Bugün Ermenilerin Asdvadzadzin Bayramı. Her yıl üzüm yeme yasağının kalktığı Ağustos ayının ortasında, `bağbozumu ve üzüm şenliği` havasında kutlanıyor. Bayramın pagan takvimiyle, `Vakkas` üzümleriyle, Amasya elmalarıyla nasıl bir bağı var?

Ermenilerin ‘Beş Dağavar’ dedikleri beş büyük bayramdan biri de Asdvadzadzin. Sarkis Seropyan, Agos gazetesinde, bugün kutlanan Asdvadzadzin Bayramı’nı yazdı. Seropyan, “ Her yıl 15 Ağustos ’a en yakın pazar günü kutladığımız, iyice olgunlaşmış üzümü yiyebilmek için sabırsızlıkla beklediğimiz Asdvadzadzin için, Meryem Ana’nın Göğe Yükselişi Yortusu’nun ötesinde söylenecek bir sözümüz olmalı” diyor....

BAĞBOZUMU VE ŞÜKRAN
“Asdvadzadzin Bayramı, üzüm yeme yasağının kalktığı Ağustos ayının tam ortasına denk gelir. Pagan tarihinin Navasart (Yılbaşı) Bayramı, yalnızca üzümün günü değil, bahşettiği nimetler için tanrısal güce teşekkür etme günüdür. Böyle bir şükran günü de eski yılbaşına, yeni Asdvadzadzin’e, velhasıl Ağustos’un 15’ine yakışır, zira hasat mevsimi bitmiş, ürünler toplanıp ambarlara konmuş, geriye şükran sunmak kalmıştır ki, bunu da bağbozumu ve üzüm bayramına çevirmiş Ermeniler. “

YA AMASYA’NIN BAĞLARI

“70’li yıllarda Amasyalı eniştem her yaz memleketini ziyaret eder, dönüşte bana Ermeni bağlarının üzümlerinden yapılmış beyaz şarap ve Amasya elması getirirdi. Birkaç yıl önce Amasya’ya gittiğimizde kaldığımız otelin sahibi ‘Şarap dinimizde haram olduğu için, Ermenilerin zamanından kalan bağlar yok edildi’ demiş, biz de ‘Peki Amasya elmasına ne oldu?’ diye sormuştuk. Dağlarla çevrili Amasya’da yeni inşaat sahaları açmak için, önce haram şarabın çekildiği üzüm bağlarını, ardından da gelirini az buldukları elma bahçelerini yok ettiklerini ve arsalarına toplu beton konutlar inşa ederek kenti güzelleştirdiklerini itiraf etmişti, otelin sahibi beyefendi.”

PEKİ YA VAKKAS ÜZÜMÜ?

“Restorasyonu birkaç sene önce tamamlanan Ahtamar Kilisesi’nde senede bir kez ayin yapılmasına karar verildi. Her sene, eylül ayının ikinci pazar gününde, Van’ın bu şirin adası dünyanın her yanından gelen ziyaretçilerle dolup taşıyor. Son yıllarda, bir vatandaşın, kilisenin gölgesinde üst üste yığdığı plastik sandıklardaki kara üzüm salkımlarını sevabına dağıttığına tanık olduk. Bu kişiden, Muşlu olduğunu, üzümleri ‘Ermeni bağları’ olarak anılan bağlardan toplayıp getirdiğini ve dünyanın her yanından gelen Ermenilere babasının hayrına dağıttığını öğrendik. Israrla sorduğumuzda, bu şaraplık üzüm cinsinin bir de adı olduğunu söylüyor: ‘Vakkas üzümü’.”
“
Hemen, 1915 yılının Teotig salnamesinde yer alan, üzüm ve bağcılıkla ilgili o şahane makalede sözü edilen, Daron bölgesinin onlarca üzüm cinsinden biri olan ‘Vağhas’ı anımsıyoruz. Adı üstünde, erken yetişen bir üzüm bu (Ermenicede ‘vağ’ erken demek, ‘has’ ise yetişmek fiilinin kökü); şaraplık olarak nam salmış, Türkleştirilirken adı Vakkas’a dönüşüvermiş.
7 Eylül’de, yani Surp Haç Yortusu’ndan bir hafta önce yapılacak olan Ahtamar Şenliği’nde buluşmak ve Muş’ta her nasılsa korunabilmiş olan Ermeni bağlarının üzümünü tatmak önerisiyle, bayramınızı şimdiden kutlarım.”

KADINLARIN BAYRAMI

“Surp Asdvadzadzin Yortusu, kadınlar için, diğer tüm yortulardan önemlidir. Kadınlar tüm adaklarını o güne saklarlar; ayrıca, bayramı ertesinde, yıl içinde özel isim günü olmayan kadınların (özellikle Maryam, Takuhi, Sırpuhi, Baydzar, Yeranuhi, Hamaspür, Antaram, Diruhi ve Markrid’lerin) isim günleri kutlanır.”

�

Radikal

�

Konu ile ilgili Ermenice Makale

/yazarmakale-127/-.html

�

�