02 Kasım 2010
Ermenistan'ın işgal ettiği Azeri topraklarında barış sağlamak için bu yıl üçüncü kez toplanan liderler savaş esirlerinin takası konusunda anlaştı.
Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev'in daveti üzerine Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan Rusya'nın güney kenti Astrahan'da bir araya geldi. Görüşme sonrası açıklamada bulunan Medvedev, savaş esirlerinin takası ve çatışmalarda ölen Azeri ve Ermenilerin cesetlerinin değişimi konusunda anlaşma sağlandığını söyledi.
Yukarı Karabağ'da barış konusunda bir de müjde veren Medvedev, Aralık başında barış anlaşmasının genel prensipleri konusunda mutabakata varılmasını ümit ettiğini söyledi. Kazakistan'da 1-2 Aralık'ta düzenlenecek Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) zirvesine kadar temel prensiplerin hazır olacağını ifade eden Medvedev, "Toplantımız çok verimli geçti. Konuşmak her zaman çatışmadan iyidir. Müzakerinin ötesine adım atmak gerekiyor. Taraflar insani konularda uzlaşı sağladı. Bu da önemli bir adım.. Önümüzdeki ay verimli bir şekilde çalışılırsa, belirli bir yol alacağımızı ümit ediyorum... 1-2 Aralık'ta Kazakistan'da düzenlenecek AGİT zirvesinde temel prensipler konusunda fikir birliğine varabiliriz." dedi.
ORTAK DEKLARASYON VURGUSU
Zirve sonrası basına açıklamada bulunan Rusya lideri Yukarı Karabağ'da Azerbaycan ve Ermenistan'ın teknik olarak hala savaşta olduğunu ve esirlerin ve cesetlerin değişimi konusunda da mutabakata vardıklarını ifade etti. Bölgede güven artırıcı önlemler çerçevesinde mutabakata varıldığı bilgisini veren Medvedev, "2 Kasım 2008'de imzalanan Ortak Deklarasyon çerçevesinde sorunun çözümü için ateşkes bölgesinde güven artırıcı önlemlerin alınmasını önemsiyoruz. Savaş esirlerinin ve cesetlerin değişimi AGİT Minsk Grubu temsilcilerinin gözetiminde gerçekleşecek. Burada Kızıl Haç'tan bir grup ta yer alacak." şeklinde konuştu.
Zirve öncesi basına görüntü veren liderler herhangi bir açıklamada bulunmazken, Medvedev'in neşeli hali dikkatten kaçmadı. Astrahan kentini birlikte gezen liderler, Türkiye'de Deli Petro olarak bilinen Rus Çarı Büyük Petro'nun anıtının önünde fotoğraf çektirdi.
SINIRDA ÇATIŞMA
Diğer taraftan liderlerin görüşmesi öncesi sınır bölgesinden sıcak çatışma haberleri geldi. Sözde Yukarı Karabağ Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada sabah saatlerinde sınır bölgesinde bir Azeri askerin açtığı ateş sonucu 20 yaşındaki Yukarı Karabağlı asker Arut Grigoryan'ın öldüğünü açıkladı. Azerbaycan, Ermenistan tarafından açılan ateşe karşılık verildiğini ifade ederek kendisini savunurken, sınır bölgelerinde yaşanan karşılıklı ihlaller sonucunda her yıl onlarca asker yaşamını yitirmeye devam ediyor. Sabah saatlerinde yaşanan olayın Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'nın (AGİT) ateşkes bölgesinde denetimleri artırma yönündeki kararının ardından gelmesi dikkat çekti.
Ermenistan'ın 1988 yılında başlattığı ve 1994'te imzalanan ateşkese kadar süren savaş sonucunda Azerbaycan topraklarının yüzde 20'si Ermenistan tarafından işgal edildi. 30 bin kişinin yaşamını yitirdiği savaş sonrası 1 milyondan fazla Azeri de göçmen konumuna düştü. AGİT bünyesinde bölgede soruna çözüm bulabilmek için oluşturulan Minsk Grubu (Rusya, ABD ve Fransa) çalışmalarını sürdürüyor.