Ermeni Soykırımı üzerine araştırmalarıyla bilinen İstanbul doğumlu Vahakn N. Dadrian’ın arşivi digitalize edilerek araştırmacıların erişimine açılıyor. Konuyla ilgili olarak projeye destek veren kurumlardan kapsamlı bir açıklama yapıldı. Açıklama şöyle:

“Ararat-Eskijian Müzesi Araştırma Merkezi (The Ararat-Eskijian Museum Research Center (AEMRC) ve Ermeni Soykırımı Araştırma Programı (The Armenian Genocide Research Program (AGRP), UCLA’deki ‘The Promise Armenian Institute’ ile beraber Vahakn N. Dadrian Arşiv Projesi’nin başladığını duyurmaktan onur duyar.

Profesör Vahakn N. Dadrian(1926-2019), Ermeni Soykırımı çalışmalarının en önde gelen bilim insanıydı ve daha geniş kapsamlı soykırım çalışmalarının gerçekleşmesinde etkili oldu. Bu alanda ders verdi ve Ermeni Soykırımı’nın daha geniş alanlarda kabulünü doğuran yayınlar yaptı. Eşsiz arşiv koleksiyonu ve kitapları; Ermeni Soykırımı’nın temelleri, kendisi ve sonrasını araştıranlar için olağanüstü bir değere sahiptir.

Uzun kariyeri boyunca Profesör Dadrian; Amerikan, İngiliz, Alman, Fransız, Ermeni ve Osmanlı arşivlerinin de içinde olduğu dünyanın birçok bölgesindeki arşivlerden çok miktarda malzeme topladı. Ayrıca arşivi, birçok dilden, çok sayıda, yayınlanmamış el yazması ve gazete içerir. Ölümünden önce elindeki materyalleri AEMRC’ye devretti. ‘Vahakn Dadrian Ermeni Soykırımı Kitap Koleksiyonu’; şimdi Güney Kaliforniya Üniversitesindeki Edward L. Doheny Jr. Hafıza Kütüphanesi’nde bulunmaktadır.

AEMRC Dadrian’ın tarihsel kaynaklardaki kişisel notlarını ve arşivlerini dijitalleştirmek ve Ermeni Soykırımı ve genel soykırım çalışmaları konusundaki bilgilerini geliştirmekle uğraşan gelecek nesiller için elverişli hale getirmek amacıyla, 2009’da bir proje başlattı.

2018’e kadar 110,000 sayfadan 28,000 sayfanın tamamı dijitalleştirildi ve sayısallaştırıldı. Tüm arşiv koleksiyonunun özel dosya ve kutularda saklanması 2 yıllık bir çabaya mal oldu. Bu bütün arşiv, sadece AEMRC’de yüzyüze randevu alan bilim insanı ve araştırmacılar için açıktır. 2023’teki büyük hibe kabulünden sonra, kalan 80,000 sayfanın dijitalleştirme ve listelenmesine devam edeceğiz.

Ayrıca özellikle araştırmacılar için anahtar kelimelerle tarama yapmak amacıyla dijitalleştirilmiş çalışmanın erişilebilirliğini kolaylaştırmada önemli gelişmeler kaydettik. Clark Üniversitesi yüksek lisans öğrencisi Dr. Anna Aleksanyan bu çalışmalara dahil oldu..

Vahakn N. Dadrian Arşiv Projesi, AGRP’nin ilk yöneticisi Taner Akçam’ın liderliğinde yürütülmektedir. Bu projenin Aralık 2025’e kadar tamamlanması beklenmektedir. Tamamlanmasından sonra, tüm koleksiyon internet üzerinden erişilebilir olacak.

Ararat-Eskijiyan Müzesi; Haziran 1985’te, soykırımdan kurtulan Luther Eskijiyan tarafından kuruldu. Ermeni Soykırımı hakkında kitap ve materyallerin yanı sıra Ermeni zanaatinin eşsiz örneklerini içerir. Müze ayrıca bir kültür ve eğitim merkezidir.

Ermeni Soykırımı Araştırma Programı (The Armenian Genocide Research Program -AGRP), 2022 yılının başlarında UCLA’daki The Promise Armenian Institute ile işbirliğiyle kuruldu. Prof. Taner Akçam tarafından yürütülen AGRP; yirminci yüzyılın başında Osmanlı İmparatorluğu’ndaki Ermeni Soykırımı çalışmalarıyla ilgili araştırma ve bilimsel aktiviteler ile ilgileniyor.”