Kuyumculuk zanaatı, bir zamanlar vatanlarını terk eden Ermeniler’le Beyrut’un “Küçük Ermenistan” mahallesine taşınmış. Ancak bu zanaat bugünlerde yok olma tehdidi altında.

Ermeniler, 1915 Olayları`ndan sonra bu bölgeye yerleşmiş. Ancak, son 10 yıldır bir zamanlar dünyaca ünlü ustalara ev sahipliği yapan atölyeler teker teker kapanmaya başladı.

İflaslar

Sarkis Barsumyan, atölyelerin her gün azaldığını, birçok kişinin iflas ettiğini söylüyor.

Barsumyan, yeni bir şeyler bulmaları gerektiğini, ancak Lübnan`daki çalışma ortamında işlerin nasıl iyiye gideceğini tahmin etmenin zor olduğunu söylüyor.

Burç Hamud`daki birçok diğer şirket gibi Barsumyan`nın Pegor Mücevherat adlı

dükkanı, ulusal ve uluslararası olaylardan etkilenmiş.

Rafik Hariri`nin 2005 yılında suikaste kurban gitmesinden sonra kötüye giden işler bir daha düzelmemiş. Daha sonrasında ülkedeki istikrarsızlık turistleri kaçırmış. Körfez müşterileri de eski ilgilerini kaybetmiş.

Aynı zamanda uluslararası piyasalarda artan altın fiyatları, Çin ve Hindistan gibi yeni üreticilerin sektöre girmesine neden olmuş. Ancak Barsumyan gözardı edilemeyecek bir başka faktöre dikkat çekiyor.

"Birçok kişi, kendilerinden önce gelenlerin beceri ve uzmanlıklarını sürdüremiyor” diyen Barsumyan, birçoklarının sanattan çok fazla para kazanmaya öncelik verdiği eleştirisinde bulunuyor.

Gerekli bir Zanaat

Bugünlerde yeni bir proje, Burç Hamud`un azalan sayıda atölyesine umut veriyor. Sarin Agopyan, kuyumculuğun Ermeni toplumu için son derece önemli olduğunu söylüyor.

Son 20 yıl içinde atölyelerin kapandığını ve birçok ustanın işi bıraktığını söyleyen Agopyan, bu ustaların becerilerinin başkalarına aktarılmadığını belirtiyor.

Burç Hamud`da 500 atölye kaldığını tahmin eden Agopyan, BM`nin desteklediği bir program çerçevesinde Badguer Merkezi`yle işbirliği yaparak bu sektörü tekrar canlandırmaya çalışıyor.

Çalışmalar kapsamında pazarlama yöntemleri ve 3 boyutlu baskı da bulunuyor. Aralarında Ermenistan da olan birçok ülkeden tasarım ve üretim uzmanı projeye destek oluyor.

Agopyan "Ermeni kültüründe ilham verecek çok sey var” diyor.

Yaratıcılık Eksikliği

Projeyi memnunlukla karşılayan kişilerden biri de 84 yaşındaki mücevher ustası Agop Hamamcıyan. Agopyan, kuyumculuğa 13 yaşında başlamış.

Agopyan, 40`lı ve 50`li yıllarda İstanbul`dan gelen Ermeni ustaların yerel üretime büyük katkılarda bulunduğunu söylüyor.

İstanbullu ustaların son derece yaratıcı olduğunu ve yeni fikirlerle geldiğini söyleyen Agopyan, bu ustaların varlığının kendisi gibi insanlara enerji verdiğini belirtiyor. Ayrıca

bu dönemde Beyrut`un merkezinde 4 katlı bir binada çok sayıda ustanın kuyumculuk yaptığını anlatıyor.

Ancak 1975`te başlayan iç savaş sırasında kentin birçok yeri gibi bu pazar da yıkılmış. Burç Hamud`da, Hamamcıyan gibi birçok kuyumcu işlerini sıfırdan başlayarak tekrar kurmuş.

Hamamcıyan, çocukken usta kuyumculardan işi öğrendiğini, ancak bu becerileri yeni nesillere aktarabilecek çok az kişi kaldığını söylüyor.

Usta, Amerika`nın Sesi`nin sorularını yanıtlarken, eski neslin işlerini kurmak için çok çalıştığını, şimdilerde ise gerçek anlamda yaratıcılık eksikliği yaşandığını söyledi.

Hamamcıyan, bu sektörde usta olanların bir elin parmaklarıyla sayılacak kadar azaldığını, bu nedenle bu tür projelere ihtiyaç olduğunu söylüyor.

Yeni Nesil

Ancak herkes bu kadar heyecan duymuyor. Birçok genç Ermeni, atalarının zanaatı olan kuyumculuk yerine ekonomik güvenliği daha yüksek sektörlere kaymış. Geri kalan umutsuz zanaatkarları ikna etmek ise kolay değil.

Ancak istisnai örnekler de var. 19 yaşındaki Hacag Barsumyan`ın Pegor Mücevherat için büyük planları var. Şirket, babası Sarkis ve amcası Ohannes tarafından kurulmuş.

Yeni tasarımlar deneyen ve şirketi sosyal medyada tanıtan Hacag, projenin sağladığı eğitimin kendisine ilham verdiğini ve onu diğer Burç Hamud kuyumcularıyla daha yakın çalışmaya ittiğini söylüyor.

Hacag "Önemli olan birbirimize mali ya da moral açıdan olsun, destek olmak. Ayakta kalabilmek için dış dünyayla ciddi bir savaş içindeyiz” diyor.

Genç kuyumcu geleceği düşünüyor. Gençlere hitap eden yeni tasarımlar üzerinde çalışan Hacag Barsumyan`ın hedefinde Avrupa pazarları var. Aynı zamanda nesilden nesle aktarılan becerilerin kaybedilmemesinin ne kadar önemli olduğunun bilincinde.

19 yaşındaki genç girişimci, kuyumculuğun Ermeni kültüründe tarih boyunca önemli rol oynadığını, bunun kültürel mirasları olduğunu söylüyor.

Mynet�

�