21 Haziran 2010
Türk-Ermeni Platformu (VAT) tarafından hazırlanan "Ermeni ve Türk Arşiv Belgeleri" adlı kitap, Viyana'da basına tanıtıldı.
Türk ve Ermeni tarihçiler arasında 1915 olaylarına ilişkin belgelerin teatisi amacıyla 2003-2005 yılları arasında faaliyet gösteren platformda görev alan Türk tarihçi İnanç Atılgan ile Ermeni tarihçi Garabet Moumdjian'ın kaleme aldığı kitabın ön sözünü, Avusturya'nın eski başbakanlarından Alfred Gusenbauer yazdı.
Viyana'daki Concordia adlı basın kulübünde düzenlenen toplantıda konuşan Gusenbauer, "1915 olaylarının Holocaust ile mukayese edilemeyeceğini" belirterek, Türkiye ile Ermenistan arasındaki soruna, iki tarafın kamuoyularının hazırlanmasıyla çözüm bulunabileceğini" söyledi.
Avusturya'nın da Holocaust (Nazi dönemindeki Yahudi soykırımı) konusunda kamuoyunu savaştan ancak 33 yıl sonra hazırlayabildiğini ifade eden Gusenbauer, Türkiye ve Ermenistan'ın "öncelikle milliyetçi unsurları devre dışı bırakarak" 20. yüzyılın bu önemli sorununu gerçekçi bir ortamda tartışması gerektiğini belirtti.
Bir soru üzerine, kendisinin politikacı olarak iki ülke hükümetlerine bir "çözüm reçetesi" sunmak istemediğini belirten Gusenbauer, "bu tür sorunların çözümü için dışarıdan müdahale edilmemesinin daha yararlı olacağına inandığını" bildirdi.
Kitabın yazarlarından Ermeni tarihçi Garabet Moumdjian ise iki tarafın da bugüne kadar birer "milliyetçi tarih yazdıklarını" savunarak, Türk ve Ermeni arşivlerindeki belgeleri derledikleri bu kitabın "kontra bir kitap" olmadığını söyledi.
Bir tarihçi olarak hem Türk, hem de Ermeni arşivlerindeki belgeleri incelediklerini ve kitaba aldıklarını ifade eden Moumdjian, bir soru üzerine, kendisinin diasporanın faaliyetleri içinde yer almadığını, 1915 olaylarını sadece bir tarihçi olarak incelediğini kaydetti.
Çeşitli kaynaklarda yurt dışındaki Ermenilerden "Ermeni diasporası" olarak söz edildiğini anımsatan Moumdjian, "yurt dışındaki Ermenilerin gerçekte Osmanlı diasporası olduğunu" savundu.
Moumdjian, halen yurt dışında çeşitli ülkelerde yaşayan Ermenilerin Osmanlı döneminde Anadolu topraklarından göç ettiklerini belirterek, "bu yüzden bunlara Osmanlı diasporası demenin daha doğru olacağını" söyledi.
Avusturya'daki Wieser yayınevi tarafından İngilizce olarak yayımlanan ve 1915 olaylarına ilişkin Ermenistan, Türkiye, Avusturya, Almanya, Fransa ve Amerikan arşivlerinden toplam 179 belgenin yer aldığı 925 sayfalık kitabın istendiği takdirde Türkçe ve Ermenice yayımlanabileceği belirtildi.
Türk tarihçi ve kitabın ikinci yazarı Atılgan, ortak basın toplantısında açıklama yapmak istemedi.