Ermenistan Radyosu uluslar arası programları yönetimi, Yılbaşı bayramınız kutlu olsun diyerek, soydaşları ve dinleyicilerinin yılbaşı bayramını kutlamakta, yeni yılda refah ve barış dolu bir gökyüzü dilemektedir.

Yılbaşı, Ermeniler için hayır ve bereket bayramıdır.

Çok eski dönemlerden bu günlere kadar olan sürede, Ermenistan’da Navasart, Amanor ve Gağant olmak üzere, farklı dönemlerde 3 farklı yılbaşı kutlanmıştır.

Bunlar sırayla 21 Mart, 11 Ağustos ve 1 Ocakta kutlanırdı.

Çok eski zamanlarda Ermenistan’da, gece ve gündüzün eşit olduğu 21 Mart, yılbaşı olarak kabul edilmekteydi.

21 Mart gününün yılbaşı olarak seçilmesi, bir tesadüf değildi.

Ermeni Pagan rahiplerinin gözlemlerine göre, tabiatın ilkbaharın başında uyandığından dolayı, ziraat çalışmalarını da simgeleyen tabiatın uyanma günü, Ermeniler tarafından yılbaşı olarak kabul edilmişti.

Bu gün ayrıca, Ermeni mitolojisinin baş Tanrısı Vahakn’ın doğum günüydü

Vahakn savaş, cesaret, zafer ve gök gürültüsü tanrısı olup, kudreti simgelemekteydi.

Amanor’un kelime anlamı, yeni yıl demektir.

Ermeni efsanesinde Amanor, bolluk bereket ve mahsulün koruyucu tanrısıdır.

Amanor’un kardeşi Vanatur ise, misafirperverliğin tanrısı sayılmaktaydı.

Yılbaşı bayramı da Amanor ve Vanatur’a adanmış oluyordu.

Konukseverliğin Ermenilerde her zaman özel bir yeri olmuştur.

Ermenilere göre evin misafiri, Allah’ın misafiriydi.

Ermenilerde, ikinci yılbaşı olan Navasart, 11 Ağustos’ta kutlanıyordu.

Geleneğe göre Ermenilerin atası Hayk, zalim Bel’i öldürerek, kendi hanedanlığını düşmanın hükümranlığı altında yaşamaktan kurtardı.

Bu zafer M.Ö. 11 Ağustos 2492 yılı tarihinde kazanılmış olduğundan dolayı, tarihi Ermenistan’da 1 Navasart olarak, 11 Ağustos gününde yılbaşı kutlanmaktaydı.

Navasart törenlerine Ermeni kral ve kraliçesi, prensleri ve askerleri katılır, bu törenler sadece eğlence maçlı olmayıp, milli birliği ve ruh gücünü simgelemekteydi.

XVIII. yüzyılda katolikos Simeon Yerevantsi’nin kararıyla 1 Ocak, yılbaşı olarak kabul edildi.

Yılbaşı Ermenistan’da Amanor olarak da anılır.

Amanor’un kelime anlamı yeni-yıl’dır.

Yılbaşı günümüzde Gağant olarak anılır.

Gağant Rumca Kalantos sözünden alınıp, yılın birinci günün anlamına gelmektedir.

Yılbaşında mutlaka Noel ağacı süslenir.

Avrupa’da bu, 24 Aralıkta gerçekleşir.

Noel ağacı süslenmesi ve insanların birbirini kutlayıp, hediyeler vermesi geleneği, Avrupa’da XVI. yüzyılda devreye girmiştir.

Ermenistan’da Noel ağacı, yılbaşı arifesinde süslenir, İsa’nın kutsal doğuşu bayramı da 6 Ocak’ta kutlanır.

Ağaç da, doğa ve orman gibi, Ermenistan’da eski Putperestlik dönemlerinden itibaren kutsal kabul edilmişti.

Eski zamanlarda Ermeniler, ruhun ölümsüzlüne ve ölümden sonra ruhun çevredeki doğaya geçtiğine inanmaktaydı.

Ermeniler, bayram arifesinde geleneksel olarak ev ve avluyu temizler, bu çalışmalara tüm aile katılırdı.

Temizlik töreni, doğaya tapma dönemlerinden gelmekte olup, yeni yılın gelmesiyle vücut ve ruhun temizliğini simgelemektedir.

Ermenice surb, yani kutsal kelimesi, saf ve temiz anlamına da gelmektedir.

Temizlik ise, başlangıç, yeni dönem, güneşin yeni devresi ve yeni yılı simgeler.

Temizleme töreninin ruhani mahiyeti de vardır.

Eski zamanlarda, bayramda aile üyelerinin ağızlarına bal sürülürdü, zira bu günde yalnız tatlı sözler söylenmeliydi.

Eski yıldan yeni yıla geçiş gününde, her bir kötü sözün, tüm yıl boyunca kötülük getireceğine inanılmaktaydı.

Dargın olanlar, barışmalıydı.

Evlerde muhakkak ateş yanardı.

Ateş, evin başarısını koruyordu.

Sönmemesi için, ateş sürekli beslenirdi.

Ermenilerin sofraları koşullara bakmaksızın, Yılbaşında her zaman bol olmalıydı.

Ermenistan farklı iklimli bir ülke olup, birbirine komşu olan bölgelerde dahi aynı mahsul kaldırılmadığından dolayı, farklı bölgelerde farklı yemekler hazırlanmakla birlikte, bu yemekler arasında belli bir oranda paralellikler vardı.

Ermenistan’ın tüm bölgelerinde, bayram sofralarının milli bir niteliği vardır.

Sofralarda çeşitli börekler ve hamur işleri, kuru meyveler, geleneksel etsiz Ermeni perhiz dolması, salata çeşitleri, Ermeni şarapları ve daha başka tatlılar bulunurdu. İsa Mesih’in doğuşundan önceki perhiz döneminde olduğundan dolayı, yılbaşı sofrasında geleneksel olarak et ve hayvansal ürünler bulunmaz.

Deniz ürünleri tüketilebilir.

İnanca göre, yılbaşı nasıl karşılanırsa, bütün yıl böyle geçerdi.

Yılbaşı bayramı, sevinç ve mutluluğun sembolüdür.

Yeni yılda hepinize sevinç, refah, mutluluk ve umutlarınız ile arzularınızın gerçekleşmesini diliyoruz.