Liva Cafe’de bir basın toplantısı yaparak yeni çıkarttığı ‘Ani Kaynakçası’, ‘Ani Sırları’, ‘Ani Through the Eyes of Travelers’ ve ‘Seyyahların Gözünden Ani’ kitaplarının tanıtımını yapan Araştırmacı-Yazar Sezai Yazıcı, Ani hakkında bilinmesi gereken tüm detayları açıkladı.

Ani’nin bir şehir olduğunu vurgulayan Yazıcı, “Benzer örneklerde de Ören Yeri gibi isimler pek rastlanılmıyor. En doğrusu Ani’dir. Çünkü Ani’yi bir yer olarak anıyorsunuz. Onu ancak o şekilde taçlandırmak lazım. Ani, Ani bir şehirdir. Ani Ören Yeri gibi isimlere tabi saygı duyuyorum ama ben benzerlerinde hep böyle anıldığını ve hatta batılı kaynaklarda da böyle. Ama çok gerektikçe tabi Ani Şehri diyebilirsiniz ben de yeri geldiğinde söylüyorum ama Ören Yeri gibi bir tamlamaya gitmedim.” dedi.

Ani ile ilgili 4 kitap hakkında kısaca bilgi veren Yazıcı kitapların özetini şöyle dile getirdi;

Ani Kaynakçası:

Bu kitapta Ani üzerine yayınlanmış dünyadaki bütün dillerde 2 bin 29 eserin ya da 2 bin 29 çalışmanın künyesi yer alıyor ve Ani’nin milattan önce 2000’den başlayarak UNESCO Dünya Miras Listesine eklenmesine kadar geçen süre içerisinde kronolojisi aktarılıyor. Bu da 225 madde de aktarılıyor.

Seyyahların Gözünden Ani:

Ani Seyyahları, 42 Seyyahın Ani’yi ziyaret ettiği aktarılıyor. Bunların birkaçı bizim şuana kadar hiç bilmediğimiz Salt Ani değil Kars’ın tarihini de zenginleştirecek bilgiler bize veriyor. Tarih kitaplarında da farklı bildiğimiz bilgileri deşiyor, daha anlamlı tartışma yaratacak başka bilgiler ortaya koyuyor.

Ani Through the Eyes of Travelers:

Bir başka kitap ise Ani Seyyahlarının İngilizcesi oluyor.

Ani Sırları:

Eş zamanlı çıkarttık ki bütün dünyada aynı anda 4 kitap da okunabilsin. Belki fark etmişsinizdir bu kitaplar, buradaki kaynaklar kendi özgün dili. Eğer bu Latin batı dillerindeki harflerle değilse Latin harflerine transkripte ettik. Türkçelerini yazdık. İngilizce ise İngilizcelerini yazdık. Yani herkesin okuyabileceği türden kitaplar. Çevrilmesi gereken yerler ise sol taraf Türkçe, sağ taraf İngilizce. Ani sırları da böyle bir kitap. Yani yabancının da Türk’ün de aynı anda okuyacağı türden kitaplar.

ANİ ÜZERİNE ON YILDA HAZIRLANAN DÖRT KİTAP YAYIMLANDI

2016 Yılında Dünya Miras Listesine eklenen Kars’a 42 km uzaklıktaki Ani üzerine, Sezai Yazıcı’nın hazırladığı dört kitap aynı anda yayınladı. Türkiye Ermenistan sınırında yer alan Ortaçağın önemli ticaret merkezi ve Bagratlı Krallığının kadim başkenti Ani’de; Urartu, İskit, Pers, Makedon, Selevkos, Artaksias, Arşaguni, Sasani, Ermeni, Roma, Bizans, Selçuklu, Kürt, Asuri, Gürcü, İlhanlı ve Timurlular olmak üzere pek çok medeniyet yaşadı. 1001 kiliseli şehir olarak ünlenen Ani aynı zamanda Gotik mimari üslubunun öncüsü olarak biliniyor.

Türkiye’de Ani üzerine yapılan çalışmaların son derece sınırlı olduğunu belirten Sezai Yazıcı, yayınlanan bu kitapların önemli bir boşluğu doldurulacağını ifade etti. Yaptığı basın toplantısında on yılda hazırladığı kitaplarını tanıtan Yazıcı, bu kitapları Türkiye’deki üniversitelerle Avrupa Konseyine üye ülkelerin büyük elçilik ve konsolosluklarına ve pek çok devletin misyon şeflerine takdim ettiklerini bildirdi. Kütüphane ve Dokümantasyon merkezlerinin yanı sıra çok sayıda uzman ve akademisyenlere de gönderilen kitaplar çıkan tanıtım yazılarıyla hayranlık uyandırıyor ve büyük bir ilgi topluyor.

Serhat Kalkınma Ajansı’nın destekleriyle yayınlanan kitapların adları şöyle: 1. Ani Kaynakça [Ani bliography], 2. Ani Sırları [Secret of Ani], 3. Seyyahların Gözünden Ani, 4. Ani Through of Travelers. Türkçe ve İngilizce olarak hazırlanan kitaplar yaklaşık 1200 sayfadan oluşuyor. Ani Kaynakça başlıklı kitabın birinci bölümü Ani üzerine yayımlanmış Türkçe, İngilizce, Fransızca, Almanca, İtalyanca, İspanyolca, Macarca, Ermenice, Rusça ve Arapça 2029 kaynak künyesi var. Kitabın ikinci bölümünü 225 madde başlığı altında, Ani’deki dönem, zaman ya da olaylara satırbaşlarıyla çok kapsamlı bir zamandizin yer alıyor.

Ani Sırları başlıklı kitabın birinci bölümünde yeterince bilinmeyen mağaralar, tüneller, yeraltı geçitleri, güvercinlikler, türbeler gibi yer altı yapılarıyla, bölgenin tarihi coğrafyası ve jeolojisi ele alınıyor. İkinci bölümünde İslami, Süryani, Ermeni ve Bizans kaynakları üzerinden Ani’nin 1064 yılında Sultan Alpaslan tarafından fethinin sırları üzerinde duruluyor. Üçüncü bölümde şimdiye kadar kesin olarak bilinmeyen Ani’deki köprünün karşılaştırmalı olarak yıkılış öyküsü anlatılıyor. Son bölümde günümüzdeki bazı bölgelere göre halen çok ileride olan Ani’nin 1000 yıl önceki su şebekesinin esrarının şifreleri çözülmeye çalışılıyor.

Araştırmacı Sezai Yazıcı’nın Seyyahların gözünden Ani adlı kitabında ise kimilerinin adları ilk kez duyulan 42 seyyahın gözünden Ani anlatılıyor. Bu kitapta şu ana kadar Kars tarihinin bilinmeyen kimi olaylarına seyyahların tanıklığında yer verilmiş. Ebul Manuçehr camideki Ebu Said Bahadır Han’ın fermanının Khanikof’tan önce ilk kez Eugene Boré adlı seyyahın okuduğu belirtilmiş.

Yazıcı’nın Ani Sırları kitabının arka kapağında Ani üzerine çalışmalar yapmış İtalyan Profesör Roberto Bixio’nun şu etkili ifadeleri dikkat çekiyor: “Bugün yaptığı çalışmalarla Sezai Yazıcı, sadece Kars'a ve Türkiye'ye değil, tüm insanlara bu büyük katkı ile tüm insanlığın kültürel mirasını zenginleştirme olanağı vermiştir.”