Այսօր կը լրանայ հայ վրիժառու Սողոմոն Թեհլիրեանի կողմէ Թալէաթ փաշայի սպանութեան 96-ամեակը:

Թեհլիրեան կը մասնակցի Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութեան «Նեմեսիս» գործողութեան։

Եւ 15 Մարտ 1921-ի ա­ռա­ւօ­տեան ժա­մը 10-ին, երբ Թա­լէաթ իր բնա­կա­րա­նէն դուրս գա­լով կը յա­ռա­ջա­նար մայ­թէն, Թեհ­լի­րեան հան­դի­պա­կաց մայ­թէն փո­ղո­ցը կտրեց, դէմ առ դէմ մօ­տե­ցաւ ջար­դա­րա­րին եւ ատր­ճա­նա­կի մէկ գնդա­կով գե­տին փռեց զայն։ Ան­ցորդ­նե­րը յար­ձա­կե­ցան Թեհ­լի­րեա­նի վրայ, խոշ­տան­գե­ցին զայն՝ ա­ռանց գիտ­նա­լու, թէ ին­չո՛ւ օր-ցե­րե­կով բա­րե­համ­բոյր տես­քով այդ ե­րի­տա­սար­դը ա­հա­բե­կած եւ ան­շունչ գե­տին փռո­ւած էր ան­ծա­նօթ… ան­ցորդ մը։

Սո­ղո­մոն Թեհ­լի­րեան ձեր­բա­կա­լո­ւե­ցաւ, աղմ­կա­լից դա­տա­վա­րու­թեան ար­ժա­նա­ցաւ, դա­տա­րա­նը հաս­տա­տեց, որ ա­հա­բե­կու­մի են­թար­կո­ւած «զո­հը»՝ Թա­լէաթ, իս­կու­թեան մէջ զոհ չէր, այլ՝ դա­հիճ էր ու, ա­ւե­լի՛ն, դահ­ճա­պետ էր, ո­րուն ու­սե­րուն կը ծան­րա­նար ամ­բողջ ժո­ղո­վուրդ մը ցե­ղաս­պա­նու­թեան են­թար­կած ըլ­լա­լու պե­տա­կան յան­ցա­գոր­ծու­թեան ծան­րա­գոյն պա­տաս­խա­նա­տուու­թիւ­նը։

Երկուսուկէս ամիս անց դատարանին մէջ գերմանացի փաստաբան դոկտոր Տիմայըրը իր պաշտպանական ճառին մէջ կ՛ըսէր. «Սողոմոն Թելերեան ինքը չէր, որ փողոց կ’իջնէր Թալէաթ փաշան սպաննելու, իր մէջ կ’իջնէին դարերը, միլիոնաւոր սպանուածները: Ան, կարելի է ըսել, կը տանէր իր առջեւ դրօշակը խոշտանգուածներուն, դրօշակը իր լլկուած ընտանիքին»:

Դատավարութեան ժամանակ Թեհլիրեան կ՛ըսէ. «Այո՛, ես մարդ սպաննած եմ, բայց մարդասպան չեմ»:

Թեհլիրեանի դատավարութեան արդիւնքներուն սրտատրոփ հետեւած է համաշխարհային հանրութիւնը: Գերմանական դատարանը Թեհլիրեանը անմեղ ճանչցած է` «Արդեօք Թեհլիրեանը մարդ սպաննա՞ծ է» հարցումն տալով «Ոչ»՛ պատասխանը:

�