Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Ermenistan'ın, Azerbaycan'ın Artsakh'a (Dağlık Karabağ) karşı gerçekleştirdiği savaş ile ilgili Türkiye hakkında aldırdığı geçici tedbir kararının kaldırılması için, Türkiye’nin yaptığı başvuruyu reddetti.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 6 Ekim 2020'de Ermenistan'ın başvurusu üzerine Türkiye dahil, Artsakh'taki çatışmaya doğrudan veya dolaylı olarak katılan tüm devletleri, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) sivillere garanti ettiği hakların ihlaline katkıda bulunacak herhangi bir eylemden kaçınmaya ve sözleşme kapsamındaki yükümlülüklerine saygı göstermeye çağıran bir karar aldı.

Kararın ertesi günü, 7 Ekim'de, Ankara, AİHM'e başvurarak, mahkemeden kararını yeniden gözden geçirmesini ve Türkiye'ye karşı alınan geçici tedbiri kaldırmasını istedi.

Türkiye'nin talebini görüşen Mahkeme, kararında, AİHM İçtüzüğü'nün 39. Maddesi uyarınca geçici bir tedbirin, telafisi mümkün olmayan bir hasar riski durumlarında alınabilecek acil bir önlem olduğunu hatırlatarak, şu ifadelere yer verdi:

"Böyle bir önlemin belirtilmesi geçici niteliktedir ve olası çekişmeli yargılamalar bağlamında davanın kabul edilebilirliğine veya esasına ilişkin müteakip incelemeye zarar getirmez. 6 Ekim 2020 tarihli karar, sözleşmeye imza atan devletlerin çatışmaya doğrudan veya dolaylı olarak karıştıklarını gösteren kanıtlara dayanılarak Mahkeme tarafından alınmıştır. Yalnızca Türkiye'ye değil, ilgili tüm devletlere yöneliktir. Mahkeme, Türk hükümeti tarafından formüle edilen itirazları inceledikten ve çatışmanın ciddiyetini ve yaşadığı tırmanışı bir kez daha dikkate aldıktan sonra, kararını değiştirmek ve belirtilen geçici tedbiri kısmen kaldırmak için hiçbir neden görmemektedir."

AİHM İçtüzüğü'nün 39. Maddesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne taraf herhangi bir devlet hakkında geçici tedbir alabilmesine olanak veriyor. Geçici tedbir kararı, yalnızca telafisi mümkün olmayan hasar riskinin yakın olduğu durumlarda geçerli olan acil durum tedbirleri olarak tanımlanıyor.

Hatırlanacağı üzere Emenistan'ın AİHM temsilciliği'nden edinden bilgiye göre Ermenistan'dan yapılan yazılı açıklamada şu ifadelere yer verilmişti:

''Özellikle Azerbaycan tarafından Artsakh Cumhuriyeti ve Ermenistan Cumhuriyeti'nin sivil halkı ve yerleşim birimlerine karşı uluslararası insancıl hukuk ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ağır ihlaleriyle gerçekleştirilen saldırılara Türkiye'nin çok yönlü desteği ve savaş operasyonlara devamlı katılımı dikkate alarak Ermenistan Cumhuriyeti kendi ve Artsakh Cumhuriyeti adına Türkiye'ye karşı Avrupa Mahkemesinin İçtüzüğü'ndeki 39. Maddesinde öngürülen geçici tedbirlerin uygulunmasını talep etti.''