Mükemmel Yemek Kitabı
1926
Vağinag Pürad
Çevriyazı: Takuhi Tovmasyan
296 s. 16x24 cm
ISBN 978-605-5753-20-7
Fiyatı: 25 TL


Aras Yayıncılık, Vağinag Pürad’ın 1909’da kurduğu Ermenice “Jamanagagits Madenaşar”ın (Çağdaş Yayın Dizisi) elli ikinci yayını olarak 1926’da İstanbul’da, Takvor Mardirosyan Matbaası’nda basılan Ermeni harfli Türkçe Mükemmel Yemek Kitabı’nın çeviriyazısını okuyucularıyla buluşturuyor.
Ermeni harfleriyle Türkçe basılmış olması açısından tarihi bir önem ihtiva eden bu eser, 600’ü aşkın yemek tarifi içeriyor.
“İnsanın hayatının yemek ve içmekle kaim olduğu için yemek pişirmeyi öğrenmek herkes için büyük saadettir” cümlesiyle başlayan ve çorbalardan pilavlara, sebze yemeklerinden tatlılara birçok yemeğin tarifini paylaşan bu eser, mevsimlerin giderek değiştiği, yerli tohumların kaybolduğu, pirincin dışarıdan ithal edildiği günümüz dünyasında elimizin altından kayıp gidenlerin ne olduğunu vurgulaması açısından da büyük önem arz ediyor.
Boğaziçi Üniversitesi Sosyoloji Bölümü başkanı Doç. Dr. Zafer Yenal’ın önsözünün yer aldığı kitap, Vağinag Pürad’ın anılarından kesitlerin yer aldığı bir ek de içeriyor.
Anadolu mutfağının zengin lezzetlerini sunan Mükemmel Yemek Kitabı 85 yıl sonra okuyucuların dikkatine sunuluyor.

VAĞİNAG PÜRAD
10 Ağustos 1886’da Zeytun’un (daha sonra Süleymanlı) Bozbayır Mahallesi’nde doğdu. Tanınmış yazar ve eğitimci Sımpad Pürad’ın (1862, Zeytun - 1915, Çankırı) büyük oğludur. Kadıköy’deki Aramyan Okulu’nda öğrenciyken Osmanlı Bankası baskını gerçekleşti; Ermenilere yönelik takibatlardan kurtulmak için ailece Mısır’a geçtiler. Kahire’de geçen dört yılın ardından öğrenimini Ecole Suisse’de tamamladı. Meşrutiyet ilan edilince İstanbul’a yerleşerek 1909’da “Jamanagagits Madenaşar” (Çağdaş Yayın Dizisi) yayınevini kurdu. 1912’de ünlü transatlantik Titanic’in ilk ve son seferinin yolcuları arasında yer aldı ve batmakta olan gemiden atlayarak mucize eseri hayatta kaldı. Babası, 24 Nisan 1915’te İstanbul’da tutuklanıp Çankırı ve Ayaş’ta katledilen Ermeni aydınlar arasındaydı. Hayatını çoğunlukla öğretmenlikle kazansa da yayıncılıkla ilgilenmeyi hiç bırakmadı. Belki de bu yüzden, Beyrut’ta kurduğu yayınevine, küllerinden doğan zümrüdüanka kuşunun Ermenice karşılığı olan “Pünig” adını verdi. 1972’de, Erivan’da hayatını kaybetti.

Arka Kapak Yazısı *
Yerli nohutlardan Biga nohutunun meşhur olduğunu; Bursa pirinçlerinin “yağı kamilen içine çektiklerinden” pilavın üzerinin “kuru durduğunu”; hindibanın yabanisinin mart-mayıs aylarında körpe olup, sonra kartlaştığını; Tophane patlıcanının kıyma ile doldurmasının da “gayet güzel” olduğunu; kuru börülceye bazı yerlerde “karnı kara” dendiğini hep Mükemmel Yemek Kitabı’ndan öğreniyoruz. Yine bu kitapta, sarı, beyaz, pembe, mor renklerde havuçlar olduğunu; hıyarın kabak gibi dolması, bastısı yapıldığını; “bizde trufa (domalana) yer mantarı, canavar mantarı, keme gibi birçok isimler” verildiğini; patatesin “en ziyade Marsilya ve Malta nevlerinin sarf edildiğini” okuyoruz.
Sözün kısası, Mükemmel Yemek Kitabı sadece içindeki yemek tarifleriyle değil, türlü yiyecekler hakkında verdiği ilginç bilgilerle de hatırlanacak bir kitap. Mevsimlerin giderek değiştiği, havuçların tektipleştiği, yerli tohumların kaybolduğu, pirincin dışardan ithal edildiği, kültür mantarlarının süpermarket raflarını doldurduğu bugünün dünyasında elimizin altından kayıp gidenin ne olduğunu göstermesi açısından da bu kitap oldukça yararlı olabilir. Hakkında bildiklerimiz ve bilemediklerimizle Mükemmel Yemek Kitabı bize büyük ölçüde değişmiş bir dünyanın kapılarını aralıyor ve farklı hayatların imkânlarının izlerini sürmemizi mümkün kılıyor.
* Zafer Yenal’ın önsözünden

ARAS YAYINCILIK
İstiklal Cad. Hıdivyal Palas (231)/Z.
Tünel – Beyoğlu İstanbul
Tel: (212) 252 65 18
www.arasyayincilik.com