Defineciler tarafından tahrip edilen Ankara Stanoz Ermeni mezarlığıyla ilgili Özgür Özdemir’in yazısı

Ankara’da definecilerin hedefindeki Ermeni mezarlığı: “Ermeni deyince zengin zannedip talan ediyorlar”

Ankara’nın Sincan ilçesine bağlı Yenikent semtindeki Zir Vadisi’nde bulunan Ermeni Stanoz Mezarlığı yıllardır definecilerin hedefinde. Kent merkezine 30 kilometre uzaklıkta bulunmasına ve 2. derece arkeolojik sit alanı içinde yer almasına rağmen mezarlıktaki tahribat sürüyor.

Yüz yıl önce nüfusunun tamamı Ermeniler’den oluşan Ankara’daki Stanoz yerleşkesi bugün hayalet bir kasaba. Bölgede sadece Kevork Balaban adlı Ermeni yurttaş ve ailesi yaşıyor. 1957 yılında bölgede yaşanan sel felaketi sonrası bölge sakinleri Yenikent’e taşındı. Derin bir vadi üzerine kurulu bölgede ayakta kalan neredeyse hiçbir yapı yok. Müslüman ve Ermeni mezarlığı arasında kurulan yerleşim yerinde bugün sadece tarımsal faaliyetler yapılıyor.

Mezarlık bölgede kimse kalmaması nedeniyle kaderine terk edilmiş durumda. Mezarlığa en son defnedilen kişi, Kevork Balaban’ın 1978 yılında hayatını kaybeden annesi.

“Devletin bu mezarlığı koruması gerekiyordu”

Bölge sakini Suat Kavak devletin bu mezarlığı koruma altına alması gerektiğini ancak bunu yapmadığını söylüyor. Bölgenin ilk yerleşimcilerinin Ermeniler olduğunu ancak zamanla bölgede hiç Ermeni yurttaşın kalmadığını belirten Kavak sözlerini şöyle sürdürüyor: “Zanaat ile uğraşan Ermeniler vardı. Onlar gidince meydan öbürlerine kaldı ve yaşam bitti.”

“Bu mezarlığa saygı göstermemiz gerekiyor”

Mahalle muhtarı Talat Balanoğlu ise Ermeni denilince akla paranın geldiğini belirtip “Zengin oldukları zannedilip mezarlık talan ediyor” diyor.
Zir Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Başkanı Fahri Bayraktar ise mezarlık alanına saygı duyulması gerektiğini belirtiyor: “Bütün mezarları defineciler tahrip etti. Biz belediye başkanımızın öncülüğünde Müslüman bir iş insanı ile mezarlığın etrafını çevirdik ancak sonradan yine tahrip edildi. İnsanlar geçmişe saygı göstermiyor. Buradan giden Ermeniler’in torunları gelip mezarlığı ziyaret ediyorlar. Ancak korktukları için kendilerini gizliyorlar. Balkanlar’da ecdadımın mezarına saygı duymak istiyorsam benim de buna saygı göstermem lazım.”

“Buraya gömülmek istemiyorum”

Zir Vadisi’nde kalan tek Ermeni olan Kevork Balaban, öldüğünde buraya gömülmek istemiyor. Balaban, “Burada akıllı durmaz, beni rahatsız ederler. Babamın yanına, Cebeci’ye gitmek istiyorum” diye sitem ediyor.