Katoliklerin ruhani lideri ve Vatikan Şehir Devleti Başkanı Papa Francesco’nun 24-26 Haziran’da Ermenistan`a yapacağı ziyareti sırasında “soykırım” ifadesini kullanıp kullanmayacağı merak konusu olurken, Vatikan Basın Sözcüsü Peder Federico Lombardi’den ilginç bir çıkış geldi. Basın toplantısında neden “soykırım” kelimesini kullanmadığına ilişkin bir soruya Lombardi, “Korkunç bir katliam yaşandığını kimse inkâr etmiyor. Zaten bunun için de Tsitsernakaberd Anıtı’nı (Ermeni Soykırımı Anıtı) ziyaret etmeye gideceğiz, ancak politik-sosyolojik bir tartışma tuzağına düşmek istemiyoruz” diye karşılık verdi.

�

Papa’nın başkent Erivan’dan başlayacak olan 14’üncü yurtdışı ziyaretinin mottosu, “Papa Francesco Kafkaslar’da. Hıristiyanlığı ilk kabul eden ülkeye ziyaret`` olarak belirlendi.

�

Ziyaretin logosunda ise, Hor Virap Manastırı ve Ararat Dağı`nın resmi ile Ermeni Apostolik Kilisesi’nin rengi olan mor ve Roma Katolik Kilisesinin sembolü olan sarı yer aldı.

Papa Francesco, selefi 2. Jean Paul’un 2001 yılındaki ziyaretinden sonra Ermenistan’a gidecek olan ikinci Katolik Kilisesi lideri olacak.

�

Ermenistan’ın, ruhani liderin Eylül ayı sonunda gideceği Gürcistan ve Azerbaycan’ı da kapsayan Kafkasya turunun ilk ayağı olacağı vurgulandı.

Yaklaşık 50 saat sürecek olan ziyaretin programına ilişkin Vatikan Basın Sözcüsü Peder Federico Lombardi bir brifing verdi.

�

Peder Lombardi, Papa’nın neden Ermenistan, Azerbaycan ve Gürcistan’a aynı anda gitmediğine ilişkin bir soruya, “Farklı nedenlerden dolayı. Bunlardan bir tanesi, Gürcistan Patriği’nin bu tarihlerde Girit’te (Ortodoks Konsili nedeniyle) olması gerektiği” diye yanıt verdi.

�

Lombardi bu ziyaretin nedenleri arasında, yerel Katolik Kilisesi’ni teşvik etmek ve Papa’nın bütün Ermeni halkına verdiği destek ve dostluğu göstermek olduğunu kaydetti.

�

Papa’ya, Türklerin tehcirden kurtardığı çiftçilerin torunu eşlik edecek
Peder Lombardi bu ülkede Papa’ya, Ermeni bir çiftçi olan arkadaşının kızı Evangelina Himitian’ın eşlik edeceğini de duyurdu. Papa’nın biyografisini de yazmış olan Himitian’ın dedelerinin, tehcirden kaçarken bazı Türk çiftçiler tarafından kurtarıldığı da vurgulandı.

�

Açıklanan programa göre, Cuma günü öğleden sonra Papa ile Ermenilerin ruhani lideri ve Ermeni Apostolik Kilisesi`nin başı Tüm Ermeniler Katolikosu. 2. Karekin ile Eçmiyazin Katedrali’nde ortak bir ayin düzenleyecek.

Bunun ardından Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan ile bir araya gelecek olan Papa, ertesi gün ise Ermeni Tehciri sırasında ölenlerin anısına adanan anıt Tsitsernakaberd’ı ziyaret edecek.

�

Ruhani lider bunun ardından, dönemin papası 15. Benediktus tarafından tehcirden kurtarıldıktan sonra Roma yakınlarındaki Castel Gandolfo’da bulunan Papalık yazlık konutunda ağırlananların soyundan gelen bazı kişilerle buluşacak. Papa aynı gün Gümrü’deki bir ayine katılacak.

�

Papa Francesco, programının son gününde ise, Ermenistan’da Hristiyanlığı yayan ilk isim olan Aziz Aydınlatıcı Gregor’un, içinde bulunan kuyuda 12 yıl boyunca yaşadığına inanılan Hor Virap Manastırı’ndaki ayinde bulunacak.

Ruhani lider burada, barışın simgesi olarak Ararat Dağı’na doğru güvercinler uçuracak.
Soykırım diyecek mi?
Bu arada basın mensuplarına dağıtılan ziyaret programında 2. Karekin ile Papa Francesco’nun imzalayacağı görülen ortak bildirinin daha sonra programdan çıkarıldığı anlaşıldı.

�

Peder Lombardi buna ve Papa’nın ziyareti boyunca “soykırım” ifadesini kullanıp kullanmayacağına ilişkin, “2001 yılında Papa 2. Jean Paul ve 2. Karekin tarafından imzalanan ortak bildiride ‘soykırım’ ifadesi kullanılmıştı ve bu geçen sene Papa Francesco tarafından, Ermeni otoritelerinin katıldığı Vatikan’daki ayin sırasında da telaffuz edildi. Şimdi herhangi bir ortak bildiri öngörülmüyor. Ancak bu konuda bir yenilik olur mu bilmiyorum” açıklamasını yaptı.
Sınırın açılması için güvercinli mesaj
Lombardi, Papa’nın halihazırda kapalı olan Ermenistan-Türkiye sınırının açılmasını teşvik etmek için buraya gideceği iddiasına ise, “Programda böyle bir şey yok. Papa zaten programı kapsamında, sınıra, Ararat Dağı’na doğru güvercinler uçuracak. Bunun anlamı zaten çok açık” diye karşılık verdi.
“Neden soykırım demiyorsunuz?”

Öte yandan Peder Lombardi’nin, basın toplantısı sırasında sürekli “soykırım” yerine “Metz Yeghern (Büyük Felaket)” ifadesini kullanması, bir İtalyan gazetecinin, “Türklerin tepkisini çekmemek için mi soykırım kelimesini kullanmaktan imtina ediyorsunuz?” yönündeki eleştirel sorusuna yol açtı.

Lombardi ise buna, “Sizi, bir Ermeni arkadaşımın bana söylediği bir şeyle cevaplamak istiyorum. O bana, Metz Yeghern ifadesinin, soykırım kelimesinden daha sert olduğunu söyledi. Ben de bu ifadeyi, köşeye sıkıştıran sorulara maruz kalmamak için özellikle kullanmayı tercih ediyorum” diye karşılık verdi.

�

“Hiçbirimiz korkunç katliamlar olduğunu inkar etmiyor, bunu gayet iyi biliyoruz ve bunu zaten tanıyoruz” diye sözlerine devam eden Sözcü Lombardi, “Zaten bunun için de anıtı (Tsitsernakaberd) ziyaret etmeye gideceğiz, ancak politik-sosyolojik bir tartışma tuzağına düşmek istemiyoruz, biz içeriğe dikkat çekmek istiyoruz. Ben Büyük Felaket terimini kullanmaya devam edeceğim, çünkü bizim Ermeni kardeşlerimiz de bunu kullanıyor” diye konuştu.

�

Papa Francesco’nun, 1915 Olayları’nın 100’üncü yılı münasebetiyle 12 Nisan 2015’te Vatikan’da yönettiği ayinde “Yüzyılın ilk soykırımı Ermenilere yapıldı” ifadelerini kullanması üzerine Vatikan ile Türkiye arasındaki diplomatik ilişkiler bozulmuştu.

�

Bundan 10 ay sonra Vatikan tarafından yapılan bir açıklamada Ermeni terör örgütü tarafından öldürülen Taha Carım da anılmış, bu gelişme Türkiye tarafından “müspet” bulununca diplomatik ilişkilerde düzelme kaydedilmişti. Böylece 12 Nisan 2015’te geri çağrılan Büyükelçi Mehmet Paçacı, Vatikan’daki görevine geri dönmüştü.

Sözcü

�

�