Obama Yönetimi, Türk-ABD ilişkileri kritik bir dönemden geçerken, diplomatik çevrelerde sürpriz etkisi yaratan bir adım atarak, 1915’deki Ermeni tehcirini sembolize eden tarihi bir halının Beyaz Saray’da sergilenmesine karar verdi.

Gelişmenin ABD yönetiminin Ermeni lobisinin talebini karşılaması kadar önem taşıyan bir başka yönü, bu konudaki açıklamanın Başkan Obama’nın Ulusal Güvenlik Danışmanı Susan Rice’in sözcüsü tarafından yapılması oldu. Sözcü Bernadette Meehan önceki akşam yayımladığı açıklamada Gazir Halısı’nın 18-23 Kasım tarihlerinde Beyaz Saray’ın ziyaretçilere açık bölümünde sergileneceği duyurdu.

Geçen yıl reddedilmişti

Beyaz Saray’ın bu kararı birçok bakımdan önem taşıyor. Birinci nedeni, Ermenilerin 1915 olaylarını simgeleyen bu halının Beyaz Saray’da sergilenmesi yolundaki bütün taleplerinin geçen yıl ABD yönetimi tarafından geri çevrilmiş olması. Türkiye’nin bu halının Beyaz Saray’da sergilenmemesi konusunda sessizce diplomatik girişimlerde bulunduğu biliniyor. Ancak geçen yıl halının sergilenmesini siyasi açıdan riskli bulan Obama yönetimi, bu yıl tutumunu değiştirmiş bulunuyor.

Kararın ikinci önemli boyutu, Ermeni lobisinin bu sergiyi, gelecek yıl bütün dünyada düzenlemeye hazırlandığı 1915 olaylarının 100’üncü yıldönümü etkinliklerinin ilk adımı olarak görmesi. Ermeni diasporası, soykırım tezlerini 2015 yılında dünyanın her tarafında kuvvetli bir şekilde duyurmaya hazırlanıyor.

Ermeni yetimleri dokudu

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Sözcüsü Meehan halıyla ilgili açıklamasında şöyle dedi: “Aynı zamanda ‘Ermeni Yetimi Halısı’ olarak bilinen halı, Amerikan halkı tarafından yerlerinden edilen Ermeni yetimler için sağlanan insani yardımın tanınması amacıyla 1925’te Başkan Coolidge’e sunulmuştu. Cennet Bahçesi’nin tasvir eden, 4 milyon ilmek içeren halının tamamlanması 18 ay sürdü. 3.5 x 5.8 metre boyutlarındaki halı çok iyi durumda. Halı, Başkan Coolidge’in 1929’da görev süresi sona erince, kendisinin kişisel eşyası olarak ayrılmış ancak 1982’de ailesinin bir hediyesi olarak Beyaz Saray’a dönmüştü. Halı, o zamandan beri sadece iki kere teşhir edildi ve Ermeni halkıyla ABD’nin yakın ilişkisinin bir hatırası oldu.”