18 Haziran 2015
Ronald Grigor Suny, Fatma Müge Göçek ve Norman M. Naimark’ın hazırladığı Soykırım Meselesi - Osmanlı İmparatorluğu’nun Son Döneminde Ermeniler ve Türkler, tarih çalışmalarında yeni yaklaşımları temsil ediyor ve Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemine odaklanıyor.
Ronald Grigor Suny, Fatma Müge Göçek ve Norman M. Naimark’ın hazırladığı Soykırım Meselesi —Osmanlı İmparatorluğu’nun Son Döneminde Ermeniler ve Türkler kitabında yer alan makaleler, Osmanlı İmparatorluğu’nun nüfus politikalarının ve toplumun farklı kesimlerini teşhis etme becerisinin, olayların gelişimindeki bağlamın, ihtimallerin ve zamanlamanın önemine vurgu yaparken, farklı milletlerden muhacirlerin oluşturduğu motivasyona dair de farklı fikirler sunuyor. Soykırım Meselesi —Osmanlı İmparatorluğu’nun Son Döneminde Ermeniler ve Türkler, konuyu “soykırım var mı, yok mu” sorusunun, inkâr ve kabul tartışmasının ötesine taşıyor. Türkiye`den ve dünyanın başka ülkelerinden çeşitli akademisyenlerin bir araya gelerek oluşturduğu Ermeni ve Türk Çalışmaları Atölyesi`nin çalışmaları sonucunda şekillenen kitapta Donald Bloxham’dan Fikret Adanır’a, Erik Jan Zürcher’den Fuat Dündar’a, konuya yıllarını veren uzman isimlerin makaleleri bulunuyor. Makale çeşitliliği, 1915 üzerine Türk tarih yazımından Doğu Anadolu’daki tarım ve mülkiyet ilişkilerine, Ermeni partilerinin siyasi niteliğinden Balkan savaşlarının tehcir kararı üzerindeki etkisine, dönemin Almanya ve Rusya’sının devlet ve kamuoyunun konuya bakışından yeni kurulan cumhuriyetin meseleye yaklaşımına, Ermeni soykırımına dair kapsayıcı ve bütüncül bir taramaya izin veriyor.
Kitap hakkında yapılan yorumlardan bazıları şöyle:
Gayet düzgün ölçülüp biçilmiş, kışkırtıcı ve önemli bir derleme. (Times Literary Supplement)
Çeşitli açılardan çığır açıcı bir eser, Türkiye ve Ermenistan cumhuriyetlerini birbirinden ayıran tarihsel farklılıklara hakiki bir çözüm bulmayı amaçlayan ilham uyandırıcı bir çalışma… “Soykırım Meselesi”nin süreklilik arz eden bir teşebbüsü işaret ettiği gerçeği, müstakbel kavrayışlar ve buluşlar için kapıyı açık tutuyor. (Ryan Gingeras, tarihçi, “Dertli Sahiller”in yazarı)Derlemedeki 15 makale, taze bir bakışla ve yeni kaynaklarla dönemin birbirinden farklı —genellikle gözden kaçmış— unsurlarına eğiliyor. Kitaba katkıda bulunanlar Osmanlı’nın müttefiki olarak Almanya’nın rolüne, Kafkas cephesinde Rusya’nın varlığına, Ermeni siyasi örgütlenmelerinin faaliyetlerine ve Süryani katliamına dair yeni bakış biçimleri öneriyor. (Michael Bobelian, tarihçi, H-Human-Rights)
Gazete Vatan