Ռուսական Репортёр հրատարակությունը հոդված է հրապարակել Կասպից ծովի շրջակայքում իր ազդեցությունը մեծացնելու հարցում վերջերս հաջողություն գրանցած Մոսկվայի, Թուրքիայի և այս ուղղությամբ ղարաբաղյան պատերազմից հետո սպասվելիք փոփոխությունների մասին:

Աղբյուրը նշում է, որ Կասպից ծովը հարուստ պաշարներ ունի, այն նաև կարևորագույն հանգույց է խողովակաշարերի հնարավոր տեղադրման համար. այս տարածքի հարցում մեծ հետաքրքրություն է ցուցաբերել նաև ԱՄՆ-ն:

Նշվում է, որ Կասպից ծովի ջրային տարածքը վերջերս բաժանվել է նրա ափին գտնվող երկրների միջև, որոնց թվում է Ադրբեջանը, որը ղարաբաղյան պատերազմի ընթացքում ապացուցեց, որ Թուրքիայի հավատարիմ դաշնակիցն է: Պատերազմն ավարտվեց Ստեփանակերտի կապիտուլյացիայով, սակայն Բաքուն չի գրավել չճանաչված հանրապետության ամբողջ տարածքը, ինչը պատերազմական գործողությունները ցանկացած պահի վերսկսելու պաշտոնական առիթ է: Սա Անկարային իրավունք է տալիս իր զորակազմն ու ռազմական բազաները տեղակայել Ադրբեջանում՝ տարածաշրջանում կայունության ապահովման պատրվակով:

Թեև ի տարբերություն ռուսների՝ թուրք զինվորականները «խաղաղապահներ» չեն կոչվի, սակայն դրանից ոչինչ չի փոխվում: Ի դեպ՝ իր զբաղեցրած տարածքներում վերջիններիս տեղակայման համար Բաքվին Մոսկվայի համաձայնությունը պետք չի լինի, դա զուտ տեխնիկական խնդիր է երկու ինքնիշխան պետությունների միջև:

Նշվում է, որ Թուրքիան առանձնապես չի փորձում թաքցնել դեպի Կասպից ծով և Կենտրոնական Ասիա դուրս գալու ուղղությամբ իր ներդրած ջանքերը: Թուրքիան սահմանակցում է Նախիջևանի հետ, իսկ Լեռնային Ղարաբաղի հետ պատերազմի ընթացքում իր տարածքն Ադրբեջանի հետ կապելու Անկարայի ծրագրի մասին ավելի վաղ նախազգուշացնում էր հայկական կողմը:

Թուրքիայի և Ադրբեջանի հիմնական նպատակն Արցախի և Իրանի սահմանը կտրելը, Հայաստանի պետական սահմանին հասնելը և դեպի Նախիջևան միջանցք «գցելն» է:

Դեռևս 2017 թվականին նախագահ Ալիևը հայտարարել էր, որ պատրաստ է Նախիջևանը դուրս բերել տրանսպորտային շրջափակումից՝ ստեղծելով Կարս-Իգդիր-Նախիջևան երկաթուղին: Այս ծրագրի իրականացման դեպքում Հնդկաստանից և Պակիստանից եկող բեռները Ադրբեջանի միջով մատակարարվելու են Իրան, Ռուսաստան, Հյուսիսային Եվրոպա և հակառակը:

Հետաքրքիր է, որ այս ճանապարհը ռեալիզացվում է նաև «Հյուսիս-Հարավ» տրանսպորտային միջանցքում, սակայն Բաքվի ծրագրի համաձայն՝ դեպի Ռուսաստան տարանցումը պետք է Ադրբեջանի միջով կատարվի: Այժմ իրանական սահմանի երկայնքով հավելյալ ցամաքային միջանցքը ռազմական ուժի միջոցով է բացվել, և Անկարան իր դաշնակցի միջոցով հասանելիություն կստանա Կասպից ծովի ռեսուրսները:

Հիշեցնենք, որ նոյեմբերի 9-ին Ռուսաստանի, Հայաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարները Լեռնային Ղարաբաղում ռուս խաղաղապահների տեղակայման շուրջ պայմանավորվածություն են ձեռք բերել, ստորագրվել է հայտարարություն:

Ռուս խաղաղապահների մի մասն արդեն Արցախում է։ Նոյեմբերի 11-ին ՀՀ պաշտպանության նախարար Դավիթ Տոնոյանն ընդունել է Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության գոտում հրադադարի ռեժիմի վերահսկման նպատակով ժամանած ՌԴ խաղաղապահ զորակազմի հրամանատար, գեներալ-լեյտենանտ Ռուստամ Մուրադովին: Հանդիպմանը քննարկվել են խաղաղապահ առաքելության կազմակերպման և իրականացման հարցեր։