26 Ağustos 2015
İsveç’in başkenti Stockholm’de bulunan İsveç Askeri Müzesi, 1915 Ermeni Soykırımı sürecinde yaşananlar ve hayatta kalanları fotoğraflayarak belgeleyen Alman subay Armin Wegner’in fotoğraf arşivine bugünlerde ev sahipliği yapıyor.
“Armin Wegner: Ermeni Soykırımı’nın tanığı” başlığıyla dün Askeri Müze’de açılışı yapılan fotoğraf sergisinde, Wegner’in 1915’teki tanıklıklarına dair izahat ve hatıratlarını taşıyan notları ve otuza yakın fotoğraf sergilenmeye başladı.
Sergi, 1915 Ermeni Soykırımı’nın yüzüncü yıldönümü kapsamında, İsveç Askeri Müzesi, Ermenistan’ın İsveç Büyükelçiliği ve www.armenica.org internet sitesinden yayın yapan Armenica Organizasyonu’nun ortak girişimleriyle düzenlendi.
Ermeni Soykırımı’nın yüzüncü yıldönümü kapsamında ayrıca, İsveç’te bulunan Ermeni kuruluşlarının da katkısıyla Armin Wegner’in kaleme aldığı ve Ermeni Soykırımı sürecinin detaylarıyla anlatıldığı “Ermenilerin çöle sürgünü” başlıklı kitap da İsveç dilindeki önsöz ve tanıtıcı metniyle yeniden yayımlandı.
Serginin açılışına İsveç Parlamentosu Eşsözcüsü Björn Söder, parlamenter Andreas Carlson, milletvekilleri, İsveç’te bulunan farklı ülke büyükelçileri, Stockholm yabancı misyon şefleri, siyasi temsilciler, gazeteciler, yazarlar, sanatçılar ve Ermeni toplumu mensupları katıldı.
Serginin açılış konuşmasını yapan İsveç Askeri Müzesi direktörü Eva-Sofie Ernstelle’ın ardından konuşan tarihçi Vahakn Avedyan, soykırım sürecine ilişkin olarak tarihsel bilgiler paylaştı.
İsveç’in başkenti Stockholm’de bulunan ve ülke genelindeki önemli kültürel etkinliklere de ev sahipliği yapan Askeri Müze’de Ermeni Soykırımı’na ilişkin olarak açılan sergi üç ay boyunca devam edecek.
ARMIN WEGNER 1915’TE GÖRDÜKLERİNİ BELGELEDİ
Stockholm’de Ermeni Soykırımı’na ilişkin olarak açılan sergiye adı verilen Armin Theophil Wegner, Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı yönetimindeki Alman ordusunda görev yaptı. Katıldığı askeri birlik, 1915’in ölüm yolculuklarının güzergâhı üzerinde konuşlanmıştı.
Armin Wegner, “tehcir” adı altında Ermenilerin Suriye çöllerine doğru zorunlu göçe tabi tutularak ölüme gönderilmeleri sırasında yaşananları ve hayatta kalanların fotoğraflarını çekerek 1915’te insanlığa karşı işlenen suça ilişkin olarak görsel kaynak oluşturdu.
Wegner’in çektiği fotoğraflar, ordudaki üstlerini memnun etmedi. Almanya’ya geri gönderildi ve çektiği bazı fotoğraflar imha edildi, ama o birçoğunu kaçırmayı başardı.
Wegner’in fotoğraf arşivi, 1915 Ermeni Soykırımı’na ait en değerli belgeler arasında yer aldı. Bu fotoğraflar, sonraki kuşaklar için ve araştırmacılar açısından da konuyla ilgili belli başlı görsel materyaller olarak işlev görmeye devam ediyor.
1915 Ermeni Soykırımı’nın ardından, Nazi Almanyası’nda ise Yahudi Soykırımı’na karşı tutumu nedeniyle tutuklanan ve işkence gören Wegner’in küllerinin bir kısmı, ölümünün ardından Ermenistan’ın başkenti Yerevan’daki Ermeni Soykırımı Müzesi’nde muhafaza ediliyor.
Wegner’in fotoğraflarından örnekler görmek için Yerevan’daki Ermeni Soykırımı Müzesi-Enstitüsü ve Washington’daki Ermeni Ulusal Enstitüsü’nün aşağıdaki sayfaları ziyaret edilebilir:
Ermeni Soykırımı Müzesi ve Enstitüsü: “Photos of Armenian Genocide”
Ermeni Ulusal Enstitüsü: “Armenian Deportees: 1915-1916, Photographed by Armin T. Wegner”
Demokrat Haber