli otoriteye sahip olan insanları yakalıyor, kalanları ise silahsız hale getiriyor.

Yakalananlar arasında Nazaret Çavuş-Noraşkharyan (Fotoğrafın alt sırasının ortasında başını eğilmiş duruyor), Panos Çolagyan, Nşan Khaçer, Avetis Patanyan, Haci Markanyan ve başkaları vardı.

Zeytun’da yakalananları Maraş’a götürmekten önce aşağılıyorlar: Maraş Kaymakamı “şanlı zaferini ebedileştirmek için” yakalanlarla üç defa fotoğraf çekiyor.

Sonunda bu 3 fotoğraf onun “yiğitliğin ispatı” olarak kendisi ile gömülüyorlar.

Armenian Genocide�

�