Türkiye'den milyarlarca dolar tazminat talep eden Ermeniler, şimdi 5 önemli mülk üzerinde hak iddia etmeye hazırlanıyor.

Ermenilerin Türkiye’de kalan mülkleriyle ilgili iddiaları araştıran yazar Nevzat Onaran, “Emval-i Metruke Olayı” adlı kitabında, üzerinde hak iddia edilen Erzurum Kongresi Binası ile 4 önemli eseri gündeme getirdi.

Habertürk gazetesinin manşetine taşıdığı özel haberine gören Ermeriler'in talepleri Erzurum Konre binasıyla sınırlı kalmayacak.

Bu mülkler arasında Çankaya Köşkü’nün arazisi de var.
Çankaya Köşkü’nün Ankara Belediyesi tarafından 30 Mayıs 1921’de Atatürk’e armağan edildiğini kaydetti. Onaran, Ermenilerin mallarının tasfiyesi için kurulan komisyonların tuttukları defterlerin ise açıklanmadığını belirterek, “Bunlar imhamı edildi? Yoksa devletin en derin kasalarında mı?” diye sordu.

Arazinin Kasapyan Ailesi’nin bağı olduğu iddia ediliyor. Köşk’ün internet sitesinde ise, “Çankaya’daki bağ evi, Belediye’nin armağanıdır” deniliyor.

Onaran, Ermenilerin el konulan toplam 276 milyon lirasının 1928 bütçesine gelir kaydedildiğini savundu. Onaran, Çankaya Köşkü, Şişli’deki Mustafa Kemal Müzesi, Heybeliada Çarkçı Mektebi ve tarihi Erzurum Kongresi’nin yapıldığı binanın da Ermeniler’e ait el konulan eserlerden olduğunu ileri sürdü.

İŞTE ERMENİLER'İN "BİZİM" DEDİĞİ 5 MÜLK

ÇANKAYA KÖŞKÜ

29 Ekim 1923’ten bugüne Cumhurbaşkanı’nın resmi ikametgâhı olan Çankaya Köşkü’nün arazisi de el konulan gayri menkullerden. Köşk’ün yeri, Ermeni Ailesi ‘Kasapyanlar’ın Bağı’dır. (Onaran, bu iddiasını Kasapyan’ın torunu E.J. Çuhacı’nın AGOS Gazetesi’nde yayımlanan açıklamasına dayandırdı.)

ERZURUM KONGRESİ BİNASI

Erzurum Kongresi 23 Temmuz 1919’da Ermeni Sansaryan Mektebi’nde toplanır. Bu okul vakfının, İstanbul’daki gelir sağlamak için kurduğu ünlü Sansaryan Han da, bir zamanlar İstanbul Emniyet Genel Müdürlüğü binasıydı. Cumhuriyetin temellerinin atıldığı bu bina, müze olarak kullanılıyor.

MUSTAFA KEMAL MÜZESİ

Mustafa Kemal’in Samsun’a çıkmadan önce kaldığı Rauf Orbay, İsmet İnönü, Kazım Karabekir ve daha pek çok kişiyle görüşmeyi sürdürdüğü ve Kurtuluş Savaşı planlarını hazırladığı ev olarak bilinen, bugün de Atatürk Müzesi olan Şişli’deki binanın da Kasapyan ailesine ait olduğu belirtiliyor.

ÇARKÇI MEKTEBİ

Birinci Dünya Savaşı’nın yaşandığı 1917-1918 yıllarında, Heybeli Ada Rum Ticaret Mektebi’ne Hazine tarafından el konur. Mektebe el konulduktan sonra da, ilave 100 bin liralık bir harcama yapılarak tamir edilir. Ardından da Heybeliada Bahriye Çarkçı Mektebi’ne dönüştürülür.

ERMENİ MEZARLIĞI

Surp Agop Ermeni Mezarlığı, Ermeni Patrikhanesi ile İstanbul Belediyesi arasında dava konusudur. Belediye, metruk mezarlık olduğu, Şurayı Devletçe tasdik edilen yeni nizamnameye göre bütün mezarlıkların belediyeye ait olduğu iddiasındadır. 1930’ların ortasında davayı belediye kazanır.

ADANALI SAMUEL AĞA'NIN TORUNU TÜRKİYE'DEKİ MALLARIN PEŞİNDE

1915’teki tehcirde başka yerlere sevk edilen Ermenilerin torunlarının açtığı dava geçtiğimiz günlerde büyük yankı uyandırdı. Ermeni kökenli Garbis Davouyan ve Hrayr Turabian açtıkları dava ile “Hani bunun ilk sahibi?” dercesine Anadolu’da dedelerinden kalan mirasa sahip çıkıp, haklarını istedi. Dava dilekçesinde 1915’te tehcirle başka bölgelere sevk edilen Ermenilerin mallarının idaresi ve tasfiyesinin çıkarılan bir kanunla “Emval-i Metruke Tasifye Komisyonları” tarafından yürütüldüğü, ancak bu malların geri verilmediği gibi, gelirinin de sahiplerine teslim edilmediği anlatıldı.

AVUKAT KONUŞTU
İşte, Turabian ve Davouyan şimdi dedelerinden kalan mirastan elde edilen geliri talep ediyor. Davayı Türkiye aleyhtarlığıyla tanınan Mark Geragos’un da aralarında bulunduğu 4 avukat temsil ediyor. Avukatlardan biri olan Berj Boyajian HABERTÜRK’e davayla ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Los Angeles’ta avukatlık yapan Berj Boyajian’ın ailesi de tehcirle sevk edilenlerden. Annesi Urfalı, babası Antepli olan Avukat Boyajian, öncelikle davanın sözde “soykırım” iddialarıyla ilgisi olmadığını söyledi. “Bu dava Türkler soykırım yapmıştır ya da yapmamıştırı ispatlamaya yönelik bir dava değil” diyen Boyajian şunları söyledi: “Osmanlı 1915’te tehcir kararı aldı ve Ermeniler’i başka yerlere sevk etti. Bu sırada bir kanun çıkardı ve gidenlerin bankalardaki parasını ve tarlalarını, fabrikalarını Ermeniler geri dönene kadar devlet güvencesi altına aldı. Tam 95 sene bumalların gelirinden faydalandı. Biz malları geri istemiyoruz. Diyoruz ki, bu mallardan elde edilen geliri iade edin. Çok basit bir dava.” Milyon dolarlık davada ortaya nasıl bir rakamın ortaya çıkacağı isemeçhul. Tapu sayılarını vermekten özellikle kaçınan Avukat Boyajian, Türkiye ile bir pazarlık sürecine de hazır olduklarını belirtti ve “Türk hükümeti önce davaya yanıt verecek. Sonra tapuları ve kayıtları karşılaştıracağız. Ve her tapu için o gayrimenkule ilişkin oturup kullanım hakkından doğan gelirin hesaplamasını yapacağız. Gayrimenkullerden elde edilen gelirle ilgili oturur bir rakam üzerinde anlaşma sağlanırsa davanın devam etmesine gerek kalmaz. Ama eğer anlaşma sağlanamazsa dava devam eder ve mahkemenin vereceği karara da her iki taraf uyar” diye konuştu.

TURABİAN ADANALI SAMUEL AĞA'NIN TORUNU

Türkiye aleyhine dava açan iki Ermeni’den biri olan Hrayr Turabian’ın dedesi Adana’da Samuel Ağa olarak tanınıyordu. 1915’teki tehcirde geride ev, tarla, bağ-bahçe ve fabrikalarını bırakarak Lübnan’a gönderilen Samuel Ağa’nın torunu Turabian bugün 63 yaşında emekli bir mühendis. Turabian, neden dava açtığını ise şu cümleyle açıklıyor: “Ben artık barış olsun istiyorum. Ailemin yaşadığı acılar tekrarlanmasın, başka insanlar aynı acıları yaşamasın diye bu davayı açtım. Ortak kültürümüz var. Aynı müziği dinliyor, aynı yemeği yiyoruz.”