Azerbaycan'ın batısı ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’ni, hatta Türkiye ile Orta Asya’daki Türk devletlerini birbirine bağlaması öngörülen Bakü'nün Zengezur Koridoru projesi gündemdeki yerini koruyor. İşte o hattın geçmesinin önerildiği Ermenistan'ın güneyini, Türkiye'den ilk kez CNN Türk için Serdar Korucu ve CNN Türk şef kameramanı Ahmet Akpolat görüntüledi.

“Şu an Ermenistan’ın güneyindeyiz. Ermenistan coğrafi olarak çok büyük bir ülke değil fakat başkent Erivan’dan 4-5 saat süren bir yolculukla yaklaşık 250 kilometrelik bir yolculukla biz buraya geldik. Tatev Manastırı’ndayız. Bu manastır bölgenin dini, kültürel, tarihi merkezlerinden biri. Bu nedenle bu manastırın da yer aldığı bölge, Ermenistan’ın güney toprakları

İşte bu manastırın da yer aldığı bölge, Ermenistan’ın güney toprakları son dönemde siyasetin de gündeminde. 2020 yılındaki savaşın sonrasında geçen sene yaşanan çatışmalardan bölge de etkilenmiş, bu nedenle bazıları güvenlik endişesiyle kuzeye göç etmişti. Çatışmaların sona ermesinin ardındansa yerleşim bölgelerine geri döndüler.

Burası aynı zamanda tartışmaların odağında yer alan, Azerbaycan’ın Zengezur projesi dediği alanın da yakınında… Şu an bulunduğumuz yerin doğusundaysa 30-40 kilometrelik karayolu bağlantısı uzağında Azerbaycan, güneyinde yaklaşık 120 kilometre uzaklıkta İran, batısındaysa 70 kilometre uzaklığında Azerbaycan’a bağlı Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti yer alıyor.

Bu hattın iki bölgenin coğrafi olarak en yakın olduğu Ermenistan’ın güneyinden geçmesi öngörülüyor. Fakat bu sadece Azerbaycan’ı bir yol ile birleştirmekle kalmıyor. Aynı zamanda Azerbaycan’ı doğrudan Türkiye’ye de bağlamayı amaçlıyor. Bu bağlantının kurulmasının Ermenistan’ın kendisine de ekonomik katkı sunacağı, bölgede ekonomik gelişim sağlayacağı ifade ediliyor. Bu proje Ankara için de önemli. Çünkü bu sayede Türkiye, Azerbaycan’a ve Orta Asya’daki Türk Cumhuriyetlerine açılma imkanına kavuşmak istiyor.

2020’deki anlaşmada 9. madde şöyleydi. “Bölgedeki tüm ekonomi ve ulaşım bağlantıları açılacak. Ermenistan Cumhuriyeti, insanların, araçların ve malların her iki yönde engelsiz bir şekilde hareketini organize etmek için Azerbaycan Cumhuriyeti’nin batı bölgeleri ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti arasındaki ulaşım bağlantılarının güvenliğini garanti eder” diyordu. Metinde ayrıca “Tarafların mutabakatı ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’ni Azerbaycan’ın Batı bölgelerine bağlayan yeni ulaşım bağlantılarının inşası gerçekleşecektir” cümlesi yer almıştı.

İşte Bakü de bu madde üzerinden talebini iletiyor. Buradan Ermenistan’ın da bakış açısını aktaralım. 2022 yılının Ekim ayında konu gündeme geldiğinde Başbakan Nikol Paşinyan, sosyal paylaşım platformu Twitter üzerinden yaptığı açıklamasında, anlaşmada yeni yollar inşa etmeye dair yükümlülük olmasa da Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki anlaşmalarla mevzuata uygun bir şekilde bir hattın gerçekleşebileceğini söylüyordu.

İran ise bu proje nedeniyle kaygılı. Hatta projenin geçmesi öngörülen güzergahın yakınlarında yer alan Ermenistan’ın Kapan şehrinde de Ekim ayında bir başkonsolosluk açtı.

İşte dünyanın gözünü çevirdiği bu kritik bölgeyi Türkiye’den gelerek ilk görüntüleyen haber kanalı CNN Türk oldu.