Arevik Ashkharoyan Ermenistan’ın ilk telif hakları ajansını kuran, genç bir isim. Ashkharoyan ile Ermeni edebiyatının son dönem yıldızlarını, temel konularını, dünyadaki yayılımını konuştuk.

Edebiyat ajanlığı fikri nasıl doğdu?
Dört sene öncesine kadar edebiyat ajanlığı ve sektörde dünyada ne olup bittiğine dair bir bilgim yoktu. İşimi yeni bırakmıştım, tek hedefim hayatımın geri kalanında beni gerçekten mutlu edecek bir iş yapmaktı. En büyük tutkum edebiyattı, yayın dünyasında yer almak istiyordum ama bir yandan da rutin saatleri olan bir iş yapmak istemiyordum. Bu noktada edebiyat ajanlığı fikri doğdu. İlk yıl çağdaş Ermeni edebiyatını okudum, yazarlara ulaştım, sektörle alakalı sunumlara katıldım ve yayıncılarla konuştum. 2012 yılında ilk kez Frankfurt Kitap Fuarı’na katıldım ve rüyalarımdaki işe giriştiğimi orada anladım.

Temsil ettiğiniz yazarlar arasında kimler var?
Eski ve yeni jenerasyondan isimleri temsil ediyorum, temel olarak çağdaş Ermeni edebiyatından isimler. Listeme aldığım yazarlarda farklılığı, zenginliği, yeniliği esas alıyorum. Ermeni edebiyatının en önemli temsilcilerinin listemde olmasını istedim ve buna göre bir katalog hazırladım. Modern stiliyle dikkat çeken Gurgen Khanjyan bunlardan biri. Hovhannes Yeranyan ve Susanna Harutyunyan, Azerbaycan ile savaşı, Sovyet döneminden özgür Ermenistan’a geçişi anlatan yazarlar olarak gururla temsil ettiğim diğer iki isim.
Yeni jenerasyonda ise Aram Pachyan, Hovhannes Tekgyozyan, Hrachya Saribekyan ve Armen isimleri öne çıkıyor. Farklı dillerde yazan Ermeni yazarlar da temsil ediyorum, örneğin Rusça yazan Gohar Markosyan-Kasper ve İngilizce yazan Vartan Partamyan. Amerika’dan çocuk yazarlarımız var. Tüm dünyadaki Ermeni yazarları temsil etmek hayalim ama yayıncılar çoğunlukla Ermenice yazan ve Ermenistan’da yaşayan yazarları önermemizi istiyorlar. Dünyanın farklı yerlerinde, farklı dillerde yazan Ermeni yazarların varlığını anlatmak biraz zaman alacak gibi görünüyor.

Son dönemde Zahrad’ın şiirleri, Zabel Yesayan’ın kitapları büyük ilgi görüyor Türkiye’de, Aras Yayıncılık’ın özenli baskılarının ve iyi çevirilerin de büyük etkisi var tabii. Ermenistan’da neler okunuyor?
Hem şair hem de romancı birçok isim var bugünlerde Ermenistan’da popüler olan. Son 3-4 yıldır Aram Pachyan ismi çok popüler. Hrachya Saribekyan da öne çıkan yazarlardan biri. Cinsiyet konuları ve güçlü politik eleştiri gibi aslında Ermenistan yazınında tabu olan konuları işleyen Hovhannes Tekgyozyan ve Armen’i de anmalıyım mutlaka. Levon Khechoyan ve Gurgen Khanjyan yaşayan klasiklerden. Şairler arasında Marine Petrosyan ve Hasmik Simonyan var. Her gün yeni isimler ekleniyor listeye ve bu çok heyecan verici.

GENETİK TARİHİMİZ EDEBİYATIMIZA DA YANSIYOR

Son dönem Ermeni edebiyatını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Son on yılın edebiyatına baktığımda tematik kitaplardan uzaklaşıldığını görüyorum. Yeni üslup ve biçimler deniyor yazarlar. Bu tarz denemelerin edebiyatımıza çok iyi geleceğini, yeni kapılar açacağını düşünüyorum. Ermenistan’da yaratılan edebiyat için konuşmak gerekirse, soykırım temel konu değil. Ermeni diasporasında ise soykırım doğal olarak temel çıkış noktası. Ermeni diasporası hayatta kalanlardan ve onların çocuklarından torunlarından oluşuyor ne de olsa. Neredeyse yüz yıldan daha uzun süredir dünyanın farklı ülkelerinde yaşıyor, yetişiyor olsalar da, genetik tarihleri onları takip ediyor, edebiyatlarına da bu yansıyor ve yansımaya devam edecek.

İLETİŞİMİ EDEBİYAT ÜZERİNDEN KURMAK ÇOK KIYMETLİ

Türkiye ve Ermenistan arasında edebiyat bir köprü işlevi görüyor mu?
Buna kesinlikle inanıyorum. Birbirimizi daha iyi tanıdıkça, ilerlememiz, yol almamız da kolaylaşacak. Bize anlatılanlarla, resmi söylemlerle, politikacıların dedikleriyle kitaplarda yazanlar çok farklı. Edebiyat okura yeni fikirler, yaklaşımlar, bakış açıları ve fikirler veriyor ülkelerimiz ve kültürlerimizle ilgili. Okuyarak, araştırarak insanları tanımak çok daha kolay ve sağlıklı. Türkiye’de Kalem Ajans’la çok başarılı ve iyi bir iş birliği yaptık. Bu yıl Ayrıntı Yayınları tarafından Hovhannes Tekgyozyan’ın Fleeting City (Kaçan Şehir) adlı kitabı yayımlandı. Gelecek yıl Armine Anda’nın The Inhabitants of Ankimyur adlı kitabı Aylak Kitap tarafından yayımlanacak. Aynı şekilde bizler de bazı Türkiyeli yazarların kitaplarının haklarını aldık. İletişimi edebiyat üzerinden kurmak en kıymetli şey.

Evrensel�

�