Avrupa Parlamentosu, “Azerbaycan’daki durum, insan hakları ve uluslararası hukuk ihlalleri ve Ermenistan’la ilişkiler” konulu tasarıyı 453 oyla kabul etti. Tasarıya 31 karşı, 89 çekimser oy geldi.

Kabul edilen kararla Avrupa Parlamentosu milletvekilleri, Azerbaycan yetkililerinin muhalefet liderlerine, gazetecilere, aktivistlere ülke içinde ve dışında uyguladığı baskıları şiddetle kınadı.

Bu baskıların özellikle COP 29’a yaklaşırken yoğunlaştığını kaydederek, AP, keyfi olarak hapsedilen ve gözaltına alınan tüm siyasi tutukluların derhal serbest bırakılması ve her türlü zulüm ve baskının durdurulması çağrısında bulundu. Avrupa Parlamentosu milletvekilleri, ülke içinde yaratılan ve sivil toplumu susturmaya yönelik korku atmosferinden ciddi kaygı duyduklarını dile getirdiler.

Kararda şu ifadelere yer verildi: “Azerbaycan’ın sürekli insan hakları ihlalleri COP 29’un uygulanmasıyla bağdaşmaz. AB liderlerini, özellikle de Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen'i, COP 29’u Azerbaycan’a uluslararası yükümlülüklerini hatırlatmak ve bu ülkedeki insan hakları durumunu anlamlı bir şekilde ele almak için bir fırsat olarak kullanmaya davet ediyoruz.”

Avrupa Parlamentosu ayrıca AB’ye ve üye devletlere, BM İklim Değişikliği Konferanslarının zayıf insan hakları siciline sahip ülkelerde gerçekleşmemesi için mümkün olan her şeyi yapma çağrısında bulundu.

Avrupa Parlamentosu üyeleri aldıkları kararla AB’yi Azerbaycan gazına bağımlılığı durdurmaya çağırdılar. AP, ayrıca tüm siyasi mahkumların serbest bırakılmasının, yasal reformların uygulanmasının ve ülkedeki insan hakları durumunun genel olarak iyileştirilmesinin, AB ile Azerbaycan arasında gelecekte imzalanacak ortaklık anlaşmasının ön şartı olması konusunda ısrar ediyor.

Avrupa Parlamentosu, aldığı kararla hem Ermenistan’ın hem de Azerbaycan’ın egemenliğine ve toprak bütünlüğüne verdiği desteği bir kez daha teyit etti.

Avrupa Parlamentosu, kabul ettiği kararla bölgedeki ulaşım bağlantılarının açılmasına ilişkin sorunların yalnızca Ermenistan’ın egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı gösterilerek çözülmesi gerektiğini vurguladı. Avrupa Parlamentosu milletvekilleri, Ermenistan’a yönelik herhangi bir askeri eylemin kabul edilemez olduğunu ve AB-Azerbaycan ortaklığı üzerinde ciddi sonuçlar doğuracağını bildirdi ve “AB, Ermenistan’ın egemenliğini, bağımsızlığını ve toprak bütünlüğünü tehdit eden her kişi ve kuruluşa yaptırım uygulamaya hazır olmalıdır.” dedi.

AB’nin Ermenistan’daki sivil misyonunun önemini vurgulayan milletvekilleri, Azerbaycan’dan gelen karalayıcı ve eleştirel açıklama ve kampanyalardan duydukları kaygıyı dile getirdi. Bu bağlamda, AB ve üye devletler, misyonun görev süresini artırmaya ve genişletmeye çağrıldı.

Ermeni savaş esirleri

Kararda Azerbaycan yetkililerine 23 Ermeni savaş esirinin tamamının serbest bırakılması çağrısında bulunuldu. Milletvekilleri Azerbaycan’ı, Dağlık Karabağ Ermenilerinin güvenli, engelsiz ve hızlı bir şekilde geri dönüşüne ilişkin karar da dahil olmak üzere Uluslararası Adalet Divanı’nın kararlarına uymaya çağırdı. Kararda, Karabağ Ermenileri ile kapsamlı ve şeffaf bir diyalog başlatılması ve onların korunması, toprak ve mülkiyet hakları konusunda gerekli tüm garantilerin verilmesi çağrısında bulunuldu. AB yapılarından, Dağlık Karabağ’dan yerinden edilen kişilerle ilgili konularda gerekli insani ihtiyaçların karşılanması konusunda Ermenistan’ı desteklemeye devam etmeleri istendi.

Dağlık Karabağ’ın tarihi ve kültürel mirasının korunması konusunda derin endişelerini dile getiren Avrupa Parlamentosu üyeleri, Azerbaycanlı yetkililere bölgedeki kültürel, dini veya tarihi mirasın daha fazla tahrip edilmesinden kaçınmaları ve bunun yerine mevcut zengin çeşitliliğin korunması çağrısında bulundu.

Karar, Azerbaycan’ın diplomatik temsilcileri veya Azerbaycan hükümet ve parlamento üyeleri tarafından AB üye devletlerinin seçilmiş yetkililerine yönelik kamuya açık hakaretleri ve doğrudan tehditleri şiddetle kınadı. Bu bağlamda Avrupa Parlamentosu, Azerbaycanlı yetkililerin AB yapılarına ait binalara girişinin bir sonraki duyuruya kadar yasaklanmasını talep etti.