Rus basınında Moskova’nın Azerbaycan’a S-300 füze sistemi sattığı yönündeki iddiaların yalanlanmasının ardından, Kremlin ve Erivan arasında yeni askeri anlaşma imzalanacağı iddia edildi. Yeni anlaşmaya göre, Moskova Erivan’ı kendi garantörlüğü altına alıyor. Ermenistan’daki görevli Rus askerler Ermeni topraklarının güvenliğini Erivan ordusuyla birlikte koruyacak. Rus ve Azeri uzmanlar anlaşmanın onaylanması durumunda Bakü’nün sert tepki vereceği görüşünde.

İnterfaks, Moskova ve Erivan arasında Gümrü askeri üssüyle ilgili yeni bir anlaşmanın imzalanacağını duyurdu. Yeni anlaşma sadece Rusya'nın çıkarlarını değil, aynı zamanda da Ermenistan ordusuyla birlikte Ermeni topraklarının güvenliğinin korunması öneriliyor. İnterfaks’ın yorumuna göre, yeni protokol metninin bu bölümünde “ne kastedildiği” tam belirtilmiyor. Kommersant yayın grubuna ait Gazeta.ru haber portalının konuyla ilgili sorularını Rusya ve Ermenistan Savunma bakanlıkları yanıtsız bıraktı. Yeni anlaşma protokolünde şu da belirtiliyor: “Güvenliğinin sağlanması için Rusya Ermenistan’ın çağdaş ve uyumlu silah, askeri (özel) teknolojiyle temin edilmesine yardımcı olmalı.” Yeni anlaşma Gümrü askeri üssünün süresinin de 2044 yılına kadar uzatmayı öngörüyor.

Ermenistan’daki Rus Gümrü askeri üssü 1995 yılından bu yana faaliyet gösteriyor. Üstte 5 bin kişilik Rus birliği görev yapıyor. Askeri bölgede S-300 füze sistemi ve MiG-29 tipli savaş uçakları bulunuyor. İkili anlaşmaya göre üs 2015 yılına doğru faaliyet gösterecek.

Bakü sert tepki verebilir

Gazeta.ru’ya konuşan Moskova Devlet Üniversitesi Bağımsız Devletler Birliği (BDT) ülkeleri Araştırma Merkezi Başkanı Aleksey Vlasov, haberin Kremlin tarafından henüz doğrulanmadığına dikkat çekti. Rus uzman Vlasov, “Eğer doğrulanırsa bu adım şu anlama geliyor: Rusya Ermenistan’ın güvenliğini garanti ediyor. Ki bu durumda Ermeni-Azeri ilişkileri, Yukarı Karabağ ve tümüyle Güney Kafkasya bölgesinde formatın değişmesine yol açabilir. Azerbaycan bu yeni anlaşmaya sert tepki verebilir. Bu enerji dahil Azerbaycan’la ekonomik ilişkilerde ciddi değişikliklere de yol açabilir.” değerlendirmesiden bulundu.

Azeri ünlü siyasi uzmanı Rasim Musabeyov da Vlasov’un görüşünü paylaşarak, “Eğer Azerbaycan anlaşmanın kendisini hedef alacağını hissederse bu durumda Rusya’nın bölgedeki çıkarları etkilenecek. Örneğin Bakü, Rusya’nın Gabala radar üssü anlaşmasının uzatılmasını reddedilir.” diye konuştu.

Azeri uzman, Ermenistan toprağının Rus askerlerince korunmasının Moskova’nın tarafların birine açık destek verdiği anlamına geleceğini, bu durumda Rusya’nın bölgede Karabağ çözümüyle ilgili arabulucu statüsünün tartışmalı hale geleceğini kaydetti. Musabeyov’a göre, yeni anlaşma “Ermenileri sakinleştirecek ve Karabağ’la ilgili uzlaşmaz tutumlarının daha da artıracak.”