Beş yıl önce ortaya çıkarılan Ermeni Soykırımından kul payı kurtulmuş ancak Türkleştime projesine kurban giden Ermeni yetimlerinin mezarlarının bulunduğu Beyrut Antura St. Joseph Koleji Mezarlığı’na, Lübnanlı Ermeni hayırsever Gohar Haçaturyan’ın ihtimam ve sponsorluğunda bir haçkar-anıt dikildi.

Haçkar üzerinde Ermenice, Arapça, Fransızca ve İngilizce olarak ‘Osmanlı İmparatorluğunun işlediği Soykırıma kurban giden Ermeni şehitler anısına’ yazmakta.

Mezarlıkları ortaya çıkaran Misak Keleşyan, ricasına icabet eden tek kişi olan Gohar Haçaturyan’a teşekkürünü ifade ederek; haçkar-anıtın Ermeni şehitlerin hatırasını ebediyen sembolize etmenin yanısıra, Beyrut yakınında Antura Yetimhanesi’nde Osmanlı Türkiyesi tarafından Ermenilere yönelik gerçekleştirilen işlemlerin soykırım olduğunu bir kez daha ortaya koyduğunu belirtti.

Toplu mezarlıkta kolera ve açlıktan ölen 300 Ermeni yetimin naaşı bulunmakta.

Antura Yetimhanesi’nde kalan 1200 yetimin hikayesi bundan birkaç yıl öncesine kadar kimse tarafından bilinmiyordu. Yetimhane o yıllarada Cemal Paşa ve Türkiye’nin ilk kadın hareketi öncüsü Halide Edip (Adıvar) tarafından yönetiliyordu. Onlar çocuklara Türk isimleri vererek, müslüman olmaya zorluyor, Ermenice konuşanları dövüyorlardı.

BM Konvansiyonuna göre çocuklara yönelik etnik zorlama soykırım emarelerinden biri olarak kabul edilmekte.

Osmanlı Dahiliye Nazırı (İçişleri Bakanı) Talât; emilerinden birinden 5 yaşından büyük Osmanlı tebaası tüm çocukların kent dışına çıkarılarak katledilmelerini talep ediyordu.

Bu çocuklardan bir kısmı diri diri yakılırken, bir kısmı zehirleme, boğma, açlık veya farklı hastalıklar sonucu yaşamlarını kaybettiler.

Soykırım sonucu yetim kalan binlerce çocuk dinini veya milletini değiştirmek mecburiyetinde bırakıldı.

İleriki yıllarda bir dizi kuruluş veya bireylerin desteğiyle binlerce yetim ortaya çıkarıldı ve fidye karşılığı geri kazanıldı. Ancak bunların büyük kısmı asimile oldu.

ABD’de Antura Yetimhanesi’ni konu edinen ‘Soykırım yetimleri’ belgeselinin hazırlanmış olduğunu ve 150.000 Ermeni yetime adandığını kaydedelim. Halihazırda ‘Soykırım Yetimleri’ filminin prodüseri, filmin 1 saatlik versiyonunu hazırlamaktalar. Bu versiyonda tanınmış gazeteci Robert Fisk’in özel röportajı da yer almakta. Fisk, Antura Yetimhanesi’ni ziyaret etmiş ve Ermeni yetimlerin zorla din değiştirtilmesi projesi konusunu «The Indipendent» vd. gazeteler aracılığıyla tüm dünyaya duyuran ilk kişilerden biri olmuştu.