Noel Baba olarak da bilinen Aziz Nikolaos’ın Antalya’nın Demre (Myra) ilçesinde bulunan kilisesi, her yıl çok sayıda kişi tarafından ziyaret ediliyor.

İ.S. 3’üncü yüzyılın ikinci yarısında Patara’da doğup Myra’da piskoposluk yapmış olan Aziz Nikolaos’ın saygın dini kişiliği, öldükten sonra aziz mertebesine ulaşmasını sağlamış, başta eski Rusya Çarlığı olmak üzere Avrupa’nın birçok ülkesinin en popüler azizi olmuş. Avrupa’nın kuzey ülkelerinde çocukların koruyucusu ve sevindiricisi Noel Baba geleneği Aziz Nikolaos inancıyla bütünleştirilerek yarı dini ve çok popüler efsanevi bir tipin yaratılmasına sebep olmuş. Bu karakterin kökünün kuzey ülkelerinin çok eski inançlarından alındığı, Noel Baba’nın geyikler tarafından çekilen bir kızakla dolaşmasından anlaşılır. Hâlbuki gerçek Myralı Aziz Nikolaos’ın yaşadığı yerler hiç kar görmeyen Akdeniz kıyılarıydı. Onun zor durumda olan çocukları koruyucu kişiliği, Noel geceleri hediyeler getirdiğine inanılan sempatik bir ihtiyara dönüşmüş.

Aziz Nikolaos olarak özellikle Doğu Akdenizli gemiciler ona saygı göstermiş küçük, büyük bütün teknelere resmi veya ikonası asılmış, sefere çıkarken “Dümenini Aziz Nikolaos tutsun” dileği gelenek olmuş. Aziz Nikolaos Kilisesi, Bizans sanat tarihinin önemli bir anıtı, mimari üslubu ve süslemesiyle Orta Bizans Dönemi’nin en seçkin örneği. [Antalyadaki Noel Baba kilisesine yoğun ilgi]İ.S. 5’nci yüzyılda Myra’nın (Demre) Likya eyaletinin başkenti, Myra Başpiskoposu’nun da Anadolu’nun ikinci büyük din otoritesi olması, Aziz Nikolaos’un ölümünden sonraki yıllarda şehrin saygınlığının artmasında büyük rol oynamış. Myra halkı ölümünden sonra Aziz adına önce bir anıt, sonra da büyük bir bazilika inşa ettirmiş, bu devirde Aziz adına İstanbul’da büyük bir kilise inşa edilmiş. Myra’daki bazilika depremler ve şehre yapılan akınlar sonucu 8’inci yüzyılda büyük hasar görmüş, 9’uncu yüzyılda ise kubbeli kilise olarak yeniden inşa edilmiş.

Daha sonraki ilaveler 11’inci yüzyılda Orta Bizans devrinde gerçekleşmiş. Bu dönemin en önemli onarımının 1042’de İmparator IX. Konstantin ile karısı Zoe tarafından yapıldığı bilinmekte. Duvar freskleri ve taban mozaiklerinin çoğu bu döneme ait. Yüzyıllar içinde çeşitli nedenlerle tahrip olmuş kilisenin diğer geniş kapsamlı onarımı 1862 yılında Rus Çarı I. Nikolay tarafından gerçekleştirilmiş. Orijinal planından oldukça sapmış bu onarıma ait çan kulesi ve omurgalı yeni orta kubbe ekleri bu çalışmaların ürünü. Bugünkü kilisenin özgün temelleri üzerinde değişik zamanlarda yapılmış birçok yapı bulunuyor. Böylece kilise çeşitli dönemlerde inşa edilmiş bir kompleks görünümünde