Hrant Dink Vakfı’nın 2011 yılından bu yana sürdürdüğü sözlü tarih projesi, ‘Sessizliğin Sesi’ serisinin dördüncü kitabı ‘İzmitli Ermeniler Konuşuyor’ okuyucuyla buluştu. Kitaptaki söyleşilerin bazı bölümlerini sunuyoruz.

Kitap, aile kökleri, 1915’te Osmanlı Devleti’nin İzmit Sancağı içerisinde yer alan İzmit, Bahçecik, Adapazarı, Karamürsel, Geyve gibi yerleşim yerlerinden birine ait olan kişilerle yapılmış görüşmelerden derlendi. Hrant Dink Vakfı sözlü tarih projesi koordinatörlerinden Ferda Balancar tarafından derlenen dokuz görüşmenin yer aldığı kitapta ayrıca, tarihçi Raymond Kevorkian’ın ‘Ermeni Soykırımı’ kitabının ‘İzmit Mutasarraflığı’nda Yapılan Tehcirler’ başlıklı bölümü ve Aras Ergüneş tarafından kaleme alınan bir sonsöz yer alıyor. Kocaeli Üniversitesi Felsefe Bölümü’nde araştırma görevlisi olan Ergüneş, 2011’den bu yana Bardizag’ın (Bahçecik) kültürel hafızasını açığa çıkarmaya çalışan bir araştırmayı Gülbin Kıranoğlu ve Erman Ohanoğulları ile birlikte yürütüyor.

Kitapta ayrıca şarkı sözleri ve tekerlemelerden oluşan bir seçki de yer alıyor. Müzikolog, derlemeci, koro şefi, besteci ve yazar Mihran Tumacan’ın Hayreni Yerk u Pan (Ermenilerin Memleket Şarkıları ve Sözlü Geleneği) eserinin birinci cildinden seçilen şarkı sözleri ve tekerlemeler, İzmit ve çevresinde yaşamış Ermenilere ait.

Sözlü tarih projesi kapsamında Ocak 2015’te başlayıp Ağustos 2015’e kadar süren mülakat sürecinde, toplam 30 kişiyle görüşüldü. Görüşülen kişilerin biri ABD’de, ikisi Kanada’da, ikisi Almanya’da, altısı Ermenistan’da, 19’u ise Türkiye’de yaşıyor. Kitapta derlenen dokuz mülakatın beşi erkek, dördü ise kadın görüşmecilerle yapıldı. Bunların altısı Türkiye’de, ikisi Ermenistan’da, biri Kanada’da yaşıyor. Görüşülenlerden beşinin ailesinin kökleri Bardizag’da. Ermenicede ‘küçük bahçe’ anlamına gelen Bardizag’ın günümüzdeki adı ‘Bahçecik’. Diğer dört kişinin aile kökleri ise Karamürsel, Armaş, Adapazarı ve İzmit’e uzanıyor.

Agos�

�