1915’te başlayan Ermeni Soykırımı sırasında nüfusunun büyük bölümünü tehcir yollarında kaybeden Ermeni halkın atalarının bir bölümü, hayatlarını “kripto” ya da Müslümanlaş(tırıl)mış olarak sürdüdü.

Müslüman çoğunluğun içinde, 100 yıldan beri Müslüman gibi yaşamaya mecbur kalan Ermenilerin hikâyesi, Agos’un ilk ekibinde yer aldıktan sonra “ana akım” medyada çalışan gazeteci Vercihan Ziflioğlu`nun “Araftaki Ermenilerin Hikâyesi” adlı kitabına konu oldu.

Kitap, kripto Ermenilerin mecbur kaldıkları bu zorlu sürecin ve kimlik sorununun izini sürüyor. Bu izleme sürecini ayyuka çıkartan isimlerden biri, CHP’ye karşı “dinsiz parti” çıkışı ile MHP Grup Başkanvekilliği görevinden alınan Yusuf Halaçoğlu...

2000’li yıllardan bu yana Türk Tarih Kurumu Başkanı olan Halaçoğlu’nun kripto Ermenilerle ilgili sözlerine kitabında yer veren Ziflioğlu, bu sözlerin, toplumda yarattığı etkisini ele alıyor. Türkçe versiyonu bu sene yayımlanan “Ermeni Soykırımı” kitabının yazarı Ermeni tarihçi Raymond Kevorkian, Halaçoğlu’nun sözlerinin yankısı hakkında “Açıklamaları yaparken asıl hedefi gizli düşmanları deşifre etmekti, fakat bu açıklama beklenmeyen bir etki yaratıp bir gerçeğin gün yüzüne çıkmasını sağladı.” değerlendirmesini yapıyor.

“Araftaki Ermenilerin” uyanışında 19 Ocak 2007’deki Hrant Dink suikastı, Fethiye Çetin’in aile hikâyesinden yola çıkarak yazdığı Anneannem kitabı, Agos’ta yayımlanan ailesini arayanların ilanları, Van, Kayseri ve Diyarbakır’daki kiliselerin restorasyonu ve açılışı gibi etkili olayların da kronolojisine kitabında değinen yazar, “Araftaki Ermeniler”in mücadelesinin en zor tarfının Ermeni toplumu içindeki olduğunu gözler önüne seriyor. Ziflioğlu, İstanbul ve Anadolu Ermenilerin “beyaz Ermeni”-“siyah Ermeni” ayrımı / çekişmesini anlatarak, bu kesimele ilgili önyargılara da değiniyor.

Eskiden Ermenilerin yoğun yaşadığı, bugün Kürt nüfusun çoğunluk oluşturduğu bölgede “Güneydoğu ve Doğu Anadolu Kürt coğrafyasında konuştuğumuz beş kişiden dördünde bir Ermeni büyükanne gerçeği var” diyerek, Soykırımdan kurtulan Ermeni kadınların “el konulma” sürecini ele alıyor.

EH

�

�